ฮิวแมนแปบปิโลมาไวรัส ชนิดที่ 16 ในรอยโรคไลเคนแพลนัส อีพิทีเลียล ดิสแพลเซีย และมะเร็งสควอมัส เซลล์ คาร์ซิโนมาในช่องปากของผู้ป่วยไทย

Abstract

ฮิวแมนแปบปิโลมาไวรัส (Human Papillomavirus; HPV) เป็นไวรัสที่ก่อให้เกิดโรคของเยื่อบุผิวชนิดสควอมัส (squamous epithelium) ได้ในหลายอวัยวะ รวมถึงเยื่อเมือกในช่องปาก ก่อให้เกิดความรุนแรงได้หลายระดับตั้งแต่เนื้องอกไปจนถึงมะเร็ง HPV ที่พบสัมพันธ์กับรอยโรคในช่องปากส่วนใหญ่เป็นชนิดความเสี่ยงต่ำ (low-risk HPV) ส่วนในกลุ่มความเสี่ยงสูง (high-risk HPV) พบรายงานว่ามีความสัมพันธ์กับรอยโรคมะเร็งเป็นส่วนใหญ่ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อตรวจหาเชื้อ HPV ในรอยโรคไลเคนแพลนัส อีพิทีเลียล ดิสแพลเซีย และมะเร็งสควอมัส เซลล์ คาร์ซิโนมาในช่องปากของผู้ป่วยไทย โดยใช้ชิ้นเนื้อฝังในพาราฟินของรอยโรคไลเคนแพลนัส อีพิทีเลียล ดิสแพลเซีย มะเร็งสควอมัส เซลล์ คาร์ซิโนมาในช่องปาก และเนื้อเยื่อปกติ ส่งตรวจด้วยวิธีอิมมูโนฮิสโตเคมี โดยใช้แอนติบอดีต่อ HPV-16L1 เพื่อตรวจหาแอนติเจนของไวรัสในเนื้อเยื่อ ผลการศึกษาพบการแสดงออกของ HPV-16 ในทุกกลุ่มคือ ร้อยละ 26.7 (16/60) ในไลเคนแพลนัส ร้อยละ 73.3 (22/30) ในอีพิทีเลียล ดิสแพลเซีย ร้อยละ 23.3 (7/30) ในมะเร็งสควอมัส เซลล์ คาร์ซิโนมา และร้อยละ 15 (3/20) ในเนื้อเยื่อปกติ โดยพบ HPV-16 ในรอยโรคอีพิทีเลียล ดิสแพลเซีย สูงกว่าในมะเร็งสควอมัส เซลล์ คาร์ซิโนมา ไลเคนแพลนัส และเนื้อเยื่อปกติ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ อายุเฉลี่ยของกลุ่มเนื้อเยื่อปกติน้อยกว่ากลุ่มอื่นๆ อย่างมีนัยสำคัญ ควรติดตามศึกษาระยะยาวในกลุ่มเนื้อเยื่อปกติที่พบ HPV-16 ต่อไป เป็นไปได้ว่า HPV-16 อาจเป็นปัจจัยหนึ่งที่มีผลต่อการเกิดพยาธิสภาพของรอยโรค อีพิทีเลียล ดิสแพลเซีย และมีผลในการเหนี่ยวนำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางพยาธิสภาพของรอยโรคที่มีโอกาสเปลี่ยนเป็นมะเร็งในช่องปากให้กลายเป็นมะเร็งได้