สมบัติทางชีวภาพและลำดับนิวคลีโอไทด์ของบีโกโมไวรัสจาก Malvastrum coromandelianum(L.) Garcke ในประเทศไทย

Abstract

Malvastrum coromandelianum เป็นวัชพืชในวงศ์ Malvaceae ที่พบได้ทั่วไปทั้งในแปลงปลูกพืชตามธรรมชาติในประเทศไทย ไวรัสที่ใช้ในการทดลองเก็บจาก M. coromandelianum ที่แสดงอาการเส้นใบเหลืองในเขตดอนเมือง กรุงเทพฯในปี พ.ศ. 2545 จากผลการศึกษาเบื้องต้นพบว่าอาการเส้นใบเหลืองสามารถถ่ายทอดจาก M. coromandelianum ต้นหนึ่งไปยังอีกต้นหนึ่งได้โดยวิธีการเสียบยอด และโดยแมลงหวี่ขาวยาสูบ (Bemisia tabaci Genn.) เป็นพาหะแบบ persistent แต่ไม่สามารถถูกถ่ายทอดโดยวิธีกลและทางเมล็ด เมื่อทำการทดสอบด้วยวิธี Southern blot hybridization โดยใช้ DNA-A และ DNA-B ของ Dicliptera yellow mottle virus เป็น probe ผลปรากฏว่า begomovirus-like DNA สามารถจับกับ probe ได้ใน DNA ที่สกัดจากตัวอย่าง M. coromandelianum ที่แสดงเส้นใบเหลือง ซึ่งแสดงให้เห็นว่าไวรัสชนิดนี้เป็น bipartite virus ในสกุล Begomvirus จากการศึกษาการถ่ายทอดไวรัสชนิดนี้โดยแมลงหวี่ขาวพบว่าแมลงหวี่ขาวเพียง 1 ตัวต่อต้น สามารถถ่ายไวรัสได้ถึง 30 เปอร์เซ็นต์บนพืชทดลอง และถ้าใช้แมลงหวี่ขาว 40 ตัวต่อต้น ประสิทธิภาพของการถ่ายทอดเพิ่มขึ้นเป็น 90 เปอร์เซ็นต์ และเมื่อแมลงหวี่ขาวได้รับไวรัสเข้าไปแล้วสามารถถ่ายทอดไวรัสได้นาน 12 วัน หรือมากกว่า การศึกษาพืชอาศัยของไวรัสชนิดนี้บนพืชเศรษฐกิจชนิดอื่นๆ จำนวน 21 ชนิด ผลไม่พบว่าไวรัสสามารถเพิ่มจำนวนได้ในพืช 18 ชนิด ยกเว้น ยาสูบ (Nicotiana benthamiana) และ มะเขือเทศ (Lycopersicon esculentum) ซึ่งแสดงอาการใบม้วน สำหรับยาสูบใบใหญ่ (Nicotiana tabacum cv. White Burley) ไม่แสดงอาการผิดปกติ แต่ให้ผลเป็นบวกเมื่อทำการตรวจสอบด้วยวิธี Southern blot hybridization จากนั้นทำการเพิ่มจำนวน DNA ของไวรัสโดยวิธี PCR ทำการโคลนและศึกษาลำดับเบสของ DNA ที่ได้ ผลจากการเปรียบเทียบลำดับเบสบริเวณ common region (336 เบส) พบว่าไวรัสชนิดนี้มีความคล้ายคลึงกับ Cotton leaf curl Rajasthan virus จากประเทศปากีสถานโดยมี nucleotled sequence identity ประมาณ 79.63% ผลจาก Phylogenetic analysis แสดงให้เห็นว่าไวรัสเส้นใบเหลืองจาก M. coromandelianum มีความใกล้ชิดทางวิวัฒนาการกับไวรัสจากโลกเก่าโดยเฉพาะกลุ่มไวรัสที่ก่อให้เกิดโรคในฝ้ายและกระเจี๊ยบเขียวจากประเทศปากีสถาน