แนวทางการปรับปรุงแก้ไขอำนาจหน้าที่ของพนักงานคุมประพฤติ

Abstract

การคุมประพฤติเป็นมาตรการทางกฎหมายที่มองไปยังอนาคตของนโยบายทางอาญาโดยมีความมุ่งหมายที่จะป้องกันสังคมจากอาชญากรรมอันเกิดจากการกระทำผิดซ้ำซึ่งผู้กระทำผิดจะต้องอยู่ภายใต้การสอดส่องดูแลของพนักงานคุมประพฤติการคุมประพฤติจึงเป็นทางเลือกอันชอบด้วยกฎหมายแทนการลงโทษจำคุกดังนั้นตัวของการคุมประพฤติเองจึงมิใช่การลงโทษที่มุ่งแก้แค้นหรือสร้างความเจ็บปวดให้ผู้กระทำผิดแต่เป็นวิธีการที่พยายามจะช่วยเหลือแก้ไขฟื้นฟูโดยมุ่งไปยัง “ตัวผู้กระทำผิด” มากกว่า “การกระทำผิด” แม้ว่าตัวของการคุมประพฤติเองจะมิใช่การลงโทษแต่กระบวนการแวดล้อมที่เกี่ยวพันกับการคุมประพฤติอาจต้องใช้ทฤษฎีการลงโทษเข้าไปอธิบายและนำไปปรับใช้เพื่อเพิ่มระดับความเข้มของการบังคับใช้กฎหมายและเพื่อเพิ่มคุณภาพในการสอดส่องดูแลพฤติกรรมของผู้ถูกคุมความประพฤติหรือในกระบวนการเพิกถอนการคุมประพฤติ เช่น ความรวดเร็วในการจัดการกับบุคคลที่ฝ่าฝืนเงื่อนไขการคุมความประพฤติ ความสม่ำเสมอในการบังคับใช้กฎหมาย การไม่ปล่อยให้ผู้กระทำผิดเงื่อนไขขั้นร้ายแรงลอยนวลอยู่ในชุมชน เป็นต้น ทั้งนี้เนื่องจากงานคุมประพฤติจำเป็นต้องคำนึงถึงความปลอดภัยของชุมชนเป็นหลักด้วย จากการวิจัยผู้ศึกษาพบว่าการแก้ไขผู้กระทำผิดภายใต้กระบวนการคุมประพฤตินอกจากจะต้องอาศัยหลักการทางจิตวิทยา สังคมสงเคราะห์หรือหลักการอื่นๆ แล้ว สิ่งที่ขาดไม่ได้ก็คือ หลักการทางกฎหมายที่ต้องมีความชัดเจนและมีมาตรการในการบังคับใช้เพียงพอ ซึ่งพระราชบัญญัติวิธีดำเนินการคุมความประพฤติตามประมวลกฎหมายอาญา พ.ศ. 2522 ในปัจจุบันยังมีจุดอ่อนบางประการที่สมควรได้รับทบทวนและแก้ไขปรับปรุง เช่น การเพิ่มนิยามความหมายและของเขตของคำว่า “สืบเสาะและพินิจ” และ “สอดส่อง” การให้อำนาจพนักงานคุมประพฤติในลักษณะเดียวกับพนักงานสอบสวนเพื่อประสิทธิภาพในการค้นหา รวบรวมข้อมูลทั้งหลายให้ครบถ้วน เที่ยงตรงเพื่อรายงานศาลในกรณีสืบเสาะ และให้อำนาจพนักงานคุมประพฤติจับกุมผู้ถูกคุกคามความประพฤติซึ่งหลบหนีหรือฝ่าฝืนเงื่อนไขของศาลโดยให้นำตัวส่งศาลภายใน 24 ชั่วโมง เพื่อให้สามารถควบคุมพฤติกรรมของผู้ถูกคุมความประพฤติรายนั้นให้อยู่ในกรอบของการมีพฤติกรรมที่พึงปรารถนาตามเงื่อนไขที่ศาลกำหนด อันจำทำให้การคุมความประพฤติผู้กระทำผิดได้ผลจริงจังในทางปฏิบัติ ขณะเดียวกันก็ไม่ละเลยบทบาทหน้าที่ของพนักงานคุมประพฤติในฐานะผู้แก้ไขฟื้นฟูและปรัชญาดั้งเดิมของการคุมประพฤติ อย่างไรก็ตามผู้ศึกษาเสนอว่าสิ่งสำคัญประการหนึ่งในการปรับปรุงแก้ไขกฎหมายดังกล่าวก็คือจะต้องเป็นไปตามหลักกระบวนการนิติธรรมที่คำนึงถึงสิทธิของจำเลยและผู้ถูกคุมความประพฤติด้วย