เช็คขีดคร่อม

Abstract

ปัจจุบันธุรกิจการค้าได้เจริญก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว เช็คจึงเป็นตราสารเปลี่ยนมือซึ่งนักธุรกิจนิยมใช้เป็นเครื่องมือในการชำระหนี้เพราะให้ความสะดวก ปลอดภัย แต่ในบางครั้งการชำระหนี้ด้วยเช็คนี้ก็มีผลทำให้ผู้ชำระหนี้และผู้รับชำระหนี้ด้วยเช็คไม่ได้รับการคุ้มครองจากกฎหมายเท่าที่ควร หากเช็คนั้นหายไปและมีผู้นำมาเบิกเงินจากธนาคารซึ่งธนาคารอ้างว่าได้จ่ายเงินไปโดยสุจริตและปราศจากประมาทเลินเล่อ ธนาคารจึงไม่ต้องรับผิด มาตรการเกี่ยวกับเช็คขีดคร่อมเป็นมาตรการซึ่งสร้างขึ้นเพื่อให้ความคุ้มครองแก่ผู้ที่มาเกี่ยวข้องกับตั๋วเงินไม่ว่าจะเป็นเจ้าหนี้ ลูกหนี้เพราะในกรณีของเช็คขีดคร่อมนี้การจ่ายเงินตามเช็คจะต้องจ่ายผ่านธนาคาร ซึ่งถือว่าธนาคารเป็นผู้ที่มีความเชี่ยวชาญในการปฏิบัติงานด้านนี้ ดังนั้นการที่ธนาคารใช้ความระมัดระวังดูแลผลประโยชน์ของลูกค้า และให้ความมั่นคงแก่เช็คเช่นนี้ก็ยิ่งทำให้เกิดผลดีแก่ผู้ที่เข้ามาเกี่ยวข้องกับตราสาร ทำให้ตราสารนี้เป็นที่เชื่อถือมากขึ้น แต่เมื่อพิจารณาถึงระดับของความระมัดระวังในการจ่ายเงินและเรียกเก็บเงินตามเช็คขีดคร่อมของธนาคารเท่าที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน ธนาคารมักมีสัญญาเพื่อยกเว้นความรับผิดขณะเดียวกันธนาคารก็อ้างว่าธนาคารได้ปฏิบัติหน้าที่โดยสุจริตและไม่ประมาทเลินเล่อ ทางปฏิบัติทั้ง 2 ประการนี้ ทำให้วัตถุประสงค์ของการใช้เช็คขีดคร่อมไม่สัมฤทธิผล วัตถุประสงค์ของวิทยานิพนธ์ฉบับนี้เพื่อศึกษาค้นคว้าหาวิธีการทำให้เกิดความปลอดภัยและมั่นคงในตราสารชนิดนี้แก่ผู้ออกและผู้รับตราสาร เพื่อให้เกิดความมั่นใจว่าจะได้รับชำระและรับชำระหนี้ครบถ้วน และจะเป็นประโยชน์แก่แนวทางปฏิบัติของธนาคารในการใช้เงินและรับเงินตามเช็ค วิทยานิพนธ์ฉบับนี้เป็นการศึกษาปัญหาที่เกิดขึ้นตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของไทยและคำพิพากษาฎีกาโดยเทียบเคียงกับ Bills of Exchange Act, 1882 และ Cheques Act, 1957 ของอังกฤษซึ่งเป็นแม่บทของประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์