การพัฒนาโปรแกรมการศึกษานอกระบบโรงเรียนตามแนวคิดนีโอฮิวแมนนิสเพื่อเสริมสร้างจริยธรรมการดูแลผู้สูงอายุสำหรับอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อสังเคราะห์โปรแกรมการสอนผู้ดูแลผู้สูงอายุประกอบด้วย วิธีการ เนื้อหา และกิจกรรม เพื่อเสริมสร้างจริยธรรมในการดูแลผู้สูงอายุ 2) เพื่อพัฒนาโปรแกรมการศึกษานอกระบบโรงเรียนตามแนวคิดนีโอฮิวแมนนิสเพื่อเสริมสร้างจริยธรรมในการดูแลผู้สูงอายุสำหรับอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ 3) เพื่อศึกษาปัจจัยและเงื่อนไขที่ส่งผลต่อการนำโปรแกรมการศึกษานอกระบบโรงเรียนตามหลักคุณธรรมตามแนวคิดนีโอฮิวแมนนิสเพื่อเสริมสร้างจริยธรรมในการดูแลผู้สูงอายุสำหรับอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุไปใช้ ผู้วิจัยได้พัฒนาโปรแกรมการศึกษานอกระบบโรงเรียนโดยนำไปทดลองกับกลุ่มตัวอย่างที่เป็นอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในชุมชนบ้านสามพร้าว ตำบลสามพร้าว อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี จำนวน 30 คน เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยใช้การวิจัยกึ่งทดลองแบบ 1 กลุ่มทดสอบก่อนและหลังการเข้าร่วมโปรแกรม และมีการติดตามผลพฤติกรรมของกลุ่มทดลองหลังสิ้นสุดการเข้าร่วมโปรแกรมเป็นเวลา 1 เดือน ผลการวิจัยว่า 1. ผลการสังเคราะห์โปรแกรมการสอนผู้ดูแลผู้สูงอายุ พบว่า โปรแกรมการสอนที่ศึกษาจากเอกสาร ตำรา กรณีศึกษาที่ดี และการศึกษาภาคสนาม จะมีวิธีการ เนื้อหา และกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับจริยธรรมการดูแลผู้สูงอายุ คือองค์ประกอบจริยธรรมในการดูแลผู้สูงอายุ 7 ประการ ได้แก่ ความรับผิดชอบ ความซื่อสัตย์ ความกตัญญูกตเวที ความมีระเบียบวินัย ความเสียสละ ความอุตสาหะ และความเมตตา 2. ผลการพัฒนาโปรแกรมการศึกษานอกระบบโรงเรียน พบว่า กลุ่มทดลองมีความรู้เพิ่มขึ้น (ค่าเฉลี่ยมากขึ้น 2.31) มีเจตคติดีขึ้น (ค่าเฉลี่ยมากขึ้น4.80) ทักษะดีขึ้น (ค่าเฉลี่ยมากขึ้น 4.76) และการประเมินตนเองเกี่ยวกับจริยธรรมการดูแลผู้สูงอายุสูงขึ้น (ค่าเฉลี่ย 4.90) และค่าเฉลี่ยจริยธรรมการดูแลผู้สูงอายุ ด้านความรับผิดชอบ ด้านความซื่อสัตย์ ด้านความมีระเบียบวินัย ด้านความเสียสละ ด้านความอุตสาหะ และด้านความเมตตา ของกลุ่มตัวอย่างก่อนและหลังการทดลองมีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ยกเว้นด้านความกตัญญูกตเวทีไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และผลการประเมินคู่มือของโปรแกรมการศึกษานอกระบบโรงเรียนตามแนวคิดนีโอฮิวแมนนิส มีการใช้ภาษาที่ง่ายต่อการเข้าใจ และมีความเหมาะสมในการนำมาใช้ ปัจจัยที่ส่งผลสำเร็จต่อการนำคู่มือไปใช้ ได้แก่ เนื้อหาและกิจกรรม และเงื่อนไขที่เป็นอุปสรรคในการนำคู่มือไปใช้ ได้แก่ ความต้องการและความสนใจของผู้เรียน ความสามารถและประสบการณ์ของผู้เรียน 3. ปัจจัยที่ส่งผลสำเร็จต่อการนำโปรแกรมการศึกษานอกระบบโรงเรียนไปใช้ ได้แก่ บรรยากาศในการจัดกิจกรรมที่ไว้ใจซึ่งกันและกัน การสร้างบรรยากาศให้คลื่นสมองต่ำ เช่น การร้องเพลง บาบา นัม เควาลัม การทำอาสนะท่าเบาๆ เพื่อให้ผ่อนคลาย การพูดเชิงบวกของวิทยากรและการสร้างข้อตกลงเกี่ยวกับการพูดเชิงบวกของทุกๆ คน และเนื้อหาในกิจกรรมจะต้องเป็นที่สนใจของผู้เรียน ซึ่งเกี่ยวข้องกับงานหรือประสบการณ์ตรง และเงื่อนไขที่เป็นอุปสรรคในการนำโปรแกรมไปใช้ ได้แก่ ทัศนคติของผู้เรียน ภูมิหลังของผู้เรียน กิจกรรมและเนื้อหา ความพร้อมของผู้เรียน การเลือกท่าโยคะอาสนะที่เหมาะสมกับผู้เรียน ความตระหนักของผู้เรียน และการติดตามผลของผู้ใช้บริการของผู้ดูแลผู้สูงอายุ