การให้คำปรึกษาโดยเภสัชกรในผู้ป่วยที่ฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม ที่โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้าและโรงพยาบาลราชวิถี

Abstract

ศึกษาผลการให้คำปรึกษาโดยเภสัชกรในผู้ป่วยนอก โรคไตวายเรื้อรังที่ฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม โดยเปรียบเทียบผลของปัญหาที่เกี่ยวข้องกับการใช้ยา ระดับความร่วมมือในการใช้ยา ความรู้ความเข้าใจในการใช้ยาและการปฏิบัติตน ผลการรักษาและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยก่อนการได้รับคำปรึกษา หลังได้รับคำปรึกษาเป็นเวลา 4 เดือน และหลังหยุดการได้รับคำปรึกษาเป็นเวลา 4 เดือน โดยศึกษาจากผู้ป่วยที่เข้ารับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม ณ หน่วยไตเทียม โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า และโรงพยาบาลราชวิถี ระหว่างเดือนพฤษภาคม 2542 ถึงเดือนมีนาคม 2543 ผู้ป่วยจำนวน 63 ราย อายุตั้งแต่ 15-82 ปี ได้รับการปรึกษาจนครบ 4 เดือน และมีเพียง 57 รายที่อยู่จนครบการศึกษา ผลการวิจัยพบว่าการให้คำปรึกษาโดยเภสัชกร สามารถช่วยแก้ไขปัญหาที่เกี่ยวข้องกับการใช้ยาของผู้ป่วยได้ ในเรื่องของปัญหาความไม่ร่วมมือในการใช้ยา (ร้อยละ 79.87) ปัญหาอันตรกิริยาของยา (ร้อยละ 70.10) และปัญหาอาการไม่พึงประสงค์จากยา (ร้อยละ 66.67) โดยผู้ป่วยมีระดับความร่วมมือ ในการใช้ยาในเกณฑ์ที่ดีขึ้น รวมถึงมีความรู้ความเข้าใจเรื่องการใช้ยา และการปฏิบัติตนที่เพิ่มขึ้น อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.05) หลังจากได้รับคำปรึกษาจากเภสัชกร และกลับลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ หลังหยุดได้รับคำปรึกษา ผู้ป่วยมีระดับผลการรักษาโดยรวมอยู่ในเกณฑ์ที่ดีขึ้น อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.05) หลังจากได้รับคำปรึกษาจากเภสัชกร ซึ่งส่วนใหญ่แล้วเป็นผลมาจากค่าของระดับโพแทสเซียม และระดับความดันโลหิต ส่วนผลการประเมินคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยนั้น พบว่าไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P>0.05) ในทุกระยะของการศึกษานี้ การให้คำปรึกษาโดยเภสัชกร จึงเป็นแนวทางหนึ่งที่มีส่วนช่วยแก้ไขปัญหาการใช้ยาและการปฏิบัติตน ตลอดจนเพิ่มความรู้ความเข้าใจของผู้ป่วยนอก ที่ฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมได้ โดยควรจะกระทำอย่างต่อเนื่อง เพื่อผลการรักษาและคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นของผู้ป่วย