การจำแนกสัดส่วนแหล่งกำเนิดของสารโพลีไซคลิกอะโรมาติกไฮโดรคาร์บอนในฝุ่นละอองแต่ละขนาดในพื้นที่กรุงเทพมหานคร

Abstract

ศึกษาสัดส่วนแหล่งกำเนิดของสารโพลีไซคลิกอะโรมาติกไฮโดรคาร์บอนในฝุ่นละอองขนาดเล็กกว่า 0.1 ไมครอน (เล็กกว่า 100 นาโนเมตร หรือเรียกว่าฝุ่นละอองขนาดนาโน), 0.1-1.0 ไมครอน, 1.0-2.5 ไมครอน, 2.5-10 ไมครอน และขนาดใหญ่กว่า 10 ไมครอน โดยใช้เครื่องเก็บตัวอย่างฝุ่นละอองขนาดนาโน (Nanoparticle sampler) เก็บตัวอย่างฝุ่นละออง ทุกๆ 6 วัน เป็นระยะเวลา 2 เดือนต่อสถานี ตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน 2551 ถึงเดือนพฤษภาคม 2552 ในพื้นที่ศึกษา 3 แห่งคือ บริเวณริมถนน ได้แก่ สถานีตรวจวัดคุณภาพอากาศของกรมควบคุมมลพิษการเคหะชุมชนดินแดง และบริเวณพื้นที่ทั่วไป ได้แก่ สถานีตรวจวัดคุณภาพอากาศของกรมควบคุมมลพิษ มหาวิทยาลัยราชภัฎบ้านสมเด็จเจ้าพระยาและจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ผลการศึกษาพบว่า ค่าเฉลี่ยสัดส่วนความเข้มข้นของฝุ่นละอองแต่ละขนาดในสถานีเก็บตัวอย่าง 3 แห่ง มีแนวโน้มไปในทิศทางเดียวกัน โดยมีสัดส่วนเฉลี่ยของ PM10-2.5, PM2.5-1.0, PM1.0-0.1 และ PM0.1 ต่อความเข้มข้นของ PM10 เท่ากับ 33.35, 22.62, 33.31 และ 10.72 เปอร์เซ็นต์ และสัดส่วนความเข้มข้นของ PM2.5 ต่อ PM10 ในบริเวณริมถนนและบริเวณพื้นที่ทั่วไป มีค่าเท่ากับ 0.67 และ 0.66 เมื่อวิเคราะห์สารพีเอเอชในฝุ่นละอองในพื้นที่ศึกษา พบว่า บริเวณที่มีความเข้มข้นเฉลี่ยของสารพีเอเอชรวมสูงสุดคือ การเคหะชุมชนดินแดง รองลงมาคือ มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยาและจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตามลำดับ ซึ่งระดับความสูงของจุดเก็บตัวอย่าง และความเข้มข้นของฝุ่นละอองมีผลกับความเข้มข้นของสารพีเอเอชในฝุ่นละออง และกลุ่มสารพีเอเอชที่มีความเข้มข้นสูงเมื่อเปรียบเทียบกับสารพีเอเอชชนิดอื่น มีจำนวน 4 ชนิด ได้แก่ Benzo(a)pyrene Benzo(b)fluoranthene Acenaphthylene และ Fluorene และพบว่าสัดส่วนแหล่งกำเนิดของสารพีเอเอชในฝุ่นขนาด >10 mum 2.5-10 µm 1.0-2.5 mum 0.1-1.0 mum และ <0.1 µm มีสัดส่วนแหล่งกำเนิดสอดคล้องกันคือ มาจากการจราจรเป็นหลัก ซึ่งมาจากแหล่งกำเนิดหลัก 4 ประเภทคือ รถจักรยานยนต์ 4 จังหวะ มีสัดส่วนสูงสุด รองลงมาคือ รถสามล้อเครื่อง รถที่ใช้ก๊าซธรรมชาติอัด และรถจักรยานยนต์ 2 จังหวะ ตามลำดับ