สมญานามในหนังสือพิมพ์ไทยรัฐช่วงเวลา พ.ศ. 2523-2531

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อให้เกิดความเข้าใจในลักษณะการสร้างการใช้สมญานามในหนังสือพิมพ์รายวัน หน้าที่และอิทธิพลที่มีต่อสังคมและต่อปัจเจกบุคคล การวิจัยนี้เป็นการวิจัยที่ใช้แนวทางการวิจัยเชิงคุณภาพที่วิเคราะห์ตัวบทของหนังสือพิมพ์ไทยรัฐ และข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์บุคคลที่เกี่ยวข้อง โดยใช้แนวทางการวิเคราะห์เชิงสัญญะวิทยา ในการศึกษาความหมายของสมญานาม ทฤษฎีที่ใช้พิจารณาถึงหน้าที่ของสมญานาม คือ ทฤษฎีตราประทับ และแนวคิดเรื่องสื่อมวลชนกับการให้สถานภาพบุคคล นอกจากนั้นแล้วแนวคิดเรื่องการสร้างข่าวของสื่อมวลชนใช้พิจารณาปัจจัยการสร้างสมญานามผลการวิจัยสรุปได้ว่าหนังสือพิมพ์ให้สมญานามกับกลุ่มเป้าหมายที่เป็นบุคคล ที่เป็นกลุ่ม เป้าหมายหลักและมีขนาดใหญ่ และกลุ่มเป้าหมายที่เป็นวัตถุสิ่งของและสัตว์ โดยมีที่มาของการกำหนดชื่อจากลักษณะเฉพาะของตัวหนังสือพิมพ์เอง และการแสดงออกของสิ่งที่เป็นข่าว ที่มาของชื่อที่เกิดขึ้นมีวิธีการสื่อความหมายจากแนวความคิดส่วนตัวของผู้ตั้งชื่อ ผ่านการใช้ภาษาความเปรียบที่ให้นัยยะแห่งความหมายทั้งแบบตรง ไปตรงมาและแบบแฝงที่มีตัวสัญญะ หรือตัวอักษรเป็นสื่อกลาง การทำความเข้าใจจำเป็นต้องทราบและเข้าใจแนวคิดของตัวผู้ตั้งชื่อ และบริบทของข่าวที่เป็นสภาพวัฒนธรรมเดียวกันของผู้ตั้งและผู้อ่าน การคงอยู่ของสมญานามแต่ละชื่อจากการวิเคราะห์พบว่า ขึ้นอยู่กับเงื่อนไข 3 ประการ คือ 1. สิ่งที่เป็นข่าว 2. บทบาทของสิ่งทีได้รับสมญานาม และระยะเวลาของการเป็นข่าว ส่วนผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการตั้งสมญานามในบริบทของสังคม และปัจเจกบุคคล พิจารณา ได้ว่า หนังสือพิมพ์คือ ผู้สร้างผลกระทบตามหน้าที่ของสื่อมวลชนที่ต้องระมัดระวังภัยให้คนในสังคม และมีอิทธิพลต่อสังคมส่วนรวมในอันที่จะคงไว้ซึ่งพฤติกรรมที่เหมาะสมกับบรรทัดฐานของสังคม และเปิดโปงพฤติกรรมเบี่ยงเบนให้เป็นที่ประจักษ์ และมีอิทธิพลต่อปัจเจกบุคคลด้านการให้ หรือลดสถานภาพบุคคลโดยบุคคลที่เป็นผู้ได้รับผลจากสื่อโดยตรงยอมรับการให้สมญานามของหนังสือพิมพ์เป็น 2 ลักษณะ คือ ยอมรับแบบไม่คิดโต้แย้ง และแบบไม่เต็มใจมีการต่อต้านอยู่ในตัวเอง