ลักษณะทางชีววิทยาบางประการและวิธีการกำจัดซูโอแทมเนียมชนิด A (Zoothamnium sp. A.) ด้วยสารเคมีในบ่อเพาะกุ้งกุลาดำ

Abstract

ทำการศึกษาวงชีวิตของซูโอแทมเนียมและสภาพแวดล้อมต่าง ๆ ในบ่อเพาะลูกกุ้งกุลาดำที่มีซูโอแทมเนียมระบาด โดยทำการศึกษาที่สถานีประมงจังหวัดระยองพบว่าซูโอแทมเนียมที่แพร่กระจายในบ่อเพาะลูกกุ้งกุลาดำนั้นติดมากับเปลือกไรน้ำเค็มแล้วเจริญเป็นโคโลนี เมื่อโคโลนีของซูโอแทมเนียมเจริญเต็มที่จะสร้างซิลิโอสปอร์ซึ่งเป็นเซลสืบพันธุ์แบบไม่ใช้เพศ พบอยู่ทั่วไปในบ่อเพาะลูกกุ้งกุลาดำ การสร้างซิลิโอสปอร์นี้ใช้เวลาประมาณ 1-2 ชั่วโมง หลังจากนั้นเซลซิลิโอสปอร์จะหลุดออกจากโคโลนีว่ายน้ำเป็นอิสระเป็นเวลานานหลายชั่วโมง แล้วลงเกาะตะกอนที่อยู่พื้นบ่อหรือเกาะลูกกุ้งกุลาดำ โดยเกาะรยางค์ ก้านตา แพนหาง และส่วนต่าง ๆ ของลูกกุ้ง ในขณะที่ซูโอแทมเนียมแพร่กระจายมากในบ่อเพาะลูกกุ้งกุลาดำนั้นอยู่ในช่วงระหว่างต้นฤดูฝนเดือนพฤษภาคมถึงเดือนมิถุนายน อุณหภูมิของน้ำในบ่อเพาะลูกกุ้งกุลาดำซึ่งอาจต่ำถึง 24 องศาเซลเซียส เหมาะกับการเจริญเติบโตของซูโอแทมเนียม ในขณะเดียวกันนั้นถ้าบ่อเพาะลูกกุ้งกุลาดำสกปรกมีเศษตะกอนและเศษอาหารมาก ซูโอแทมเนียมจะแพร่กระจายได้อย่างรวดเร็ว ส่วนการศึกษาการป้องกันและกำจัดซูโอแทมเนียมโดยใช้ด่างทับทิม จุนสีและฟอร์มาลิน ในเวลา 6, 12 และ 24ชั่วโมง พบว่าฟอร์มาลินที่ระดับความเข้มข้น 30-40 ส่วนในน้ำล้านส่วน สามารถกำจัดซูโฮแทมเนียออกจากลูกกุ้งได้หมดภายใน 24 ชั่วโมง โดยไม่เป็นพิษต่อลูกกุ้งกุลาดำเลย การป้องกันควรใช้วิธีใช้ฟอร์มาลินเข้มข้น 40 ส่วนในน้ำล้านส่วน แช่ตัวอ่อนไรน้ำเค็ม 12 ชั่วโมง ก่อนที่จะให้เป็นอาหารแก่ลูกกุ้งกุลาดำ ซึ่งจะสามารถกำจัดซูโอแทมเนียมออกจากไรน้ำเค็มได้หมด ทำให้ตัวอ่อนไรน้ำเค็มไม่มีซูโอแทมเนียมเกาะและทำให้ซูโอแทมเนียมไม่สามารถแพร่กระจายไปสู่ล่อเพาะลูกกุ้งกุลาดำได้