การศึกษาเพื่อเสนอแนะแนวทางในการอนุรักษ์ และพัฒนาชุมชนเมืองกำแพงเพชร

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิวัฒนาการและความเป็นมาทางประวัติศาสตร์ และสภาพทั่วไปของเมืองกำแพงเพชร ทางด้านกายภาพ เศรษฐกิจ สังคม และประชากร และเสนอแนะแนวทางในการพัฒนาชุมชนเมืองกำแพงเพชรให้มีความสอดคล้องกับการอนุรักษ์โบราณสถานที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ โดยมีพื้นที่ศึกษาครอบคลุมชุมชนสำคัญสองฝั่งแม่น้ำปิง ได้แก่ ชุมชนหลักทางฝั่งตะวันออกเป็นชุมชนเทศบาลเมืองกำแพงเพชรให้มีความสอดคล้องกับการอนุรักษ์โบราณสถานที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ โดยมีพื้นที่ศึกษาครอบคลุมชุมชุนสำคัญสองฝั่งแม่น้ำปิง ได้แก่ ชุมชนหลักทางฝั่งตะวันออกเป็นชุมชนเทศบาลเมืองกำแพงเพชรมีพื้นที่ประมาณ 14.9 ตารางกิโลเมตร และชุมชนรองทางฝั่งตะวันตกเป็นชุมชนนครชุม มีพื้นที่ประมาณ 3.5 ตารางกิโลเมตร จากการศึกษาพบว่า กำแพงเพชรเป็นเมืองที่มีความเป็นมาทางประวัติศาสตร์อย่างต่อเนื่องและมีพัฒนาการของเมืองมาจนปัจจุบัน พัฒนาการของเมืองปรากฏหลักฐานเป็นร่องรอยของโบราณสถานและลักษณะการตั้งถิ่นฐานของชุมชนในยุคต่อมา โบราณสถานเหล่านี้นับเป็นทรัพยากรอันมีคุณคุณค่าที่เป็นองค์ประกอบส่วนหนึ่งของเมืองซึ่งสามารถสรุปการพัฒนาโบราณสถานออกเป็น 3 ประเด็น คือ พัฒนาให้เป็นแหล่งท่องเที่ยว ส่งเสริมให้เกิดเป็นเอกลักษณ์ของเมือง และส่งเสริมให้เป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจของชาวเมือง หลักการพัฒนาเมืองกำแพงเพชรจึงเป็นการพัฒนาเชิงอนุรักษ์ เพื่อควบคุมการเติบโตของเมืองไม่ให้ไปรบกวนโบราณสถาน และรักษาสภาพแวดล้อมเมืองให้มีความสอดคล้องกับสภาพธรรมชาติและสารูปของเมืองในอดีต โดยกำหนดเป็น 2 แนวทาง คือ แนวทางในการควบคุมการใช้ประโยชน์ที่ดินและรูปแบบระบบคมนาคม และแนวทางในการอนุรักษ์โบราณสถาน ซึ่งได้จัดลำดับความเข้มงวดในการควบคุมอาคารก่อสร้างบริเวณพื้นที่ต่อเนื่องกับเขตโบราณสถานเพื่อรักษาภูมิทัศน์ของเมืองกำแพงเพชร