การวางแผนจัดสรรรถบรรทุกแบบพลวัตในโครงข่ายกระจายสินค้าเซรามิค

Abstract

ธุรกิจค้าปลีกวัสดุก่อสร้างถือเป็นธุรกิจที่น่าสนใจและมีการขยายตัวอย่างต่อเนื่อง สินค้าหลักที่ผู้ประกอบการมุ่งเน้นคือสินค้าเซรามิคประเภทกระเบื้องและโถสุขภัณฑ์ สินค้าดังกล่าวเป็นสินค้าที่ขนาดใหญ่ แตกหักง่าย และน้ำหนักมาก ทำให้ต้นทุนการขนส่งสูง ดังนั้นงานวิจัยจึงมุ่งเน้นในการจัดสรรรถขนส่งซึ่งในฐานะเป็นส่วนหนึ่งของการวางแผนโลจิสติกส์ การจัดสรรรถขนส่งโดยทั่วไปอาศัยแบบจำลองคณิตศาสตร์เชิงกำหนดซึ่งอนุมานความต้องการล่วงหน้าและพิจารณาหาค่าผลเฉลยที่ดีที่สุด ข้อจำกัดของวิธีดังกล่าวคือไม่สามารถรองรับต่อการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในสถานการณ์ต่างๆได้ ดังจะเห็นได้จากสถานการณ์น้ำท่วมครั้งใหญ่ปลายปี 2554 ซึ่งเกิดความแปรปรวนของความต้องการ เพื่อแก้ไขข้อจำกัดดังกล่าว งานวิจัยจึงนำเสนอการวางแผนจัดสรรรถขนส่งระดับกลวิธี (Tactical Planning) โครงข่ายกระจายสินค้าเซรามิคด้วยแบบจำลองเชิงคงทนแบบการตัดสินใจสองขั้น (Two-Stage Robust Optimization Model) โดยขั้นที่หนึ่งแบบจำลองจะคำนวณหาจำนวนและประเภทรถขนส่ง จากนั้นการตัดสินใจเคลื่อนย้ายรถบรรทุกและการเช่ารถจะขึ้นกับสถานการณ์ในขั้นที่สอง การวิเคราะห์ผลคำตอบพบว่าการจัดสรรรถบรรทุกด้วยแบบจำลองคณิตศาสตร์เชิงคงทนสามารถรองรับต่อการเปลี่ยนแปลงของความต้องการในสถานการณ์ต่างๆได้ โดยค่าใช้จ่ายด้านการขนส่งเพื่อรองรับสถานการณ์ที่แย่ที่สุดเพิ่มขึ้น 9.86 เปอร์เซ็นต์เมื่อเทียบกับสถานการณ์เฉลี่ย การวิเคราะห์ยังนำไปสู่การเสนอฮิวริสติกเนื่องจากลักษณะโครงสร้างของปัญหามีลักษณะเป็นรูปตัวแอล (L-Shape) ดังนั้นจึงนำแนวความคิดการแยกปัญหาของเบ็นเดอร์ (Bender’s Decomposition) ในการแตกปัญหาออกเป็นปัญหาย่อยๆ เพื่อให้สามารถหาคำตอบได้รวดเร็วขึ้น ในการทดลองพบว่าผลคำตอบจากฮิวริสติกแตกต่างจากค่าตอบที่ดีสุดอยู่ 3.46 เปอร์เซ็นต์ และประโยชน์ของฮิวลิสติกลดลงหลักจาก 36 ชั่วโมงแรกของการคำนวณ