โปรแกรมการสอนวิชาสังคมศึกษาของวิทยาลัยครูในกรุงเทพมหานคร

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัย เพื่อศึกษาข้อเท็จจริงเกี่ยวกับโปรแกรมการสอนวิชาสังคมศึกษาในระดับประกาศนียบัตรวิชาการศึกษาของวิทยาลัยครูในกรุงเทพมหานคร ตามหัวข้อต่อไปนี้คือ การบริหารโปรแกรม บทบาทของครูและปัญหาในการดำเนินการสอนตามโปรแกรมเกี่ยวกับวิธีสอน การใช้อุปกรณ์ การจัดกิจกรรม การติดตามผลและการวัดผล ผลของการวิจัยนี้จะเป็นแนวทางในการปรับปรุงโปรแกรมการสอนวิชาสังคมศึกษาในระดับนี้ให้มีประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น อันจะเป็นประโยชน์แก่นักเรียบฝึกหัดครูโดยตรง วิธีการวิจัย ผู้วิจัยได้ส่งแบบสอบถามไปยังหัวหน้าหมวดและอาจารย์ผู้สอนวิชาสังคมศึกษาทุกท่าน จำนวน 96 คน ในวิทยาลัยครูทั้ง 7 แห่ง ในกรุงเทพมหานครได้รับแบบสอบถามคืนมาทั้งสิ้น 80 ชุด คิดเป็นร้อยละ 83.33 ผู้วิจัยวิเคราะห์ข้อมูลโดยคิดเป็นร้อยละ หาค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และนำเสนอในรูปตารางประกอบคำอธิบาย สรุปผลการวิจัย วิทยาลัยครูต่าง ๆ ทั้ง 7 แห่ง มีการวางโปรแกรมการสอนวิชาสังคมศึกษาทุกภาคเรียน อาจารย์หัวหน้าหมวดและอาจารย์สังคมศึกษาทุกคนร่วมกันเตรียมโปรแกรม โดยยึดถือเอกสารแนะแนวหลักสูตรวิชาสังคมศึกษาระดับประกาศนียบัตรวิชาการศึกษาของหน่วยศึกษานิเทศก์ กรมการฝึกหัดครูเป็นหลัก ในการดำเนินงานตามโปรแกรม ครูอาจารย์ส่วนใหญ่ได้เตรียมการสอนอย่างดี ได้มีการศึกษาหลักสูตรและรวบรวมเนื้อหาวิชาเพื่อเตรียมการสอนทั้งระยะสั้นและระยะยาว แต่มีปัญหาคือวิทยาลัยไม่ได้จัดเตรียมแหล่งค้นคว้าและหนังสืออ่านประกอบ เอกสารทางวิชาการตลอดจนตำรา สำหรับครูให้เพียงพอ อุปกรณ์การสอนแม้จะมีครบทุกอย่างแต่มีจำนวนไม่เพียงพอ และห้องสมุดมีหนังสือสำหรับอ่านประกอบสำหรับนักศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติมจำนวนน้อย วิธีสอนที่ใช้บ่อยที่สุดคือการบรรยาย การอธิบายประกอบการซักถามและการคันคว้าประกอบ ขณะเดียวกันก็แนะนำให้นักศึกษาติดตามเหตุการณ์ความเคลื่อนไหวประจำวันจากหนังสือพิมพ์ วิทยุ โทรทัศน์ และเปิดโอกาสให้แสดงความคิดเห็นและความสามารถด้านต่าง ๆ เช่น การอภิปราย หรือรายงาน สำหรับในด้านกิจกรรมนั้น วิทยาลัยต่าง ๆ มีกิจกรรมที่ส่งเสริมการเรียนการสอนวิชาสังคมศึกษาที่จัดตั้งขึ้นในรูปของชุมนุมและชมรมโดยให้สอดคล้องกับสภาพสังคม เช่น ชุมนุมส่งเสริมวัฒนธรรมไทย ชุมนุมอาสาพัฒนา ชุมนุมเกษตรและอนุรักษ์ธรรมชาติ ชมรมผู้ซื้อสินค้าไทย ชมรมศึกษาบ้านเรา ชมรมรักษาความสะอาด โครงการจริยศึกษาและอื่น ๆ อีก อาจารย์สังคมศึกษาต่างก็เห็นประโยชน์ของกิจกรรมที่จะช่วยให้นักศึกษาได้ประสบการณ์ต่าง ๆ กว้างขวางขึ้น แต่มีปัญหาคือขาดงบประมาณในการใช้จ่ายและไม่อาจจัดกิจกรรมตามเอกสารแนะแนวหลักสูตรของหน่วยศึกษานิเทศก์ได้ ในด้านการวัดผลนี้ ส่วนใหญ่มีความมุ่งหมายเพื่อวัดประสิทธิภาพในการเรียนการสอนของนักศึกษาและครู และเพื่อเก็บคะแนนตามระเบียบของวิทยาลัย แต่ครูอาจารย์สังคมศึกษาก็ยังไม่แน่ใจว่าแบบทดสอบจะวัดผลได้ถูกต้องหรือไม่ อย่างไรก็ตาม อาจารย์สังคมศึกษาส่วนใหญ่ยังต้องการความช่วยเหลือในเรื่องเกี่ยวกับวิธีสอน ความรู้ในเนื้อหาวิชา ความรู้เกี่ยวกับแหล่งวิชาการ วิธีสร้างและการใช้อุปกรณ์ และวิธีการวัดผล