การปฏิบัติวิชาชีพสถาปัตยกรรมของสถาปนิกในบริษัทรับสร้างบ้าน : กรณีศึกษาแบบบ้านชนิดมาตรฐาน

Abstract

บริษัทรับสร้างบ้านเป็นองค์กรทางธุรกิจซึ่งรวมเอานักปฏิบัติวิชาชีพหลายๆฝ่ายมาทำงานร่วมกัน เพื่อให้บริการด้านการออกแบบและก่อสร้างบ้านแบบครบวงจร สถาปนิกคือหนึ่งในผู้ปฏิบัติวิชาชีพที่ทำงานเป็นส่วนหนึ่งขององค์กรธุรกิจประเภทนี้ การปฏิบัติวิชาชีพสถาปัตยกรรมของสถาปนิกจึงต้องมีการประยุกต์เพื่อให้เหมาะสมกับรูปแบบของธุรกิจ ในขณะเดียวกันสถาปนิกก็ต้องคำนึงถึงจรรยาบรรณแห่งวิชาชีพด้วย การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพัฒนาการรูปแบบการสร้างบ้านในอดีต การให้บริการออกแบบพร้อมก่อสร้างของบริษัทรับสร้างบ้านในปัจจุบัน ศึกษาจรรยาบรรณและหลักการปฏิบัติวิชาชีพสถาปัตยกรรม เพื่อสรุปหาแนวทางการปฏิบัติวิชาชีพสถาปนิก ให้มีความเหมาะสมกับรูปแบบการดำเนินธุรกิจของบริษัทรับสร้างบ้านโดยเน้นศึกษาการให้บริการกรณีแบบบ้านชนิดมาตรฐาน การวิจัยนี้ ดำเนินการวิจัยโดยศึกษาหลักการ ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ พัฒนาการรูปแบบการสร้างบ้าน การดำเนินงานของบริษัทรับสร้างบ้าน และหลักการปฏิบัติวิชาชีพสถาปัตยกรรม เพื่อนำข้อสรุปเบื้องต้นเป็นแบบสัมภาษณ์ นำไปสัมภาษณ์ผู้บริหารระดับสูงและสถาปนิกที่ทำงานอยู่ในบริษัทรับสร้างบ้าน กลุ่มตัวอย่างเป็นบริษัทรับสร้างบ้านที่จดทะเบียนเป็นสมาชิกของสมาคมธุรกิจรับสร้างบ้าน พ.ศ. 2547 ซึ่งให้บริการออกแบบและก่อสร้างบ้านอยู่ในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล หลังจากนั้นผู้วิจัยจึงนำข้อมูลทั้งหมดมาวิเคราะห์ และสรุปแนวทางการปฏิบัติวิชาชีพสถาปัตยกรรมของสถาปนิกที่มีความเหมาะสมกับรูปแบบของธุรกิจรับสร้างบ้าน ผลการวิจัยพบว่า ในการให้บริการกรณีแบบบ้านชนิดมาตรฐานนั้น สถาปนิกสามารถปฏิบัติวิชาชีพได้ 4 บทบาท ได้แก่ 1.สถาปนิกฝ่ายชาย 2.สถาปนิกออกแบบ 3.สถาปนิกควบคุมงานก่อสร้าง และ 4.สถาปนิกฝ่ายลูกค้าสัมพันธ์ โดยความรับผิดชอบของสถาปนิกจะแปรผกผันกับขนาดของบริษัท ทั้งนี้ สถาปนิกที่เพิ่งจบใหม่มักเกิดข้อขัดแย้งระหว่างเอกลักษณ์เฉพาะตัวกับรูปแบบการให้บริการแบบบ้านชนิดมาตรฐาน และข้อจำกัดในความรู้ด้านการตลาดซึ่งสถาปนิกต้องนำมาใช้ในการให้บริการลูกค้าของบริษัทรับสร้างบ้าน ผู้วิจัยเห็นว่าบริษัทรับสร้างบ้านควรให้ความสำคัญกับบทบาทของสถาปนิกมากกว่าที่เป็นอยู่ การกำหนดบทบาทหน้าที่ของสถาปนิกควรมีความชัดเจน ส่วนสถาปนิกก็ต้องรู้จักประยุกต์รูปแบบการทำงานเพื่อให้มีความเหมาะสมกับลักษณะของธุรกิจรับสร้างบ้าน ซึ่งผู้วิจัยได้เสนอแนวทางBuilding Systems Integrationและการประยุกต์เทคนิคปรับปรุงงาน Plan-Do-Check-Act นอกจากนี้ผู้วิจัยเห็นว่าสถาบันการศึกษาสถาปัตยกรรมก็ควรเพิ่มเติมความรู้ด้านการตลาดให้กับสถาปนิก ขณะที่องค์กรทางวิชาชีพก็ควรมีความยืดหยุ่นในกรอบแห่งจรรยาบรรณและเปิดโอกาสในการทำงานมากกว่าที่เป็นอยู่