แนวทางในการพัฒนาลักษณะทางกายภาพของโรงแรมเชิงวัฒนธรรม: กรณีศึกษาโรงแรมรติล้านนา ริเวอร์ไซด์ สปา รีสอร์ท และโรงแรมแทมมารีน วิลเลจ อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่

Abstract

ธุรกิจโรงแรมเชิงวัฒนธรรมในปัจจุบันมีแนวโน้มเติบโตสูงขึ้น และมีความสำคัญต่ออุตสาหกรรมการท่องเที่ยว และส่งเสริมการอนุรักษ์วัฒนธรรมของประเทศ อำเภอเมืองเชียงใหม่จัดอยู่ในบัญชีรายชื่อเบื้องต้นเพื่อเป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรม และมีโรงแรมที่มีลักษณะทางกายภาพที่สะท้อนวัฒนธรรมอยู่หลายแห่ง จากการสืบค้นพบว่า โรงแรมรติล้านนา ริเวอร์ไซด์ สปา รีสอร์ท และ โรงแรมแทมมารีน วิลเลจเป็นโรงแรมเชิงวัฒนธรรมที่มีลักษณะทางกายภาพโดดเด่นจนได้รับรางวัลด้านวัฒนธรรม การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์ในการศึกษาวิธีการพัฒนาลักษณะทางกายภาพของโรงแรมเชิงวัฒนธรรม โดยเป็นงานวิจัยเชิงประจักษ์ ใช้การศึกษาเอกสาร การสำรวจ การสังเกต การสืบค้นข้อมูลรีวิวจากแหล่งข้อมูลออนไลน์และ การสัมภาษณ์ผู้ประกอบการโรงแรมกรณีศึกษา เพื่อนำผลการศึกษามาสรุปและวิเคราะห์เป็นบทเรียนของกรณีศึกษา จากผลการศึกษาพบว่าโรงแรมรติล้านนามีแนวคิดในการสร้างสถาปัตยกรรมที่เป็นตัวแทนของจังหวัดเชียงใหม่ หลังจากการปรึกษาสถาปนิก จึงเกิดเป็นแนวคิดการประกอบธุรกิจโรงแรมเชิงวัฒนธรรมและมีแนวคิดในการออกแบบลักษณะทางกายภาพของโรงแรมเป็นแบบวัง หรือ วิหารล้านนา แนวคิดดังกล่าวทำให้สถาปัตยกรรมของโรงแรมทั้งภายนอกและภายในเกิดบรรยากาศแบบวัง รวมถึงการบริการ และองค์ประกอบอื่น ๆ ที่ทำให้ผู้ที่มาเข้าพักได้สัมผัสวิถีชีวิตแบบวังอีกด้วย ส่งผลถึงความพึงพอใจจากการสืบค้นข้อมูลรีวิวจากแหล่งข้อมูลออนไลน์ทำให้พบว่าผู้ที่มาเข้าพักมีความพึงพอใจด้านสถาปัตยกรรมและการบริการเป็นอย่างสูง กระบวนการพัฒนาโรงแรมรติล้านนามีข้อจำกัดในด้านระยะเวลาในการออกแบบและก่อสร้างที่ใช้เวลานานถึง 5 ปีก่อนการเปิดตัวโรงแรมเนื่องจากมัณฑนากรใช้เวลาในการออกแบบรายละเอียดและองค์ประกอบภายในโรงแรม รวมถึงช่างฝีมือตกแต่งที่ใช้เวลาในการตกแต่งรายละเอียดอย่างประณีต ด้านการตลาดของโรงแรมรติล้านนาไม่มีการนำเสนอว่าเป็นโรงแรมเชิงวัฒนธรรมส่งผลทำให้ผู้ที่มาเข้าพักส่วนใหญ่ไม่ใช่นักท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม โรงแรมแทมมารีนมีแนวคิดในการสร้างสถาปัตยกรรมล้านนาร่วมสมัย โดยมีแรงบันดาลใจจากวัดอินทราวาสหรือ วัดต้นเกว๋น โดยแนวคิดดังกล่าวเกิดจากสถาปนิกที่ออกแบบโรงแรมแห่งนี้ให้เป็นลักษณะของชุมชน หมู่บ้านมะขาม ส่งผลให้การวางผังของโรงแรมเป็นลักษณะการวางผังแบบเปิด โดยมีความสัมพันธ์ระหว่างอาคารและที่ว่างที่ชัดเจนซึ่งเป็นลักษณะเด่นของสถาปัตยกรรมล้านนา รวมถึงนำแนวคิดมาใช้ในการบริการให้ผู้ที่มาเข้าพักเข้าใจถึงวิถีชีวิต การกิน อยู่ หลับ นอนแบบวิถีล้านนา มีการสอดแทรกศิลปะ วัฒนธรรมเข้าไปในพื้นที่ต่าง ๆ ของโรงแรมรวมถึงกิจกรรมทางวัฒนธรรมที่จัดให้ผู้ที่มาเข้าพักได้เข้าร่วม จากการถอดคำสำคัญจากรีวิวออนไลน์พบว่า ผู้ที่เข้าพักเกิดการเรียนรู้ศิลปะ วัฒนธรรมล้านนา มีความพึงพอใจ ในกิจกรรมการเรียนรู้และการตกแต่งพื้นที่ต่าง ๆ ด้วยศิลปะ วัฒนธรรมล้านนา การพัฒนาโรงแรมแทมมารีนมีข้อจำกัดด้านระยะเวลาในการก่อสร้างซึ่งใช้เวลาถึง 3 ปี โรงแรมได้มีการนำเสนอโรงแรมว่าเป็นโรงแรมเชิงวัฒนธรรมซึ่งส่งผลทำให้ผู้ที่มาเข้าพักส่วนใหญ่เป็นนักท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ผลการศึกษาสรุปได้ว่า 1) สถาปนิกผู้ออกแบบมีบทบาทในการเริ่มต้นของการพัฒนาโรงแรมเชิงวัฒนธรรมเป็นอย่างมาก ในการนำแนวคิดเพื่อสื่อออกมาเป็นลักษณะทางกายภาพของโรงแรมที่มีเอกลักษณ์เฉพาะแห่ง 2) ภายใต้แนวคิดจากวัฒนธรรมล้านนาเดียวกันสามารถสื่อออกมาเป็นลักษณะทางกายภาพที่แตกต่างกันไปตามลักษณะย่อยของวัฒนธรรม (วังและหมู่บ้าน) และ การตีความของผู้ออกแบบว่าจะให้ผู้ที่มาเข้าพักได้รับรู้วัฒนธรรมย่อยแบบใด 3) โรงแรมเชิงวัฒนธรรมมีข้อจำกัดในการต้องใช้ระยะเวลาในการออกแบบและก่อสร้างเนื่องจาก การนำศิลปะ วัฒนธรรมมาใช้มีรายละเอียดมาก การก่อสร้างและการตกแต่งต้องมีความประณีตและละเอียดกว่าโรงแรมทั่วไป และ 4) การใช้องค์ประกอบทางวัฒนธรรมมานำเสนอทางการตลาดของโรงแรมทำให้เข้าถึงเป้าหมายทางการตลาดซึ่งเป็นนักท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมได้