การเปรียบเทียบเทคนิคการเลือกตัวอย่าง ในการประมาณจำนวนผลส้มเขียวหวานต่อต้น

Abstract

วัตถุประสงค์ของโครงการวิจัยครั้งรี้เพื่อศึกษาและเปรียบเทียบวิธีการสุ่มเลือกกิ่งปลายตัวอย่าง 4 วิธีสำหรับการประมาณค่าจำนวนผลส้มเขียวหวานทั้งหมดต่อต้น วิธีการทั้ง 4 ได้แก่ (1) สุ่มกิ่งปลายโดยตรงและมีความน่าจะเป็นในการเลือกกิ่งเท่ากันทุกกิ่ง (DS-EP) (2) สุ่มกิ่งปลายโดยตรงและมีค่าความน่าจะเป็นในการเลือกกิ่งเป็นสัดส่วนกับขนาดพื้นที่หน้าตัดของกิ่ง (DS-PPS) (3) สุ่มหลายขั้นตอนจากจุดที่แตกแขนงตั้งแต่โคนต้นไปจนถึงกิ่งปลายและมีความน่าจะเป็นในการเลือกกิ่งแต่ละขั้นตอนเท่ากันทุกกิ่ง (RP-EP) (4) สุ่มหลายขั้นตอนจากจุดที่แตกแขนงตั้งแต่โคนต้นไปจนถึงกิ่งปลาย และมีความน่าจะเป็นในการเลือกกิ่งแต่ละขั้นตอนเป็นสัดส่วนกับขนาดของกิ่ง (RP-PPS) โดยได้กำหนดเส้นผ่าศูนย์กลางของกิ่งปลายไม่เกิน 2 เซนติเมตร การศึกษาทำโดยสุ่มต้นตัวอย่าง จำนวน 20 ต้น จากต้นทั้งหมด 6,200 ต้น ที่ปลูกในสวนเทพสถิตย์ อ.วิหารแดง จ.สระบุรี ซึ่งเป็นส้มที่มีอายุ 6 ปี การเลือกสวนทำโดยไม่มีการสุ่มตัวอย่าง ผลการศึกษา เมื่อพิจารณาเปรียบเทียบค่าความแปรปรวนของทั้ง 4 วิธี พบว่า วิธีที่ 2 (DS-PPS) เป็นวิธีให้ค่าความแปรปรวนต่ำสุด 18 ต้น ในจำนวนทังหมด 20 ต้นที่ศึกษาเกี่ยวกับจำนวนกิ่งปลายตัวอย่างที่เหมาะสมพบว่าถ้าใช้กิ่งตัวอย่าง 8 กิ่ง จะทำให้ค่าสัมประสิทธิ์ความแปรปรวนของค่าประมาณจำนวนผลทั้งหมดของสวนน้อยกว่า 20% ในระดับความเชื่อมั่น 90% อย่างไรก็ตาม เป็นที่น่าสังเกตว่าค่าความแปรปรวนของทั้ง 4 วิธี อยู่ในเกณฑ์ค่อนข้างสูงทั้งนี้ เนื่องจากจำนวนผลบนกิ่งปลายมีความแปรปรวนมาก ดังนั้นการกำหนดขนาดของกิ่งปลายให้ใหญ่ขึ้นกว่าเดิมอาจจะเหมาะสมหว่าขนาดที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้