แนวทางการปรับปรุงสภาพที่อยู่อาศัยและพัฒนาต้นแบบที่อยู่อาศัยเพื่อคนพิการ จังหวัดนนทบุรี

Abstract

ในปัจจุบัน ปี 2555 ประชากรผู้พิการและมีอัตราจำนวนเพิ่มมากขึ้น ซึ่งมีจำนวนผู้พิการทั้งสิ้น 1, 268,496 คน คิดเป็นประมาณร้อยละ 1.97 ของประชากรทั้งประเทศ จากในปี 2552 มีประชากรผู้พิการทั้งสิ้น 864,437 คน คิดเป็นร้อยละของประชากรทั้งประเทศ 1.29 ซึ่งมีอัตราเพิ่มขึ้น 0.68 และในอนาคตมีแนวโน้มที่จะมีจำนวนเพิ่มขึ้น ที่อยู่อาศัยและสภาพแวดล้อมโดยรอบเป็นปัจจัยหนึ่งที่มีความสำคัญกับความอยู่รอดของมนุษย์ คนพิการซึ่งมีลักษณะการใช้งานของพื้นที่ที่พิเศษกว่าคนปกติ การปรับปรุงบ้านเพื่อให้คนพิการสามารถช่วยเหลือตัวเองได้บ้างย่อมเป็นสิ่งที่ดีสร้างความภาคภูมิใจและเป็นการลดภาระของผู้ดูแล การศึกษาในครั้งนี้ ได้ทำการศึกษากลุ่มตัวอย่างของคนพิการทั้ง 6 ด้าน ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงสภาพปัญหาการใช้สอยพื้นที่ภายในและบริเวณรอบๆที่อยู่อาศัยของคนพิการในแต่ละประเภทความพิการ กิจวัตรประจำวันของคนพิการที่มีความเกี่ยวข้องในด้านการใช้พื้นที่ และติดตามผลการปรับปรุงบ้านคนพิการที่ได้รับงบประมาณในการปรับปรุงที่อยู่อาศัยหลังภาวะประสบภัยน้ำท่วมในปี 2554 เพื่อนำไปสู่การเสนอแนะแนวทางการปรับปรุงสภาพที่อยู่อาศัยที่เหมาะสมต่อคนพิการด้านนั้นๆ จากการศึกษาด้านการใช้พื้นที่และกิจวัตรประจำวันของคนพิการพบว่า การแบ่งความพิการออกเป็น 6 ด้าน ความพิการด้านการเคลื่อนไหวและความพิการด้านการมองเห็นจะมีลักษณะความต้องการด้านการใช้พื้นที่ที่คล้ายกัน คือ การลดพื้นที่ต่างระดับ จุดที่ต่างกันคือคนพิการด้านการเคลื่อนไหวต้องการพื้นที่กว้างรถเข็นสามารถเข้าถึงพื้นที่แต่ละจุดได้สะดวก ส่วนคนพิการด้านการมองเห็นต้องการพื้นที่แคบ ให้ความรู้สึกปลอดภัย เดินทางไปยังจุดต่างๆได้รวดเร็วไม่มีสิ่งกีดขวาง ส่วนคนพิการด้านการสื่อสารจะค่อนข้างไม่มีปัญหาต่อการใช้พื้นที่ทั้งภายในและบริเวณรอบที่อยู่อาศัย สามารถใช้ชีวิตเหมือนคนปกติ ยกเว้นคนพิการที่ซ้ำซ้อนและมีปัญหาด้านการสื่อสารร่วมอยู่ด้วย และคนพิการ3 ด้านที่เหลือคือ ด้านสติปัญญา การเรียนรู้ และด้านจิตใจ จะมีปัญหาทางด้านการไม่เข้าใจในการใช้พื้นที่ ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ อาศัยผู้ดูแล ไม่เข้าสังคม เก็บตัวภายในบ้าน อยู่ในโลกส่วนตัว และบริบทของพื้นที่ภายนอกมีความสำคัญที่ส่งผลต่อความปลอดภัย เช่น ลักษณะที่อยู่อาศัยที่ติดถนน ติด แม่น้ำ ลำคลอง ที่เป็นอุปสรรคต่อการใช้ชีวิตประจำวัน และจากการติดตามผลการปรับปรุงที่อยู่อาศัยสำหรับคนพิการเป็นไปในลักษณะการปรับปรุงสภาพแวดล้อมโดยทั่วไปไม่ได้คำนึงถึงประเภทความพิการ การร่วมมือของท้องถิ่นมีความสำคัญที่ทำให้การปรับปรุงที่อยู่อาศัยเพื่อคนพิการมีประสิทธิภาพมาก เช่นเรื่องค่าแรง หรือวัสดุที่นำมาใช้ เนื่องจากอยู่ติดกับกรุงเทพมหานคร เรื่องค่าแรงและวัสดุค่อนข้างสูง ทำให้ปริมาณงานที่ได้ลดลงเมื่อเทียบกับในต่างจังหวัดที่มีการปรับปรุงที่อยู่อาศัยเช่นเดียวกันในงบประมาณที่เท่ากัน ข้อเสนอแนะแนวในการปรับปรุงที่อยู่อาศัยและพัฒนาต้นแบบที่อยู่อาศัยให้เหมาะสมกับสภาพความพิการ การปรับปรุงที่อยู่อาศัยสำหรับความพิการด้านการเคลื่อนไหวและด้านการมองเห็นจะเป็นเรื่องของการปรับพื้นที่หลีกเลี่ยงเรื่องพื้นที่ต่างระดับ ขนาดพื้นที่ที่รถเข็นสามารถเข้าถึงได้สะดวกในทุกๆจุด เช่นห้องน้ำ ห้องนอน ห้องครัว มีการติดตั้งราวจับนอกจากจะใช้พยุงตัวแล้วยังช่วยในการนำทางของคนพิการด้านการมองเห็น คนพิการด้านการสื่อสาร ค่อนข้างไม่มีปัญหาในด้านการใช้สอยพื้นที่ข้อเสนอแนะเป็นเรื่องของการเปิดพื้นที่ มีช่องเปิดมองเห็นวิวภายนอก มองเห็นกิจกรรมของคนผ่านไปผ่านมาเนื่องจากคนพิการด้านนี้จะใช้สายตาในการสัมผัส รับรู้เรื่องราวต่างๆ ส่วนคนพิการทางด้านสติปัญญา การเรียนรู้ และด้านจิตใจ ข้อเสนอแนะจะเป็นเรื่องของการจัดสภาพบรรยากาศกระตุ้นความจำและกระตุ้นการเรียนรู้ ใกล้ชิดธรรมชาติ มีพื้นที่สร้างกิจกรรมที่อยู่ภายในบริเวณที่อยู่อาศัย จัดสภาพแวดล้อมที่เป็นมิตรกับคนพิการ