การบังคับบำบัดรักษาผู้ติดยาเสพติดโดยคุมประพฤติ

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษากฎเกณฑ์ทางกฎหมายในการดำเนินการบังคับบำบัดรักษาผู้ติดยาเสพติดโดยการคุมประพฤติ โดยอาศัยอำนาจจากศาลซึ่งได้มีคำพิพากษากำหนดมาตรการในการบังคับบำบัดรักษาในลักษณะที่เป็นเงื่อนไขเพื่อการคุมประพฤติตามประมวลกฎหมายอาญา ซึ่งได้รับการแก้ไขโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายอาญา (ฉบับที่ 10) พ.ศ. 2532 เพื่อแก้ไขปัญหาและจุดบกพร่องของการบำบัดรักษาผู้ติดยาเสพติดโดยสมัครใจ อย่างไรก็ดีกฎเกณฑ์ตามประมวลกฎหมายอาญาที่แก้ไขใหม่ก็ยังไม่มีกฎข้อบังคับที่จะนำไปปฏิบัติในรายละเอียด ทำให้ไม่สามารถนำมาตรการในการบังคับบำบัดรักษาผู้ติดยาเสพติดได้ และรวมถึงการศึกษาปรับปรุงเพิ่มเติมกฎหมายให้สามารถดำเนินการบังคับบำบัดรักษาผู้ติดยาเสพติดอย่างมีประสิทธิภาพ ประสิทธิผลและเป็นธรรม ผลการวิจัยพบว่า มาตรการทางกฎหมายในการบังคับบำบัดรักษาผู้ติดยาเสพติดมีอยู่ในปัจจุบันนั้นไม่เอื้ออำนวย และเพียงพอต่อการดำเนินการบำบัดรักษาจนครบตลอดขั้นตอนการบังคับบำบัดรักษาแบบสมบูรณ์ โดยขาดมาตรการทางกฎหมายในการให้อำนาจแก่ศาลและพนักงานคุมประพฤติในการดำเนินการในขั้นตอนถอนพิษยาเสพติด การฟื้นฟูสมรรถภาพ และการติดตามผลและสงเคราะห์ผู้กระทำผิด เช่น การขาดมาตรการทางกฎหมายในการควบคุมและนำผู้ติดยาเสพติดเข้าสถานพยาบาล หรือสถานฟื้นฟูสมรรถภาพตลอดจนการเข้าไปมีส่วนร่วมหรือติดตามในการบำบัดรักษาหรือฟื้นฟูสมรรถภาพและขาดมาตรการทางกฎหมายในการให้อำนาจแก่พนักงานคุมประพฤติในการติดตามดูแลช่วยเหลือขั้นตอนการติดตามผลและสงเคราะห์ และขาดมาตรการทางกฎหมายที่ชัดเจนในการจัดตั้ง และกำหนดรูปแบบของสถานบังคับบำบัดให้แตกต่างจากเรือนจำหรือทัณฑสถานทั่วไป จากผลการวิจัยดังกล่าว ผู้วิจัยได้เสนอแนะให้มีการปรับปรุงมาตรการทางกฎหมายในประมวลกฎหมายอาญา และพระราชบัญญัติวิธีดำเนินการคุมประพฤติตามประมวลกฎหมายอาญา พ.ศ. 2522 ไว้หลายประการ เช่น การเพิ่มเติมกฎหมายให้ศาลมีอำนาจออกหมายกักขังเพื่อการบังคับบำบัดรักษาและฟื้นฟูสมรรถภาพได้ การบัญญัติให้อำนาจแก่พนักงานคุมประพฤติมีอำนาจในการนำตัวผู้ติดยาเสพติดเข้าไปสู่สถานพยาบาลหรือศูนย์ฟื้นฟูสมรรถภาพลการเข้าไปมีส่วนร่วมในการดำเนินการในขั้นตอนของการถอนพิษยาเสพติดหรือการบำบัดอาการ ขั้นตอนการฟื้นฟูสมรรถภาพและให้อำนาจแก่พนักงานคุมประพฤติในการดำเนินการในขั้นตอนการติดตามผลและสงเคราะห์เพื่อที่จะสามารถดำเนินการบังคับบำบัดรักษาผู้ติดยาเสพติดให้เลิกเสพยาเสพยาเสพติดได้ตลอดไปและดำเนินกระบวนการบังคับบำบัดรักษาอย่างมีประสิทธิภาพประสิทธิผลและเป็นธรรม