บทบาทของการสื่อสารกับการสร้างและนำเสนออัตลักษณ์ของกลุ่มวัฒนธรรมย่อยนักเต้นบีบอยในประเทศไทย

Abstract

ศึกษาถึงการสื่อสารเพื่อการรวมกลุ่มภายในกลุ่มวัฒนธรรมย่อยนักเต้นบีบอย และบทบาทของการสื่อสารในการรวมกลุ่ม และวิเคราะห์ความสัมพันธ์บทบาทของการสื่อสารกับการสร้างอัตลักษณ์ของกลุ่มนักเต้นบีบอย และการนำเสนออัตลักษณ์ของกลุ่มนักเต้นบีบอยในประเทศไทย โดยใช้กรอบแนวคิดเรื่องบทบาทของการสื่อสารในการสร้างอัตลักษณ์ แนวคิดเรื่องวัฒนธรรมย่อย และแนวคิดเกี่ยวกับกลุ่มและเครือข่ายการสื่อสาร ซึ่งใช้การวิจัยเชิงคุณภาพในการศึกษา โดยอาศัยการสัมภาษณ์เจาะลึก การสังเกตอย่างไม่มีส่วนร่วม การสนทนาอย่างไม่เป็นทางการ การศึกษาข้อมูลจากเอกสารต่างๆ ผลการวิจัยพบว่า คุณลักษณะทางด้านประชากรศาสตร์ของกลุ่มนักเต้นบีบอยในประเทศไทย มีลักษณะดังนี้ 1) อายุ 10-35 ปี 2) เพศชายมากกว่าเพศหญิง 3) อาชีพมีความหลากหลาย ส่วนใหญ่กำลังศึกษาอยู่ 4) ระดับการศึกษา ตั้งแต่ชั้นประถมศึกษาจนถึงปริญญาตรี 5) สถานภาพทางเศรษฐกิจ ระดับปานกลางค่อนข้างต่ำ 6) ภูมิลำเนา บนพื้นที่สาธารณะจะมีภูมิลำเนาใกล้เคียงกับสถานที่ฝึกซ้อม แต่บนพื้นที่โลกเสมือนจริงมีภูมิลำเนาทั่วประเทศ การใช้แนวคิดเรื่องกลุ่มวัฒนธรรมย่อยในการวิเคราะห์กลุ่มนักเต้นบีบอย โดยมีรายละเอียดเรื่องกำเนิด/ที่มาบีบอย แรงจูงใจในการเต้นบีบอย ระยะเวลาในการเต้น ขนาดของกลุ่ม เครือข่ายกลุ่มนักเต้นบีบอย ทัศนคติก่อนและหลังเต้นบีบอย เป้าหมายในการเต้น โดยบทบาทของการสื่อสารในการรวมกลุ่มสื่อสารในการรวมกลุ่มใช้สื่อ 4 ประเภทคือ สื่อบุคคล สื่อสมัยใหม่ สื่อกิจกรรม และสื่อมวลชน และอัตลักษณ์ของกลุ่มนักเต้นบีบอยแสดงออก 2 แบบคือ 1) ทางวัจนภาษา ได้แก่ คำศัพท์/สแลง ฉายา เพลง 2) อวัจนภาษา ได้แก่ เสื้อผ้า เครื่องแต่งกาย ภาษาท่าทาง/การเต้น พื้นที่ แต่ที่โดดเด่นคือการต่อสู้ของอัตลักษณ์ทางด้านการเต้นและการต่อสู้ของอัตลักษณ์ทางด้านพื้นที่ ส่วนการสื่อสารภายในกลุ่มนักเต้นบีบอย และการสื่อสารของกลุ่มนักเต้นบีบอยกับภายนอกใช้สื่อต่างๆ 5 ประเภทคือ สื่อบุคคล สื่อสมัยใหม่ สื่อกิจกรรม สื่อวัตถุ และสื่อมวลชน นักเต้นบีบอยใช้สื่อหลายๆ สื่อในการสื่อสารกัน และบทบาทของสื่อในการสื่อสารภายในกลุ่มและการสื่อสารกับภายนอก แบ่งได้เป็น 4 ประเภทคือ 1) บทบาททางด้านสารสนเทศ 2) ในการมีปฏิสัมพันธ์กับสังคม 3) บทบาทในการสร้างและนำเสนออัตลักษณ์ให้แก่กลุ่ม 4) บทบาทด้านความบันเทิง นอกจากนี้ผู้วิจัยพบว่า การรวมกลุ่มของกลุ่มนักเต้นบีบอยคือ การสร้างพื้นที่ทางพิธีกรรมทางศาสนาในสังคมสมัยโบราณ ในพื้นที่กิจวัตรประจำวัน และในบริบทที่เข้มข้นขึ้นอย่างกิจกรรมการแข่งขันที่ถูกสร้างขึ้นมา เป็นการตอบสนองความต้องการการยอมรับและต้องการต่อสู้ ต่อรองอำนาจจากสังคมผ่านการเต้นที่เป็นอัตลักษณ์ในตัวเองของกลุ่มนักเต้นบีบอย รวมถึงการต่อสู้พื้นที่เพื่อให้ได้พื้นที่ในการแสดง อัตลักษณ์ภายในกลุ่มและนำเสนอสู่สายตาคนภายนอก