ผลกระทบของภาวะเงินเฟ้อต่อรายรับและรายจ่ายรัฐบาล

Abstract

การศึกษาวิจัยในเรื่องนี้มีจุดมุ่งหมายที่สำคัญคือ ต้องการจะศึกษาถึงพฤติกรรมของระบบงบประมาณของไทยต่อภาวะเงินเฟ้อ โดยจะพิจารณาจากขนาดของค่าสัมประสิทธิ์การปรับตัวและค่าความยืดหยุ่นที่ประมาณค่าได้จากแบบจำลองที่สร้างขึ้น และเพื่อพิสูจน์สมมติฐานของ Aghevli-Khan ที่ว่าถ้าเงินเฟ้อยิ่งสูงขึ้นเท่าใดจะส่งผลกระทบต่อรายจ่ายรัฐบาลมากกว่ารายรับเป็น 2 กรณีคือ ก) ในช่วงภาวะเงินเฟ้อ รายจ่ายรัฐบาลจะปรับตัวเร็วกว่าราบรับ และ ข) ขนาดของการปรับตัวของรายจ่ายรัฐบาลจะสูงกว่ารายรับรัฐบาล โดยการศึกษานี้จะอาศัยข้อมูลระหว่างช่วงปี 2515-2527 ซึ่งเป็นช่วงที่ประเทศไทยมีความผันผวนทางด้านระดับราคามากอันสืบเนื่องมาจากวิกฤตการณ์น้ำมันเป็นสำคัญ ผลจากการศึกษาได้แสดงให้เห็นว่าในกรณีของประเทศไทยนั้นสมมติฐานของ Aghevli-Khan ไม่สามารถจะใช้อธิบายได้ เนื่องจากว่าค่าสัมประสิทธิ์การปรับตัวของรายรับสูงกว่าค่าสัมประสิทธิ์การปรับตัวของรายจ่าย นอกจากนี้ค่าความยืดหยุ่นของรายจ่ายซึ่งสูงกว่าค่าความยืดหยุ่นของรายรับอาจจะเป็นสาเหตุหนึ่งของการขาดดุลทางการคลังของรัฐบาล และนอกจากศึกษาพบว่าเมื่อมีการนำการคาดคะเนระดับราคาต่อภาวะเงินเฟ้อมาใช้ปรากฏว่าราบรับของรัฐบาลขึ้นกับภาวะเงินเฟ้อ ขณะที่รายจ่ายของรัฐบาลนั้นขึ้นกับการคาดคะเนราคาพอสมควร หากพิจารณาในรายละเอียดของรายรับและรายจ่ายแต่ละประเภทตามแหล่งที่มาของรายรับและตามกิจกรรมทางเศรษฐกิจของรายจ่ายแล้ว ปรากฏว่าผลที่ได้รับสนับสนุนผลการศึกษาในตอนต้นได้อย่างดี จากที่กล่าวมาทั้งหมดจะเห็นได้ว่า ถ้ามีการคำนึงถึงการคาดคะเนระดับราคาในขบวนการงบประมาณแล้วจะทำให้ผู้วางนโยบายมีความมั่นใจในแผนของตนมากขึ้น