การประยุกต์แบบจำลองคอมพิวเตอร์เพื่อการส่งน้ำ

Abstract

การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแบบจำลองต่าง ๆ ที่กรมชลประทานใช้อยู่ว่ามีความสามารถ ความคล่องตัว และความน่าใช้ในงานส่งน้ำชลประทานมากน้อยเพียงใด โดยเน้นถึงความสัมพันธ์อัตราการใช้น้ำของพืชจากสมการต่าง ๆ ที่มีอยู่ในแบบจำลอง เพื่อนำไปประยุกต์ใช้กับพื้นที่ที่มีข้อมูลอยู่อย่างจำกัด และเปรียบเทียบพิจารณาแบบจำลองที่เหมาะสมในการประยุกต์ใช้งานในพื้นที่โครงการส่งน้ำและบำรุงรักษานครนาย การศึกษาอัตราการใช้น้ำของพืชอ้างอิง โดยข้อมูลภูมิอากาศจากความสัมพันธ์ต่าง ๆ จำนวน 7 ความสัมพันธ์ ได้แก่ Hargreaves 1985, Penman-Monteith, Jensen-Haise, FAO-24 Pan Evaporation, Penman 1948, Penman A.M. Michael และ Penman Doorenbos and Pruitt. ซึ่งเลือกสถานีตรวจวัดอากาศสุพรรณบุรี และสถานีทดลองการใช้น้ำชลประทานของพืชสามชุก จังหวัดสุพรรณบุรี และนำผลที่ได้เปรียบเทียบกับการวัดอัตราการใช้น้ำของพืชด้วยถัง Lysimeter ในปี พ.ศ. 2522-2523 ในช่วงฤดูฝน เพื่อเลือกความสัมพันธ์ที่เหมาะสม นำไปใช้กับพื้นที่โครงการฯนครนายก ผลการศึกษา สรุปได้ว่าความสัมพันธ์ของ Penman Doorenbos and Pruitt มีความเหมาะสมมากกว่าความสัมพันธ์อื่น ๆ และเลือกใช้ข้อมูลสภาพอากาศที่สถานีตรวจวัดอากาศปราจีนบุรี เป็นตัวแทนของจังหวัดนครนายก ในการศึกษาเบื้องต้นได้พิจารณาแบบจำลอง 5 โปรแกรม และทำการคัดเลือกแบบจำลอง WASAM, WATERCAL และ CADSM มาเปรียบเทียบกันในรายละเอียด และได้นำมาทดลองใช้เปรียบเทียบกันโดยข้อมูลของการใช้น้ำของโครงการฯนครนายก ปี พ.ศ. 2538 พบว่าแบบจำลองทั้งหมดให้ปริมาณควมต้องการใช้น้ำตลอดฤดูเพาะปลูกใกล้เคียงกับข้อมูล แต่ยังมีความแตกต่างกันในการกระจายของปริมาณการใช้น้ำรายเดือน นอกากนี้ยังได้คำนวณหาความต้องการใช้น้ำชลประทาน ในปี พ.ศ. 2515 ปี พ.ศ. 2516 และปี พ.ศ. 2536 ซึ่งเป็นปีที่มีโอกาสเกิดน้ำน้อยในรอบปีการเกิดซ้ำ 2 ปี 5 ปี และ 10 ปี ตามลำดับ พบว่าแบบจำลองทั้งสามให้ผลปริมาณความต้องการใช้น้ำใกล้เคียงกัน การเปรียบเทียบแบบจำลอง และการประยุกต์ใช้สรุปได้ว่า แบบจำลอง WASAM มีความเหมาะสมมากที่สุดและง่ายกว่าแบบจำลองอื่น ทั้งนี้เพราะว่า WASAM ถูกพัฒนาบนระบบวินโดว์ มีภาษาไทย จึงง่ายต่อการปรับแก้หรือประยุกต์กับโครงการอื่น ๆ