ลักษณะในการเป็นผู้นำชุมชนของนักศึกษากลุ่มวิทยาลัยครูภาคใต้ ตามการรับรุ้ของตนเอง

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัย การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาลักษณะในการเป็นผู้นำชุมชนของนักศึกษากลุ่มวิทยาลัยครูภาคใต้ตามการรับรู้ของตนเอง 2. เพื่อเปรียบเทียบความแตกต่างในเรื่องเพศ ระดับชั้น วิชาเอก ประสบการณ์ในการเป็นผู้นำ และฐานะทางเศรษฐกิจของครอบครัวของนักศึกษา ที่มีผลต่อลักษณะในการเป็นผู้นำชุมชน วิธีดำเนินการวิจัย การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงบรรยาย (Descriptive Research) โดยสุ่มตัวอย่างจากนักศึกษาที่กำลังศึกษาอยู่ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2525 ของกลุ่มตัวแทนวิทยาลัยครูภาคใต้ ซึ่งได้จากการสุ่มตัวอย่างแบบง่าย (Simple Random Sampling) คือ วิทยาลัยครูนครศรีธรรมราช วิทยาลัยครูยะละ และวิทยาลัยครูสุราษฎร์ธานี แล้วจึงแบ่งนักศึกษาเป็นกลุ่มย่อย (Strata) โดยถือระดับชั้นปีและวิชาเอกเป็นหลัก จากนั้นจึงสุ่มตัวอย่างด้วยวิธีการสุ่มแบบแบ่งชั้นตามอัตราส่วน (Proportionate Stratified Random Sampling) ได้กลุ่มตัวอย่างทั้งหมด 300 คน เมื่อแจกแบบสอบถามแล้วได้รับคืน 288 คน คิดเป็นร้อยละ 96.00 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถามแบบมาตราส่วนประเมินค่า (Rating Scale) ซึ่งผู้วิจัยสร้างขึ้นเอง ในการศึกษาลักษณะในการเป็นผู้นำชุมชน 5 ด้าน คือ ความมีคุณธรรม ความมีมนุษยสัมพันธ์ ความรับผิดชอบ ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ และความศรัทธาในงานพัฒนาชุมชน การวิเคราะห์ข้อมูลวิเคราะห์โดยการแจกแจงความถี่ หาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยมัชฌิมเลขคณิต (Mean) และค่าความเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ที-เทสท์ (t-test) วิเคราะห์ความแปรปรวน (ANOVA) และการทดสอบรายคู่โดยวิธีของเชฟเฟ (Scheffe’) สรุปผลการวิจัย 1. นักศึกษากลุ่มวิทยาลัยครูภาคใต้ส่วนใหญ่มีลักษณะด้านความมีคุณธรรมสูงสุด รองลงมา คือ ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ ความมีมนุษยสัมพันธ์ ความศรัทธาในงานพัฒนาชุมชน และความรับผิดชอบ ตามลำดับ 2. นักศึกษาเพศชายมีลักษณะผู้นำชุมชนสูงกว่านักศึกษาเพศหญิงทุกด้าน และแตกต่างกับนักศึกษาหญิงอย่างมีนัยสำคัญ 4 ด้าน คือ ด้านความรับผิดชอบ ความศรัทธาในงานพัฒนาชุมชน ด้านความมีมนุษยสัมพันธ์ และความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ 3. นักศึกษาในระดับชั้นปีที่ 4 จะมีลักษณะในการเป็นผู้นำชุมชนสูงกว่านักศึกษาทุกชั้นปี โดยเฉพาะลักษณะการเป็นผู้นำชุมชนด้านความศรัทธาในงานพัฒนาชุมชน นักศึกษาชั้นปีที่ 1 จะแตกต่างกับนักศึกษาชั้นปีที่ 4 อย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .01 4. นักศึกษากลุ่มที่มีประสบการณ์เป็นผู้นำมาก่อน มีลักษณะในการเป็นผู้นำชุมชนสูงกว่านักศึกษากลุ่มที่ไม่เคยมีประสบการณ์ทั้ง 5 ด้าน และนักศึกษากลุ่มที่ไม่เคยมีประสบการณ์มาก่อนมีลักษณะด้านความมีคุณธรรมแตกต่างกับนักศึกษาที่เคยมีประสบการณ์การเป็นผู้นำ อย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05 5. นักศึกษาในวิชาเอกต่างกัน มีลักษณะในการเป็นผู้นำชุมชนต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05 ในด้านความคิดริเริ่มสร้างสรรค์เพียงด้านเดียว 6. นักศึกษาที่มีฐานะทางเศรษฐกิจต่างกัน ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญในเรื่องลักษณะการเป็นผู้นำชุมชนทั้ง 5 ด้าน ข้อเสนอแนะ จากผลการวิจัยครั้งนี้ ควรมีการกำหนดนโยบายการเรียนการสอนเน้นการปลูกฝังความศรัทธาในการพัฒนาชุมชนและความรับผิดชอบเพิ่มขึ้น โดยฝ่ายวิชาการของวิทยาลัย ประสานงานกับฝ่ายกิจการนักศึกษาและอาจารย์ผู้สอน จัดกิจกรรมการเรียนการสอน และกิจกรรมเสริมหลักสูตรที่ได้ความรู้ความเข้าใจในประสบการณ์ชนบทมากขึ้น นอกจากนี้ วิทยาลัยควรจะได้มีการพิจารณาเกี่ยวกับการรับนักศึกษาเข้าเรียน ตามสัดส่วนเพศชายและหญิง โดยเฉพาะวิทยาลัยที่อยู่ในท้องถิ่นที่ต้องการการพัฒนาชุมชนอย่างเร่งด่วน ในส่วนที่เกี่ยวกับตัวผู้สอน อาจารย์วิทยาครู ควรมีบทบาทในงานพัฒนาชุนชนมากขึ้น เพื่อจะได้ข้อมูลและประสบการณ์ตรงในการสร้าง “ครู” ที่เหมาะสมกับการเป็นผู้นำในท้องถิ่น