รูปแบบที่ตั้งโรงงานอุตสาหกรรมในเขตพื้นที่ตอนล่าง ของจังหวัดพระนครศรีอยุธยา

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาถึงรูปแบบที่ตั้งของโรงเรียนอุตสาหกรรมในเขตพื้นที่ตอนล่างของจังหวัดพระนครศรีอยุธยาในปัจจุบัน ศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเลือกที่ตั้งของโรงงานอุตสาหกรรมในเขตดังกล่าว และเสนอแนะแนวทางการใช้ที่ดินที่เหมาะสมเพื่อรองรับการขยายตัวของภาคอุตสาหกรรมในอนาคต โดยการออกแบบสอบถามและการเก็บข้อมูลภาคสนามประกอบการค้นคว้าข้อมูลจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ผลการวิจัยพบว่า พื้นที่ตอนล่างของจังหวัดพระนครศรีอยุธยาเป็นบริเวณที่มีศักยภาพในการเป็นแหล่งที่ตั้งอุตสาหกรรม เนื่องจากมีปัจจัยที่เหมาะสมและดึงดูดการตั้งโรงงานหลายประการ จึงมีการขยายตัวของโรงงานเกิดขึ้นอย่างหนาแน่นในพื้นที่ ปัจจัยการเลือกที่ตั้งที่สำคัญมากที่สุดคือ ปัจจัยด้านการคมนาคม รองลงมาเป็นปัจจัยสาธารณูปโภคและปัจจัยแรงงานหาง่าย ในด้านรูปแบบที่ตั้งโรงงานในพื้นที่ศึกษาพบว่า มีลักษณะเป็นย่านอุตสาหกรรมริมน้ำ ย่านอุตสาหกรรมริมทางรถไฟ และย่านอุตสาหกรรมริมถนน และมีแบบแผนที่ตั้งทั้งในลักษณะการกระจุกตัว (Clustered Pattern) อยู่ในแหล่งวัตถุดิบ และการกระจายตัว (Dispersed Pattern) ไปตามเส้นทางคมนาคมสายสำคัญ นอกจากนี้ยังพบว่า อำเภอบางประอิน อำเภอวังน้อย และอำเภออุทัย เป็นอำเภอที่มีแนวโน้มการขยายตัวของจำนวนโรงงานในขณะที่อำเภอพระนครศรีอยุธยา และอำเภอบางไทร เป็นอำเภอที่มีแนวโน้มการลดลงของจำนวนโรงงาน ทั้งนี้ในด้านประเภทของโรงงานพบว่าอุตสาหกรรมบริการและอุสาหกรรมอื่นๆ จะมีจำนวนโรงงานเพิ่มขึ้นมากที่สุด การขยายตัวของโรงงานอุตสาหกรรมได้ก่อให้เกิดผลกระทบต่อพื้นที่หลายด้าน โดยมีการเปลี่ยนแปลงด้านกายภาพ เศรษฐกิจสังคม และสิ่งแวดล้อมเกิดขึ้น ปัญหาที่มีต่อการใช้ที่ดินที่ติดตามมาจากการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ ได้แก่ ปัญหาความขัดแย้งในการใช้ที่ดินที่มีผลต่อภาคเกษตรกรรม โบราณสถาน แหล่งท่องเที่ยว และชุมชน ซึ่งนอกจากจะเป็นปัญหาสาธารณูปโภค สาธารณูปการ ปัญหาสิ่งแวดล้อม เป็นต้น ปัญหาเหล่านี้ มีความจำเป็นที่จะต้องได้รับการแก้ไขโดยมาตรการต่างๆ ตลอดจนภารวางแผนพัฒนาการใช้ที่ดินประเภทอุตสาหกรรมที่จะส่งผลกระทบต่อกิจกรรมอื่นน้อยที่สุด อันได้แก่ การกำหนดพื้นที่บริเวณที่ตั้งโรงงานอุตสาหกรรมที่เหมาะสม การจำกัดหรือควบคุมประเภทอุตสาหกรรม และมาตรการอื่นๆ โดยมุ่งหวังให้การพัฒนาอุตสาหกรรมสามารถเกิดขึ้นควบคู่ไปกับการพัฒนาภาคเกษตรกรรม และมีการอนุรักษ์ไว้ซึ่งสภาพแวดล้อม แหล่งโบราณสถาน และสถานที่ท่องเที่ยว