การศึกษาการให้สินเชื่อเพื่อธุรกิจขนาดย่อมในชุมชนแออัดในเขตกรุงเทพนมหานคร

Abstract

การเคหะแห่งชาติ ได้เริ่มเข้าดำเนินการปรับปรุงแหล่งเสื่อมโทรมในเขตกรุงเทพมหานคร เมื่อพ.ศ. 2522 โดยมีธนาคารโลกให้การสนับสนุนทางด้านการเงิน เพื่อใช้ในการปรับปรุงทางด้านกายภาพ และภายใต้ข้อตกลงของสัญญาเงินกู้ดังกล่าว จะต้องจัดให้มีโครงการช่วยเหลือทางด้านเศรษฐกิจแก่ผู้ที่อาศัยในแหล่งเสื่อมโทรม รัฐบาลจึงได้มอบหมายให้การเคหะแห่งชาติร่วมกับธนาคารกรุงไทย จำกัด จัดให้มีโครงการสินเชื่อเพื่อธุรกิจขนาดย่อมในอหล่งเสื่อมโทรมในเขตกรุงเทพมหานครขึ้น ซึ่งการให้สินเชื่อปะเภทนี้ทั้งธนาคารกรุงไทย จำกัดและการเคหะแห่งชาติ รวมทั้งสถาบันการเงินในประเทศไทยยังมิเคยได้จัดทำกันมาก่อน รวมทั้งเป็นโครงการใหม่สำหรับการให้ความช่วยเหลือ แก่ผู้ที่อาศัยในแหล่งเสื่อมโทรมทางด้านการเงิน ดังนั้นจึงได้ทำการศึกษาเรื่องนี้เพื่อที่จะได้ทราบแนวทางในการช่วยเหลือผู้ที่อาศัยในอหล่งเสื่อมโทรมให้ได้รับประโยชน์จากการให้สินเชื่ออย่างแท้จริง การศึกษาได้แยกเป็น 2 ลักษณะ คือ การศึกษาในเรื่องเกี่ยวกับผู้รับสินเชื่อ ได้แก่ ผู้ที่รายได้น้อยในแหล่งเสื่อมโทรม โดยจะศึกษาเกี่ยวกับสภาพทั่ว ๆไป ความต้องการของผู้ที่อาศัย ตลอดจนนโยบายของรัฐบาลในการให้ความช่วยเหลือผู้ที่อาศัยในแหล่งเสื่อมโทรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งนโยบายของรัฐบาลทางด้านเศรษฐกิจ นอกจากนั้นยังได้ศึกษาถึงปัญหาของผู้รับสินเชื่อ โดยแบ่งกลุ่มการศึกษาจากประชาชนที่อาศัยในแหล่งเสื่อมโทรมเป็น 2 ประเภท คือ ผู้ที่ได้รับสินเชื่อไปแล้ว และผู้ที่ยังไม่เคยยื่นขอกู้ อีกลักษณะหนึ่งคือการศึกษาเกี่ยวกับผู้ให้สินเชื่อ ซึ่งได้แก่ธนาคารกรุงไทย จำกัด และการเคหะแห่งชาตินั้นจะเป็นเรื่อง ระเบียบ เงื่อนไข และการดำเนินการให้ สินเชื่อ โดยพิจารณาถึงหน้าที่ความรับผิดชอบ วิธีการพิจารณาให้สินเชื่อ และการดำเนินการติดตามหนี้ของหน่วยงานทั้ง 2 รวมทั้งทำการวิเคราะห์ถึงการให้สินเชื่อประเภทนี้ เพื่อศึกษาถึงปัญหาและอุปสรรคที่เกิดขึ้น การวิเคราะห์ทำเป็น 2 ลักษณะ คือการวิเคราะห์ทาสงด้านวัตถุประสงค์และการวิเคราะห์ทางด้านการดำเนินงานให้สินเชื่อ นอกจากนี้ยังได้ศึกษาเปรียบเทียบการให้สินเชื่อในลักษณะเดียวกันหรือใกล้เคียงกันกับสถาบันการเงินอื่นทั้งในประเทศและต่างประเทศเพื่อหาจุดอ่อนของการให้สินเชื่อที่กำลังศึกษาอยู่ สำหรับข้อมูลที่ใช้ในการวิจัยเป็นข้อมูลที่ได้จากหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้อง และจากผู้ที่อาศัยในแหล่งเสื่อมโทรม โดยศึกษาจากข้อมูลที่เป็นเอกสารจากสัมภาษณ์ และจากการออกแบบสอบถาม จากการศึกษาดังกล่าวทำให้ทราบถึงปัญหาทั้งทางด้านหลักประกันการกู้ยืม การชำระหนี้ และการบริหารงานลูกหนี้ ทั้งนี้จากการวิเคราะห์ผลการดำเนินงานของโครงการให้สินเชื่อเพื่อธุรกิจขนาดย่อมในแหล่งเสื่อมโทรม ทำให้ทราบว่าการดำเนินงานเท่าที่ผ่านมายังไม่บรรลุประสงค์ของโครงการ เนื่องจากจำนวนผู้ที่ได้รับสินเชื่อไปมีเพียงร้อยละ 1 ของจำนวนครัวเรือนที่การเคหะแห่งชาติเข้าไปปรับปรุงทางกายภาพแล้ว และจำวนผู้ที่ได้รับสินเชื่อไปก็มีเพียงร้อยละ 20 เท่านั้นที่นำเงินกู้ไปใช้ตามวัตถุประสงค์ของการขอกู้เงิน นอกจากนั้นวิธีการดำเนินงานบางประการของโครงการยังมีประสิทธิภาพไม่เพียงพอทำให้มีจำนวนหนี้ที่อาจจะสูญในอัตราที่สูงมาก และยังไม่สามารถช่วยเหลือผู้ที่อาศัยในแหล่งเสื่อมโทรมได้อย่างแท้จริง