วงจรการเดินทางของพ่อค้าเร่ตามตลาดนัด กรณีศึกษาจังหวัดนครปฐมและพื้นที่ต่อเนื่อง

Abstract

ประชากรในชนบทนิยมจับจ่ายสินค้า ในย่านการค้าในท้องถิ่นที่อยู่ใกล้ที่พักอาศัยของตน ย่านการค้าในท้องถิ่นที่ประชากรนิยมจับจ่ายสินค้าคือตลาดนัด ซึ่งตลาดนัดในพื้นที่หนึ่งๆ มักมีการจัดตั้งหลายแห่ง และมีวันนัดหมายซ้ำซ้อนกันจนสร้างปัญหา ต่อการตัดสินใจเลือกตลาดนัดเพียง 7 แห่ง ใน 7 วันตามระบบปฏิทินทางสุริยคติ ระบบวันในสัปดาห์และเลือกตลาดนัดเพียง 14 แห่งใน 14 วันตามระบบปฏิทิน ทางจันทรคติ เพื่อเดินทางให้ครบ 1 วงจร การศึกษาครั้งนี้มีจุดมุ่งหมาย ในการวิเคราะห์พฤติกรรมการตัดสินใจเลือกรูปแบบวงจรการเดินทางหรือรูปแบบวงจรสังเกตของพ่อค้าเร่ใน 1 รอบวงจรการเดินทาง เพื่อเปรียบเทียบกับรูปแบบวงจรเหมาะที่สุดได้จากการวิเคราะห์ ความเหมาะสมที่สุดของตลาดนัด ในเรื่อง ขนาด ความสะดวกในการเข้าถึง และทำเลที่ตั้ง ของตลาดนัด 56 แห่ง ในจังหวัดนครปฐมและพื้นที่ต่อเนื่องอีก 3 อำเภอที่อยู่โดยรอบจังหวัดนครปฐม จากการรวบรวมข้อมูลและวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการกำหนดค่าน้ำหนักคะแนนตามอันดับความสำคัญของตัวแปรต่างๆ ได้รูปแบบวงจรเหมาะที่สุด 2 ระบบ คือ รูปแบบวงจรเหมาะที่สุดระบบวัน และ รูปแบบวงจรเหมาะที่สุดระบบค่ำ เมื่อนำเอารูปแบบวงจรเหมาะที่สุดทั้งสองระบบมาเปรียบเทียบกับรูปแบบวงจรสังเกตที่ได้จากการสัมภาษณ์ จากพ่อค้าเร่ที่เดินทางตามตลาดนักระบบวัน 28 คน และพ่อค้าเร่ที่เดินทางตามตลาดนัดระบบค่ำ 22 คน ด้วยการทดสอบแบบไค-สแควร์ และการทดสอบค่าซี ปรากฏผลการศึกษาว่า "วงจรการเดินทางของพ่อค้าเร่ไม่เป็นไปตามวงจรเหมาะที่สุด" การศึกษาครั้งนี้จึงไม่เป็นตามสมมติฐาน ทั้งนี้เพราะการตัดสินใจเลือกวงจรการเดินทางของพ่อค้าเร่ มีองค์ประกอบด้าน ระยะทาง ระยะเวลา เส้นทางคมนาคม ชนิดสินค้าที่ขาย และการเดินทางเป็นกลุ่มตามคำชักชวนของเพื่อนร่วมอาชีพเดียวกัน เข้ามาร่วมด้วย นอกจากนี้การศึกษาครั้งนี้ยังแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ ระหว่างทำเลที่ตั้งตารางเวลานัดหมายและการกระจายทางพื้นที่ของตลาดนัด การเปลี่ยนแปลงจากตลาดนัดไปสู่ตลาดถาวร เมื่อชุมชนขยายใหญ่ขึ้นและอิทธิพลทางเศรษฐกิจที่ผลต่อขนาดตลาดนัด