ประสบการณ์การดูแลตนเองของหญิงไทยมุสลิมที่ถือศีลอดระหว่างตั้งครรภ์

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาประสบการณ์การดูแลตนเองของหญิงไทยมุสลิมที่ถือศีลอดระหว่างตั้งครรภ์ ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพตามแนวคิดปรากฏการณ์วิทยาของ Husserl ผู้ให้ข้อมูลในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ หญิงตั้งครรภ์ไทยมุสลิมที่เคยมีประสบการณ์การถือศีลอดในเดือนตุลาคมถึงเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2547 ที่มาฝากครรภ์ในโรงพยาบาลศูนย์ยะลา จังหวัดยะลา จำนวน 16 ราย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์แบบเจาะลึกและการบันทึกเทป นำข้อมูลที่ได้มาถอดความแบบคำต่อคำ วิเคราะห์ข้อมูลตามวิธีการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content analysis) ผลการศึกษาวิจัยพบว่า ประสบการณ์การดูแลตนเองของหญิงไทยมุสลิมที่ถือศีลอดระหว่างตั้งครรภ์ สามารถสรุปประเด็นได้ทั้งหมด 3 ประเด็น ได้แก่ 1) การให้ความหมายและความสำคัญของการถือศีลอด ประกอบด้วย เป็นหลักปฏิบัติของศาสนาอิสลาม เป็นสิ่งประเสริฐ เป็นกิจกรรมที่ฝึกความอดทนของร่างกายและจิตใจ และมีผลดีต่อความรู้สึกด้านจิตวิญญาณ 2) การปฏิบัติ และการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมขณะถือศีลอด ประกอบด้วย การดูแลตนเองขณะถือศีลอดระหว่างตั้งครรภ์ใน 4 ด้าน ได้แก่ ด้านโภชนาการ ด้านการทำงานและกิจวัตรประจำวัน ด้านการพักผ่อน และด้านการดูแลสุขภาพจิต โดยเน้นการปรับเปลี่ยนการปฏิบัติตนในด้านโภชนาการมากที่สุดและ 3) การปรับตัวในการเผชิญสถานการณ์ขณะถือศีลอด แบ่งเป็น 2 ระยะ คือ ระยะแรก (1-3 วัน) และระยะหลัง (วันที่ 3 เป็นต้นไป) การปรับตัวพบว่าหากมีอาการผิดปกติเกิดขึ้นขณะถือศีลอด ใช้วิธีการปรับตัวด้วยการนอนพักผ่อนให้มาก และเมื่อประเมินตนเองว่าไม่สามารถือศีลอดต่อได้จะหยุดการถือศีลอดทันที จากผลการศึกษาครั้งนี้ ทำให้เข้าใจดีขึ้นถึงการรับรู้ประสบการณ์ของหญิงไทยมุสลิมที่ถือศีลอดระหว่างตั้งครรภ์ และนำผลการศึกษาไปใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาการพยาบาลแบบองค์รวมที่สามารถตอบสนองต่อความต้องการของหญิงตั้งครรภ์ที่ถือศีลอดได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น