การส่งเสริมความสามารถและเจตคติในการแสวงหาความรู้ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โดยการใช้กระบวนการเรียนรู้จากแหล่งเรียนรู้ในชุมชนและธรรมชาติ

Abstract

ส่งเสริมความสามารถและเจตคติในการแสวงหาความรู้ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โดยการใช้กระบวนการเรียนรู้จากแหล่งเรียนรู้ในชุมชนและธรรมชาติ ตัวอย่างประชากรเป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ปีการศึกษา 2546 โรงเรียนวัดหงส์ปทุมาวาส จำนวน 16 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย แบบวัดความสามารถในการแสวงหาความรู้ของผู้เรียน แบบวัดเจตคติในการแสวงหาความรู้ของ ผู้เรียน แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียนรู้ของผู้เรียน และแบบบันทึกการเรียนรู้ของผู้เรียน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลคือ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและการทดสอบค่าที (t-test) ผลการวิจัยพบว่า 1. ค่าเฉลี่ยของคะแนนความสามารถในการแสวงหาความรู้ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โดยการใช้กระบวนการเรียนรู้จากแหล่งเรียนรู้ในชุมชนและธรรมชาติ ภายหลังเข้าร่วมกิจกรรมมีค่าสูงกว่าก่อนเข้าร่วมกิจกรรม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 สำหรับความสามารถในการแสวงหาความรู้ของผู้เรียน ที่แสดงออกขณะเรียนรู้จากแหล่งเรียนรู้คือ ผู้เรียนส่วนใหญ่ปฏิบัติตามข้อตกลงขณะเดินทางไปในแหล่งเรียนรู้ ศึกษาเรียนรู้ตามวิธีการที่วางแผนไว้ พูดคุยแลกเปลี่ยนความรู้และข้อคิดเห็นระหว่างเพื่อนในกลุ่ม ขณะศึกษาในแหล่งเรียนรู้ ดำเนินงานต่างๆ ที่ได้รับมอบหมายร่วมกันด้วยความเต็มใจและกระตือรือร้น เคารพและตั้งใจฟังวิทยากร และร่วมกิจกรรมตามที่ได้วางแผนไว้ อยู่ในระดับมาก ส่วนความสามารถในการแสวงหาความรู้ของผู้เรียน ที่ได้แสดงออกขณะร่วมกิจกรรมค้นคว้าภายหลังจากเรียนรู้จากแหล่งเรียนรู้คือ ผู้เรียนส่วนใหญ่นำเสนอข้อความรู้ที่ตนเองบันทึกไว้ แล้วร่วมกันสรุปและเรียบเรียงความรู้ กำหนดคำสำคัญโดยนำเสนอคำที่ได้จากแหล่งเรียนรู้และจากวิทยากร ตั้งประเด็นค้นคว้าที่นำไปสู่การเรียนรู้ใหม่แต่ยังไม่หลากหลายนัก อธิบายประเด็นค้นคว้าที่กำหนดได้ชัดเจน แต่การเขียนยังไม่สอดคล้องกับประเด็นค้นคว้า คาดคะเนผลได้สอดคล้องกับประเด็นค้นคว้าพร้อมนำเสนอเหตุผล และไม่มีการแสดงความคิดเห็นใดๆ ต่อประเด็นค้นคว้าและคาดคะเนผล นอกจากนั้น ผู้เรียนส่วนใหญ่ได้นำเสนอวิธีการค้นคว้าเฉพาะวิธีที่ได้ปฏิบัติมาเท่านั้น ตัดสินใจเลือกวิธีการค้นคว้าแต่วิธีดังกล่าวไม่เอื้อต่อการค้นคว้า มีการวางแผนการค้นคว้าร่วมกันโดยแบ่งหน้าที่ตามความถนัดโดยปฏิบัติงานตามความต้องการของตนเอง วิเคราะห์ถึงความเกี่ยวข้องของเนื้อหากับประเด็นค้นคว้าที่กำหนด แล้วนำข้อความรู้ที่ได้จากการวิเคราะห์ทั้งหมดมาเขียนสรุป โดยคัดลอกมาเรียบเรียงตามประเด็น และสุดท้าย ผู้เรียนส่วนใหญ่ได้ร่วมกันแสดง ความคิดเห็นเกี่ยวกับการค้นคว้าที่ผ่านมา ในลักษณะของภาระงานที่ได้รับมอบหมาย 2. ค่าเฉลี่ยของคะแนนเจตคติในการแสวงหาความรู้ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โดยการใช้กระบวนการเรียนรู้จากแหล่งเรียนรู้ในชุมชนและธรรมชาติ ภายหลังเข้าร่วมกิจกรรม มีค่าสูงกว่าก่อนเข้ากิจกรรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และเมื่อแปลความหมายของระดับเจตคติในการแสวงหาความรู้ตามเกณฑ์ที่กำหนดพบว่า เจตคติในการแสวงหาความรู้ของผู้เรียนหลังเข้าร่วมกิจกรรม อยู่ในระดับมาก สำหรับเจตคติในการแสวงหาความรู้ของผู้เรียนที่ปรากฎจากพฤติกรรมขณะเรียนรู้จากแหล่งเรียนรู้ คือ ผู้เรียนทุกคนแต่งกายเหมาะสม ทิ้งขยะในที่ที่จัดไว้ และแสดงความเคารพและกล่าวอำลาวิทยากร รวมทั้งผู้เรียนส่วนใหญ่รู้สึกสนุกสนานร่าเริงขณะศึกษาหาความรู้จากแหล่งเรียนรู้ สนใจและกระตือรือร้นที่จะแสวงหาความรู้อยู่ในระดับมาก ส่วนความคิดเห็นต่อการปฏิบัติและการได้ร่วมกิจกรรมการเรียนรู้ คือ ผู้เรียนได้รับความรู้ใหม่ๆเพิ่มเติม ได้ทำงานร่วมกับกลุ่มเพื่อนใหม่ๆ ได้ปฏิบัติจริงและได้ทำงานกลุ่มอย่างสนุกสนาน แม้จะขัดแย้งกันแต่ก็ทำงานสำเร็จ และคิดว่า การปฏิบัติงานกลุ่มนั้น ได้ฝึกความสามัคคีและได้ผลงาน รวมถึงรู้สึกสนุกสนาน เพลิดเพลิน ดีใจที่มีโอกาสได้ร่วมกิจกรรมนี้ และรู้สึกว่าความรู้และประสบการณ์ที่ได้รับเป็นสิ่งที่มีคุณค่า