งานบริหารการศึกษาของโรงเรียนมัธยมศึกษาในเขตการศึกษา 11

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1. เพื่อศึกษาโครงสร้างของระบบบริหารในโรงเรียนมัธยมศึกษา 2. เพื่อศึกษางานบริหารภายในโรงเรียนมัธยมศึกษา โดยเฉพาะในด้านงานวิชาการ งานบุคคล งานกิจการนักเรียน งานธุรการและงานความสัมพันธ์กับชุมชน 3 . เพื่อศึกษาปัญหาโครงสร้างของระบบบริหารและปัญหาการบริหารงานการศึกษาทั้ง 5 ประเภทดังกล่าว ในโรงเรียนมัธยมศึกษา วิธีการดำเนินการวิจัย ประชากรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้คือ โรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ ในเขตการศึกษา 11 ซึ่งมี 5 จังหวัด ใช้วิธีสุ่มตัวอย่างอย่างง่าย โดยเอาร้อยละ 50 ของจำนวนจังหวัดเป็นกลุ่มตัวอย่าง แล้วสุ่มเอาโรงเรียนมัธยมศึกษา ร้อยละ 50 มาเป็นประชากรสำหรับการวิจัยโดยใช้วิธีเดียวกัน ดำเนินการวิจัยโดยใช้เทคนิคการสังเกต การสัมภาษณ์ และการตอบแบบสอบถามซึ่งสร้างขึ้นครอบคลุมงานบริหารการศึกษาทั้ง 5 ประเภทสำหรับกลุ่มบริหาร กลุ่มนักวิชาการ และกลุ่มประชาชน นำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์หาค่าร้อยละ เสนอในรูปตารางเปรียบเทียบ และอธิบายประกอบ ผลการวิจัย 1. โครงสร้างของระบบบริหารของโรงเรียนมัธยมศึกษาในเขตการศึกษา 11 มีลักษณะคล้ายคลึงกัน คือ มีผู้บริหารโรงเรียนเป็นผู้บังคับบัญชาสูงสุด รองลงมาเป็นผู้ช่วย 3 ฝ่าย คือ ฝ่ายวิชาการ ฝ่ายปกครอง และฝ่ายธุรการ ซึ่งเป็นการแบ่งงานตามเกณฑ์ที่คุรุสภากำหนดให้โรงเรียนมัธยมศึกษาของกำหนดตำแหน่งผู้ช่วยได้ตามขนาดของโรงเรียน แม้จะมีจำนวนห้องเรียนยังไม่เข้าเกณฑ์ที่จะขอกำหนดตำแหน่งผู้ช่วยผู้บริหารได้ ก็ได้มีการวางตัวบุคคลไว้ปฏิบัติงานอย่างไม่เป็นทางการ 2. เกี่ยวกับงานบริหารการศึกษาทั้ง 5 ประเภท พบว่า 2.1 ผู้บริหารเห็นว่างานที่โรงเรียนได้ปฏิบัติมาก เรียงลำดับจากมากไปหาน้อย คือ งานบุคคล งานวิชาการ งานธุรการ งานกิจการนักเรียน และงานความสัมพันธ์กับชุมชน 2.2 นักวิชาการเห็นว่างานที่โรงเรียนปฏิบัติมาก เรียงตามลำดับจากมากไปหาน้อย คือ งานบุคคล งานธุรการ งานกิจการนักเรียน งานวิชาการ และงานสัมพันธ์กับชุมชน 2.3 ประชาชนเห็นว่างานที่โรงเรียนปฏิบัติมาก เรียงตามลำดับจากมากไปหาน้อย คือ งานธุรการ งานกิจการนักเรียน งานวิชาการ งานความสัมพันธ์กับชุมชน และงานบุคคล 2.4 เมื่อรวมความเห็นเข้าด้วยกัน งานที่ประชากรทั้ง 3 กลุ่มเห็นว่า