สภาพการอยู่อาศัยภายในโครงการอุตสาหกรรมขนาดย่อม : กรณีศึกษา เขตประกอบการอุตสาหกรรมแฟคตอรี่แลนด์วังน้อย

Abstract

เพื่อแก้ไขปัญหาสภาพแวดล้อมภายในเมือง รัฐจึงมีนโยบายให้โรงงานอุตสาหกรรมย้ายออกไปอยู่รวมกันในเขตประกอบการอุตสาหกรรมนอกเมืองห่างไกลจากชุมชน โดยจัดเตรียมที่อยู่อาศัยไว้พร้อมสำหรับผู้ที่ ทำงาน การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพที่อยู่อาศัย และปัญหาในการอยู่อาศัยอันนำไปสู่แนวทาง ในการพัฒนาต่อไป โดยอาศัยการสำรวจสภาพที่อยู่อาศัย สภาพแวดล้อม และสอบถามผู้ที่เกี่ยวข้อง โดยเลือก เขตประกอบการอุตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดย่อมแฟคตอรี่แลนด์วังน้อยเป็นกรณีศึกษา ตั้งอยู่ที่ตำบล วังจุฬา อำเภอวังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา พื้นที่ทั้งหมด 130 ไร่ ประกอบด้วยโรงงานขนาดย่อมจำนวน 78 หน่วย เป็นอาคาร 3 ชั้น แบ่งเป็นพื้นที่อุตสาหกรรม สำนักงานและที่อยู่อาศัย ส่วนที่อยู่อาศัยเป็น ทาวน์เฮาส์ 111 หน่วย และอาคารพาณิชย์พักอาศัย 54 หน่วย มีผู้ทำงานภายในเขตประกอบการอุตสาหกรรมฯ 4,500-5,000 คน จากการศึกษา พบว่า ผู้บริหารหรือเจ้าของโรงงานจำนวนหนึ่ง พักอาศัยอยู่บริเวณชั้น 3 ของโรงงาน และมีการสร้างเรือนแถวด้านหลังโรงงานสำหรับให้แรงงานอยู่อาศัยเป็นสวัสดิการ ส่วนทาวน์เฮาส์จะมีทั้ง ผู้บริหารหรือเจ้าของโรงงานที่เป็นผู้ครอบครองและอยู่อาศัยเอง หรือแบ่งห้องให้แรงงานอยู่อาศัยเป็นสวัสดิการ และยังมีบุคคลภายนอกเข้ามาอยู่อาศัยหรือลงทุนซื้อเพื่อจัดแบ่งให้แรงงานเช่า อีกทั้งพบว่ามีการดัดแปลงชั้นล่าง เป็นร้านค้า ร้านอาหารและบริการต่างๆ สำหรับอาคารพาณิชย์พักอาศัยส่วนหนึ่งที่เจ้าของโรงงานเป็นผู้ ครอบครองใช้เป็นพื้นที่ประกอบการเพิ่มเติมหรือจัดแบ่งเป็นห้องสำหรับให้แรงงานอยู่เป็นสวัสดิการอีกส่วนหนึ่ง บุคคลภายนอกเข้าผาลงทุนซื้อเพื่อแบ่งทำเป็นห้องให้เช่า เช่นเดียวกับทาวน์เฮาส์ จากการสอบถามผู้ที่ทำงานโดยเฉพาะแรงงาน พบว่ามีความต้องการอยู่อาศัยใกล้กับโรงงาน เนื่องจาก ประหยัดเวลาและค่าใช้จ่ายในการเดินทาง แต่ที่อยู่อาศัยที่จัดเตรียมไว้แล้วนั้นยังไม่เหมาะสมและไม่เพียงพอ โดยเฉพาะการดัดแปลงทาวน์เฮาส์และอาคารพาณิชย์เป็นห้องแบ่งให้เช่า จึงต้องจัดหาที่อยู่อาศัยบริเวณโดยรอบ เขตประกอบการอุตสาหกรรมฯ ซึ่งพบว่ามีทั้งหอพัก ห้องแบ่งเช่าและเพิงพักอาศัยเป็นจำนวนมาก จึงสรุปได้ว่า การที่เขตบประกอบการอุตสาหกรรมฯตั้งอยู่ภายนอกเมืองและห่างไกลชุมชน สามารถลด ปัญหาสภาพแวดล้อมภายในเมืองได้ แต่หากจัดเตริยมที่อยู่อาศัยไว้ไม่เหมาะสมและเพียงพอกับจำนวนแรงงาน จะทำให้บริเวณโดยรอบซึ่งเดิมเป็นที่ว่างหรือที่นา เกิดเป็นชุมชนพักอาศัยขึ้นโดยที่ไม่ได้มีการวางผังไว้ก่อน และมี แนวโน้มจะกลายเป็นแหล่งเสื่อมโทรมและเกิดปัญหาด้านสภาพแวดล้อมตามมาได้ การศึกษาครั้งนี้จึงมีข้อเสนอแนะว่า ในเขตประกอบการอุตสาหกรรมฯ ควรจัดเตรียมที่อยู่อาศัยให้กับ ผู้ทีทำงานทุกระดับโดยเฉพาะแรงงานที่มีจำนวนมาก หรือหน่วยงานท้องถิ่นควรมีการวางแผนด้านที่อยู่อาศัย หรือวางผังชุมชนเพื่อป้องกันปัญหาด้านสภาพแวดล้อมที่จะเกิดขึ้น