ผลกระทบของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี ที่มีต่อการเติบโตของ ชุมชนเมืองปัตตานี

Abstract

มหาวิทยาลัยเป็นสถาบันการศึกษาขนาดใหญ่ ซึ่งเป็นชุมชนหนึ่งจากการรวมกลุ่มกันของบุคคลจำนวนมาก ซึ่งประกอบด้วยอาจารย์ นักศึกษา เจ้าหน้าที่ด้านต่าง ๆ เมื่อมหาวิทยาลัยไปตั้งอยู่ ณ ที่ใด จึงย่อมจะทำให้เกิดผลกระทบต่อปรากฏการณ์บนพื้นที่นั้นในด้านเศรษฐกิจ สังคม ประชากร และกายภาพ จุดมุ่งหมายของวิทยานิพนธ์ฉบับนี้เพื่อศึกษาถึงผลกระทบของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี ที่มีต่อการเติบโตของชุมชนเมืองปัตตานี ซึ่งเป็นสังคมที่ประกอบด้วยประชากรมุสลิมเป็นส่วนใหญ่ คือ ร้อยละ 76 ของประชากรเมืองทั้งหมด ผลการวิจัยสรุปได้ว่า มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี มีผลกระทบต่อชุมชนเมืองปัตตานี ดังนี้ 1. ผลกระทบทางด้านเศรษฐกิจ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี เป็นแหล่งงานสำคัญแหล่งหนึ่งของเมืองในสาขาอาชีพบริการ ที่ก่อให้เกิดผลต่อการจ้างงานที่เกี่ยวเนื่องในรูปแบบของการค้าและบริการในปริมาณเกือบทวีคูณ คือ บุคลากรมหาวิทยาลัย 541 คน ก่อให้เกิดการจ้างงานที่เกี่ยวเนื่องดังกล่าวเพิ่มขึ้นถึง 660คน ซึ่งจะส่งผลไปถึงความต้องการที่อยู่อาศัย และการอุปโภคบริโภคในเมืองปัตตานี ลักษณะพฤติกรรมการใช้จ่ายของประชากร ส่งผลทำให้การค้าประเภทการค้าบริการ และการค้าปลีกมีความสำคัญมากที่สุด คือ ร้อยละ 41.42 และ 36.11 ของการค้าทุกประเภท 2. ผลกระทบทางด้านประชากร ตำบลรูสะมิแล ซึ่งเป็นตำบลที่ตั้งมหาวิทยาลัย มีการขยายตัวเนื่องจากการอพยพข้าวของประชากร คือ นักศึกษา และบุคลากร รวมทั้งผู้ประกอบอาชีพ ด้านการค้าบริการในบริเวณถนนเจริญประดิษฐ์ โดยมีร้อยละของการเปลี่ยนแปลงประชากรจากยอดรวมการเปลี่ยนแปลงทั้งหมดในช่วงปี พ.ศ. 2513 - 2525 เป็นร้อยละ 18.1 ในขณะที่ตำบลใกล้เคียง ซึ่งมิใช่ตำบลในเขตชุมชนเมือง มีการเปลี่ยนแปลงประชากรเพียงร้อยละ 6.3 เท่านั้น 3. ผลกระทบทางด้านสังคม มหาวิทยาลัยมิได้ส่งผลก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในการนับถือศาสนา แต่จะเป็นแกนกลางช่วยประสานสัมพันธ์ระหว่างชาวมุสลิมและชาวศาสนาอื่น ๆ ด้วยกิจกรรมการพัฒนาชุมชน และกิจกรรมการศึกษาวิจัยในวัฒนธรรมพื้นถิ่น ซึ่งจะส่งผลให้เกิดความเข้าใจ และการยอมรับซึ่งกันและกันมากขึ้น โดยเฉพาะความทันสมัยในรูปแบบของการแต่งกายอย่างสากล เป็นที่ยอมรับมากขึ้นของชาวมุสลิม 4. ด้านกายภาพ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานีได้ก่อให้เกิดผลกระทบทั้งทางเศรษฐกิจ ประชากร สังคม ซึ่งส่งผลของความเคลื่อนไหวเหล่านั้นลงบนพื้นที่ ก่อให้เกิดความเปลี่ยนแปลงในด้านกายภาพ โดยเฉพาะการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการใช้ที่ดิน ด้านที่อยู่อาศัยเพิ่มมากขึ้นอย่างเห็นได้ชัดในรูปแบบของหอพัก บริเวณถนนเจริญประดิษฐ์ ซึ่งมีปริมาณร้อยละ 66.7 ของอาคารที่เกิดขึ้นในบริเวณนี้ทั้งหมด และมีการเปลี่ยนแปลงเพิ่มสูงสุดร้อยละ 42.71 ของบริเวณ built up area ทั้งหมด เฉลี่ยเพิ่มขึ้นร้อยละ 3.05 ต่อปี การขยายตัวในการใช้ที่ดิน บริเวณนี้ได้ส่งผลทำให้เกิดราคาที่ดินสูงขึ้นป็น 820,000 บาท/ไร่ ในปี 2525 จากราคา 680,000 บาท/ไร่ ในปี 2521 ผลกระทบที่เกิดจากกิจกรรมด้านการขนส่งสาธารณะ คือการเดินทางติดต่อกับชุมชน โดยรถยนต์โดยสารเล็ก ประมาณ 884 – 1326 เที่ยว/สัปดาห์ ซึ่งก่อให้เกิดการจ้างงานบริการและการหมุนเวียนของเงินตราแก่ชุมชนเมืองอีกทางหนึ่ง