การสื่อสารแบบมีส่วนร่วมในศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงชุมชนตาม โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริในพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

Abstract

การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพเพื่อศึกษาการสื่อสารแบบมีส่วนร่วมในชุมชน เพื่อหาวิธีการ สื่อสาร และรูปแบบการมีส่วนร่วมของชุมชนในการสื่อสารที่ใช้ในการดำเนินงานศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจ พอเพียงชุมชน ทำการสัมภาษณ์เชิงลึกเป็นรายบุคคลด้วยคำถามแบบกึ่งมีโครงสร้าง โดยเก็บข้อมูลจาก กลุ่มตัวอย่าง 4 กลุ่มคือ 1.) กลุ่มผู้นำการดำเนินการโครงการเศรษฐกิจพอเพียงในระดับชุมชน 2.) กลุ่มผู้นำ ชุมชนทั้งผู้นำแบบเป็นทางการและผู้นำชุมชนแบบไม่เป็นทางการ 3.) กลุ่มเกษตรกรและสมาชิกในชุมชน และ 4.) กลุ่มสื่อมวลชนที่ทำข่าวเกี่ยวกับโครงการเศรษฐกิจพอเพียง รวมทั้งหมด 40 ราย ผลการศึกษาพบว่า สมาชิกในชุมชนมีการรับรู้ข่าวสารเกี่ยวกับโครงการฯ อย่างทั่วถึงโดยผ่านสื่อ ท้องถิ่นประจำชุมชน ได้แก่ หอกระจายข่าว เสียงตามสาย และสื่อบุคคล คือผู้นำชุมชนที่มีความใกล้ชิดและ สามารถเข้าถึงสมาชิกในชุมชนได้สะดวก การรณรงค์ การประชาสัมพันธ์โครงการฯ ที่กลุ่มผู้ดำเนินการ โครงการในชุมชนใช้ คือ การเน้นสัญลักษณ์ ได้แก่ ใช้ความเป็นโครงการในพระราชดำริ ชักจูงใจ กลุ่มเป้าหมายเข้าร่วมโครงการ เป็นการแสดงความจงรักภักดีด้วยการปฏิบัติตามพระราชดำริ และเมื่อ เข้าร่วมโครงการแล้ว จะได้รับการจัดสรรที่ดินทำกิน แต่ปัญหาที่พบในการเผยแพร่แนวคิดเศรษฐกิจ พอเพียง คือ การที่สมาชิกชุมชนบางคนยังคงยึดติดกับค่านิยมทางวัตถุในลัทธิทุนนิยม ข้อเสนอแนะที่ได้จากการศึกษานี้ คือ ควรให้สื่อมวลชนเข้ามามีบทบาทในการรณรงค์ เผยแพร่และ ประชาสัมพันธ์โครงการมากกว่าที่เป็นอยู่นี้ เพื่อให้ข่าวสารสามารถแพร่กระจายได้ทั่วถึงสาธารณชนมาก ขึ้น อันจะทำให้ได้รับความสนับสนุนจากสังคมได้ง่ายขึ้น อีกทั้งภาครัฐควรต้องมีการจัดหน่วยงาน ประชาสัมพันธ์เคลื่อนที่เดินทางไปจัดการอภิปรายเกี่ยวกับแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง กระจายไปตามท้องถิ่น ต่างๆ ให้ประชาชนเข้าใจความหมายอย่างแท้จริง รวมทั้งเป็นแนวทางในการนำไปประยุกต์ใช้ในการพัฒนา อาชีพ