ผลกระทบของชุมชนจัดสรรล้อมรั้วที่มีผลต่อการเข้าถึงชุมชนเดิมในจังหวัดนนทบุรี

Abstract

วิเคราะห์ผลกระทบด้านการเข้าถึงชุมชนเดิมภายหลังการมีชุมชนจัดสรรปิดล้อมพื้นที่ในจังหวัดนนทบุรี โดยใช้การวิเคราะห์โครงข่ายการสัญจรและการเข้าถึง (Space syntax) ควบคู่การสัมภาษณ์เชิงลึกสำหรับชี้วัดหาผลกระทบ ข้อมูลรวบรวมจากกรมโยธาธิการและผังเมือง กรมที่ดิน และการสำรวจภาคสนาม ข้อมูลประกอบด้วยข้อมูลบ้านจัดสรรและชุมชนเดิมในจังหวัดนนทบุรี ผลการศึกษาโครงข่ายการสัญจรและศักยภาพการเข้าถึงสรุปได้ว่า ชุมชนจัดสรรล้อมรั้วที่ติดกับชุมชนเดิมในพื้นที่ทุกขนาดและระดับราคา รูปแบบการบริหารแบบมีนิติบุคลและสาธารณะ ล้วนส่งผลกระทบต่อการเข้าถึงชุมชนเดิมในพื้นที่ โดยเฉพาะในระดับย่านชุมชนเดิมสูญเสียศักยภาพการเข้าถึง ภายหลังการปิดล้อมพื้นที่ของหมู่บ้านจัดสรร ผลการศึกษาส่วนนี้ชี้ให้เห็นว่าชุมชนจัดสรรมีส่วนทำให้ลำดับศักย์การถ่ายเทการเข้าถึงพื้นที่ด้านในระดับย่านลดลง ทำให้พื้นที่ด้านในมีศักยภาพการเข้าถึงต่ำกว่าเดิม ส่งผลกระทบต่อวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของคนในชุมชนเดิม อีกทั้งยังเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาโครงข่ายเส้นทางคมนาคม อย่างไรก็ตามในส่วนของภาพรวมการเข้าถึงทั้งระบบ และการทำความเข้าใจเมืองของประชาชนรวมถึงการฝังตัวของชุมชนในระดับเมือง ชุมชนจัดสรรล้อมรั้วไม่ส่งผลกระทบต่อชุมชนเดิมมากนัก ผลการวิเคราะห์ส่วนนี้สัมพันธ์กับผลการวิเคราะห์ ที่มาจากการออกแบบสอบถามและการสัมภาษณ์เชิงลึก ซึ่งอธิบายเหตุผลด้านความรู้สึกของผู้ที่ได้รับผลกระทบ ส่วนใหญ่รู้สึกว่าได้รับผลกระทบแต่ไม่มากนัก มีเพียงบางประเด็น เช่น ด้านการเปลี่ยนแปลงเส้นทางการเดินทาง การบริการสาธารณะที่ไม่สามารถเข้าถึงพื้นที่ และการขาดกระบวนการรับฟังความคิดเห็นประชาชนในพื้นที่ก่อนสร้างหมู่บ้านจัดสรร ที่ทุกชุมชนเดิมประสบปัญหาร่วมกัน จากผลการศึกษาทั้ง 2 วิธีการคือ การวิเคราะห์โครงข่ายการสัญจรและการเข้าถึงควบคู่การสัมภาษณ์เชิงลึก ตรงตามสมมติฐานและสอดคล้องกัน โดยระบุว่าชุมชนเดิมได้รับผลกระทบด้านการเข้าถึงจากชุมชนจัดสรรล้อมรั้ว สิ่งเหล่านี้ล้วนสะท้อนถึงการทำงานด้านการวางแผน ที่ขาดกระบวนการมีส่วนร่วมจากภาคประชาชนและการที่ประชาชนไม่ทราบถึงข้อกฎหมาย ในการเรียกร้องสิทธิส่วนบุคคลอันเป็นผลจากการขาดข้อมูลข่าวสารจากหน่วยงานที่รับผิดชอบ