A digital filmscape in Thailand

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้ได้ศึกษาโครงสร้างภาพยนตร์ดิจิตอล (digital film scape) ในประเทศไทยในช่วงปี 2546-2549 ที่เชื่อมโยงความเป็นสื่อพาณิชย์กับกระแสของสื่ออิสระ โดยเสนอว่ากระบวนการโลกาภิวัตน์ในปัจจุบันกำลังสร้างภาพลักษณ์ของกลุ่มชนเผ่าบริเวณพรแดน ให้มีความหลากหลาย ซึ่งแตกต่างไปจากบรรทัดฐานที่ครอบงำไว้แต่เดิม การศึกษาได้สืบค้นไปตามกระแสของภาพยนตร์และกระบวนการพลวัตที่นำไปสู่การต่อรองเพื่อสื่อความหมาย และยังได้ศึกษาโครงสร้างของอุตสาหกรรมภาพยนตร์และวิถีการผลิตของภาพยนตร์ดิจิตอล ทั้งในเรื่องของการสนับสนุนทุนการผลิต ข้อจำกัด และกฎเกณฑ์ ในบริบทของกระแสโลกาภิวัตน์ปัจจุบัน โดยมุ่งวิเคราะห์ให้เห็นถึงผลกระทบต่อเนื่องที่มีต่อกระบวนการวางกรอบโครงสร้างการผลิตภาพยนตร์ดิจิตอลและเรื่องเล่าหรือเนื้อหาที่นำมาสร้างเป็นภาพยนตร์ โดยได้นำภาพยนตร์ที่ผลิตโดยชาวกะเหรี่ยงและชาวอาข่าซึ่งมีเนื้อหาเกี่ยวกับผู้คนของพวกเขาเอง 4 เรื่องมาเป็นกรณีศึกษาของการสื่อความหมายในแบบต่าง ๆ นอกจากนี้ การศึกษาได้สำรวจถึงความเข้าใจเรื่อง ‘ไฮเปอร์เทดดิชัน’ (hyper-tradition) ในฐานะรูปแบบหนึ่งของการสื่อความหมาย รวมทั้งสำรวจกลุ่มบริษัทผู้สร้างภาพยนตร์ดิจิตอลที่มีศักยภาพ ผลการวิจัยชี้ให้เป็นว่ากระแสโลกาภิวัตน์ในโลกปัจจุบันกำลังปรับเปลี่ยนสภาพแวดล้อมของการผลิตภาพยนตร์เชิงพาณิชย์และภาพยนตร์อิสระในประเทศไทย กระบวนการนี้ได้เปลี่ยนรูปแบบการสื่อความหมายของภาพยนตร์ โดยนำเอาภาพของชนเผ่าที่อาศัยอยู่บริเวณพรมแดนประเทศมาสื่อความหมายในภาพยนตร์ดิจิตอลอย่างไรก็ดี บริษัทผู้ผลิตภาพยนตร์ในกรุงเทพมหานครได้ถูกบูรณาการเข้าสู่การผลิตในกระแสโลกาภิวัตน์มากกว่าภาพยนตร์จากบริเวณพรมแดน จากการวิเคราะห์แก่นเรื่องหลักและการให้ความหมายในภาพยนตร์ดิจิตอลแสดงให้เห็นระดับของ ‘ไฮเปอร์เทรดดิชัน’ และชีวิตตามสภาพความเป็นจริง ปัจจุบันพบว่ามีช่องว่างระหว่างภาพยนตร์เชิงพาณิชย์และภาพยนตร์แนว “ศิลปะบริสุทธิ์’ ซึ่งหากสามารถลดการปิดกั้นช่องทางเผยแพร่และการนำเสนอผลงานภาพยนตร์ในเทวีต่าง ๆ ได้ การผลิตภาพยนตร์ดิจิตอลในประเทศไทยจะเกิดพลัง และมีการเปิดกว้างให้กับความคิดสร้างสรรค์ในกลุ่มผู้ผลิตทุกกลุ่ม