การศึกษาที่ว่างเปล่าสาธารณะกลางแจ้งที่มีการใช้ผิดและที่มีการใช้น้อยกว่าที่ได้มุ่งหมายไว้ในการออกแบบ

Abstract

การศึกษาที่ว่างสาธารณะกลางแจ้งที่มีการใช้ผิดและที่มีการใช้น้อยกว่าที่ได้มุ่งหมายไว้ โดยมีสวนสาธารณะสะพานพระราม 7 และสวนสันติชัยปราการเป็นกรณีศึกษา พบปัญหาทั้งที่คล้ายคลึงกันและแตกต่างกันหลายประการ สวนสาธารณะพระราม7 มีการใช้น้อยมากทั้งที่มีเนื้อที่กว้างถึง 23 ไร่ ที่มีจุดมุ่งหมายเพื่อการพักผ่อนหย่อนใจของในชุมชน สวนสาธารณะสันติชัยปราการ แม้มีจุดมุ่งหมายหลักเพื่อการพักผ่อนหย่อนใจแต่ปัจจุบันการออกกำลังกายมากขึ้น และมีการจัดกิจกรรมต่าง ๆ นับอเนกประสงค์ แม้จะไม่ใช่การใช้ผิดแต่เมื่อมากเกินไปจะเป็นการทำลาย และคลาดเคลื่อนจากจุดมุ่งหมายหลัก วิธีการดำเนินการศึกษาครอบคลุมทั้งการศึกษาข้อมูลปฐมภูมิโดยการศึกษาสำรวจลักษณะทางกายภาพของสวนทั้ง 2 แห่งอย่างละเอียด รวมทั้งศึกษาสำรวจความคิดเห็นและทัศนคติของทั้งผู้ใช้และเคยใช้สวนสาธารณะทั้ง 2 แห่ง นอกเหนือจากการศึกษาข้อมูลทุติยภูมิต่าง ๆ ทั้งตำรา เอกสาร บทความ แบบแปลน และรายละเอียด สวนสาธาณะทั่วไป และ โดยเฉพาะทั้ง 2 แห่งที่เป็นกรณีศึกษา ผลของการศึกษาวิเคราะห์เปรียบเทียบพบว่า ลักษณะทางกายภาพของสวนสาธารณะพระราม 7 ด้อยกว่าสวนสาธารณะในหลายแง่มุม กล่าวคือ (ก) การเข้าถึงสวนสาธารณะพระราม 7 ไม่ดีจึงมีคนมาใช้น้อยมาก (ข) สาเหตุที่ผู้เคยคาดหวัง และเคยใช้แล้วไม่มาอีกคือ ความรู้สึกไม่ค่อยปลอดภัย เพราะอยู่ใกล้ชุมชนแออัด ซึ่งกิจกรรมและเหตุการดำเนินต่อมาจนเป็นมโนภาพในใจของผู้ใช้ที่ห่างออกไปว่ามีการครอบครองของคนที่มีสถานภาพทางสังคมต่ำกว่าตน ทำให้คนส่วนใหญ่คิดว่าสวนสาธารณะพระราม 7 เป็นที่ที่ไม่ควรมาใช้ เพราะอาจจะเกิดอันตรายกับตนเองและครอบครัวได้ (ค) การจัดกิจกรรมต่าง ๆ ที่ไม่เป็นสัดส่วนและเกิดการกีดขวางเส้นทางสัญจรทำให้ผู้ใช้ไม่พอใจในความไม่สะดวกและไม่ปลอดภัยในเวลาเดียวกัน ส่วนสาธารณะสันติชัยปราการ (ก) เคยเป็นส่วนหนึ่งของชุมชน โดยสภาพพื้นที่ใกล้ทางเข้าออกของชุมชนสะดวกในการเข้าถึง แม้จะมีมุมมองอับที่ก่อให้เกิดการครอบครองและมีการใช้ผิดมาก เช่น การลักลอบเล่นการพนัน รวมทั้งร้านค้าขายสุราและของมึนเมาอื่น ๆ อันเป็นกิจกรรมบันทอนวัฒนธรรมอันดีงาม และผิดจุดมุ่งหมาย (ข) สภาพแวดล้อมเหมาะเป็นแรงจูงใจเกิดกิจกรรมผิดไม่มาก ดังนั้นข้อเสนอแนะก็คือสมควรจัดสรรพื้นที่ให้สามารถกระจายกิจกรรมให้ครอบคลุมการใช้ โดยไม่กีดขวางทางสัญจร และ สร้างกิจกรรมในพื้นที่ที่มีโอกาสถูกครอบครองจะสามารถช่วยแก้ไขปัญหา การใช้สวนสาธารณะพระราม 7 น้อยและ ป้องกันการใช้ผิดในสวนสันติชัยปราการ