โรงเรียนปฏิบัติได้มาก เรียงตามลำดับจากมากไปหาน้อย คือ งานบุคคล งานธุรการ งานกิจการนักเรียน งานวิชาการ และงานความสัมพันธ์กับชุมชน 2.5 งานวิชาการที่โรงเรียนปฏิบัติได้ดี คือ การให้ครูมีส่วนร่วมในการเลือกวิชาที่จะสอน ส่วนงานที่ปฏิบัติได้น้อยหรือไม่ดีหรือไม่สามารถปฏิบัติได้ คือ การให้ครูวิเคราะห์ผลการสอบเพื่อปรับปรุงการสอน การเชิญผู้ทรงคุณวุฒิมาบรรยายให้ความรู้แก่ครู การให้ครูเข้าสังเกตการณ์สอนของครูด้วยกัน การช่วยเหลือทางวิชาการจากศึกษาธิการจังหวัด ศึกษาธิการอำเภอและผู้ช่วย และศึกษานิเทศก์ และการจัดหาอุปกรณ์ไว้ให้ครูใช้ประกอบการสอน 2.6 งานบุคคลที่โรงเรียนปฏิบัติได้ดี คือ ความร่วมมือในการปฏิบัติงานต่างๆจากครู ส่วนงานที่โรงเรียนปฏิบัติได้น้อยหรือไม่มีโอกาส คือ การมีส่วนร่วมคัดเลือกบุคคลเพื่อบรรจุเป็นครู และการให้คุณให้โทษบุคลากรในโรงเรียน 2.7 งานกิจการนักเรียนที่โรงเรียนปฏิบัติได้ดี คือ ความร่วมมือจากประชาชนในการควบคุมดูแลความประพฤติและการเรียนของนักเรียน ส่วนงานที่โรงเรียนปฏิบัติได้น้อย คือ การสำรวจความต้องการทางการศึกษาของนักเรียน การตรวจสุขภาพอนามัยของนักเรียน การจัดให้มีกิจกรรมทางวิชาการให้มาก และการให้ครูติดต่อกับนักเรียนนอกเวลาเรียน 2.8 งานธุรการ ไม่มีงานใดที่โรงเรียนปฏิบัติได้ดี การจัดระบบค้นเอกสารเพื่อความสะดวกเป็นงานที่โรงเรียนได้ปฏิบัติน้อย 2.9 งานสัมพันธ์กับชุมชนที่โรงเรียนปฏิบัติได้ดี คือ การต้อนรับและให้เกียรติเมื่อผู้ปกครองหรือประชาชนไปเยี่ยม ส่วนงานที่โรงเรียนปฏิบัติได้น้อยหรือไม่ดี คือ การเชิญผู้ปกครองไปประชุมชี้แจงกิจการของโรงเรียน การจัดทำสรุปผลการดำเนินงานในรอบปีให้ผู้ปกครองทราบ การเชิญวิทยากรในท้องถิ่นไปให้ความรู้แก่นักเรียน การจัดให้มีการพบปะสังสรรค์ระหว่างครูกับผู้ปกครอง การให้ความรู้ในการดำรงชีวิตแก่ชุมชน และการใช้สมาคมผู้ปกครองและครูให้เป็นประโยชน์ต่อการดำเนินงานของโรงเรียน 3. ในด้านปัญหาเกี่ยวกับโครงสร้างของระบบบริหารภายในโรงเรียน และปัญหาในการบริหารงานการศึกษาทั้ง 5 ประเภท พบว่า ทุกโรงเรียนประสบปัญหาคล้ายคลึงกัน ผู้วิจัยเสนอแนะให้กรมสามัญศึกษาได้ศึกษาโครงสร้างของระบบบริหารโรงเรียน เพื่อเป็นแนวทางให้โรงเรียนนำไปปฏิบัติ นอกจากนี้ยังเสนอแนะให้โรงเรียนสนใจปรับปรุงงานวิชาการและงานความสัมพันธ์กับชุมชน สำหรับการวิจัยครั้งต่อไป น่าจะได้ศึกษางานแต่ละประเภทให้ละเอียด และศึกษาเกี่ยวกับสมาคมผู้ปกครองและครูด้วย