ปฏิกิริยาจริยธรรมของนักเรียน ครู และผู้ปกครองต่อพฤติกรรมของผู้อื่นที่กระทำต่อสิ่งแวดล้อม

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) สำรวจปฏิกิริยาจริยธรรมของนักเรียน ครู และผู้ปกครอง ต่อพฤติกรรมของผู้อื่นที่กระทำต่อสิ่งแวดล้อม และ (2) เปรียบเทียบความแตกต่างของปฏิกิริยาจริยธรรมตามตัวแปรอิสระ 6 ตัวแปร คือ เพศ สถานภาพ ศาสนา อาชีพหลักของครอบครัว ภูมิภาค และสภาพความเป็นเมือง กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ชั้นมัธยมปีที่ 3 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ปีการศึกษา 2524 ครู และผู้ปกครอง จากภาคกลาง ภาคเหนือ ภาคใต้ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และกรุงเทพมหานคร จำนวน 2,835 คน โดยการเลือกแบบหลายขั้นตอน การเก็บรวบรวมข้อมูลใช้แบบสอบถามและมาตรวัดปฏิกิริยาจริยธรรม การวิเคราะห์ข้อมูลใช้วิธีวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว และเปรียบเทียบความแตกต่างเป็นรายคู่ด้วยวิธีของเชฟเฟ ผลการวิจัยพบว่า 1. นักเรียน ครู และผู้ปกครอง มีปฏิกิริยาจริยธรรมทางบวกต่อพฤติกรรมการสะสมวัตถุ ความรักสัตว์ กรสะสมสิ่งมีค่า การควบคุมพืช การควบคุมน้ำ การควบคุมสัตว์ และมีปฏิกิริยาจริยธรรมทางลบต่อพฤติกรรมการทำลายพันธุ์พืช การทำลายพันธุ์สัตว์ การทำให้สิ่งแวดล้อมสกปรก การนำสัตว์มาต่อสู้กัน การทดลองกับสัตว์ 2. ตัวแปรอิสระ 6 ตัวแปร มีอิทธิพลต่อปฏิกิริยาจริยธรรมต่อพฤติกรรมของผู้อื่นที่กระทำต่อสิ่งแวดล้อมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<.05 หรือต่ำกว่า) โดยตัวแปรที่มีอิทธิพลมากที่สุดต่อความแตกต่างของปฏิกิริยาจริยธรรม คือ ภูมิภาคและสถานภาพ ส่วนตัวแปรเพศ ศาสนา และสภาพความเป็นเมืองมีอิทธิพลน้อยต่อปฏิกิริยาจริยธรรม และตัวแปรที่มีอิทธิพลน้อยที่สุด คือ อาชีพหลักของครอบครัว