เลขผู้แต่งสำหรับหนังสือภาษาไทยที่ใช้กับการจัดหมู่หนังสือ ระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาโครงสร้างและวิธีใช้เลขผู้แต่งสำหรับหนังสือภาษาไทย 3 แบบ คือ แบบของหอสมุดกลางจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, แบบของหอสมุดแห่งชาติ และแบบของห้องสมุดมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ โดยมีสมมติฐานว่า ตารางเลขผู้แต่งสำหรับหนังสือภาษาไทยทั้ง 3 แบบ มีความแตกต่างกันในด้านโครงสร้างและวิธีใช้ตารางเลขผู้แต่งสำหรับหนังสือภาษาไทยที่เหมาะสมกับการจัดหมู่ระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน ควรใช้ตารางเลขผู้แต่งที่มีโครงสร้างและวิธีใช้ตามแบบตารางเลขผู้แต่งของระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน ในการดำเนินการวิจัย ผู้วิจัยได้รวบรวมข้อมูลจากเอกสารสิ่งพิมพ์, บัตรรายการของห้องสมุด การแจกแบบสอบถามจำนวน 25 ชุด แก่บรรณารักษ์ของห้องสมุดกลางของมหาวิทยาลัย 6 แห่ง ซึ่งใช้ระบบการจัดหมู่หนังสือระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน และการสัมภาษณ์หัวหน้าบรรณารักษ์และบรรณารักษ์ฝ่ายทำบัตรรายการและจัดหมู่หนังสือภาษาไทย จำนวน 7 คน ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ ห้องสมุดกลางของมหาวิทยาลัยทั้ง 6 แห่ง มีนโยบายในการกำหนดเลขเรียกหนังสืออย่างละเอียดเหมือนกัน เพื่อให้ผู้ใช้ห้องสมุดเข้าถึงหนังสือได้สะดวก ห้องสมุดส่วนใหญ่มีหนังสือมากกว่า 20,000 เล่ม จัดแบ่งงานเทคนิคโดยแยกเป็นงานทำบัตรรายการ และจัดหมู่หนังสือภาษาไทย กับงานทำบัตรรายการและจัดหมู่หนังสือภาษาต่างประเทศ บรรณารักษ์ส่วนใหญ่สำเร็จการศึกษาขั้นปริญญาตรีสาขาบรรณารักษศาสตร์และมีประสบการณ์ในการทำบัตรรายการและจัดหมู่หนังสือระหว่าง 4 ถึง 6ปี ส่วนใหญ่บรรณารักษ์จะได้รับทักษะในการจัดหมู่จากประสบการณ์จากการทำงานในห้องสมุด กับการศึกษาวิชาบรรณารักษศาสตร์ในมหาวิทยาลัย และในการกำหนดเลขเรียกหนังสือบรรณารักษ์ส่วนใหญ่มักจะอาศัยคู่มือการให้เลขหมู่ของระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน และตรวจสอบบัตรแจ้งหมู่หนังสือก่อนการให้เลขเรียกหนังสือ ข้อมูลที่ได้รับจากแบบสอบถามก็สนับสนุนข้อมูลที่ได้จากการศึกษาจากเอกสารว่าตารางเลขผู้แต่งสำหรับหนังสือภาษาไทยของหอสมุดกลางจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กับเลขหอสมุดแห่งชาติ มีองค์ประกอบสำคัญเช่นเดียวกับตารางเลขผู้แต่ง 3 ตัวของคัตเตอร์-แซนบอร์น ตารางเลขผู้แต่งสำหรับหนังสือภาษาไทยแบบของห้องสมุดมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์มีโครงสร้างเช่นเดียวกับเลขผู้แต่งของระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน และเป็นตารางเลขผู้แต่งที่ได้รับความนิยมมากในหมู่บรรณารักษ์ เพราะว่าสามารถยืดหยุ่นได้ในกรณีที่เลขผู้แต่งซ้ำซ้อนกัน และใช้ง่ายโดยมีอักษรย่อของชื่อผู้แต่งและตัวเลขเพียง 1 หรือ 2 ตัวเท่านั้น ผู้วิจัยได้ให้ข้อเสนอแนะดังนี้ 1. ในการใช้ตารางเลขผู้แต่งสำหรับหนังสือภาษาไทย บรรณารักษ์ควรศึกษาวิธีใช้และนโยบายงานเทคนิคของห้องสมุดอย่างรอบคอบ 2. ห้องสมุดควรจัดทำคู่มือสำหรับกำหนดสัญลักษณ์แทนชื่อผู้แต่งที่ซ้ำกัน เพื่อให้เลขเรียกหนังสือแตกต่างกัน 3. ห้องสมุดควรตรวจสอบบัตรแจ้งหมู่หนังสือทุกครั้ง เมื่อจะกำหนดเลขเรียกหนังสือ 4. ห้องสมุดที่มีหนังสือน้อยกว่า 20,000 เล่ม อาจใช้อักษรตัวแรกของชื่อผู้แต่ง และชื่อเรื่องแทนเลขผู้แต่ง แต่ควรกำหนดเลขผู้แต่งก่อนที่หนังสือจะเพิ่มถึง 20,000 เล่ม เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาเรื่องเลขเรียกหนังสือซ้ำซ้อนในอนาคต 5. ห้องสมุดควรมีการอบรมเรื่องการจัดหมู่หนังสือระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน และวิธีการใช้ตารางเลขผู้แต่งแบบที่ห้องสมุดใช้อยู่แก่บุคลากรที่เข้าใหม่