การวิจัยและพัฒนาต้นแบบโครงการฝึกปฏิบัติการพยาบาลอนามัยชุมชนแบบบูรณาการวิจัย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ พัฒนาทดลองใช้ตรวจสอบคุณภาพและประเมินความเหมาะสมของต้นแบบโครงการฝึกปฏิบัติการพยาบาลอนามัยชุมชนแบบบูรณาการวิจัย แผนแบบการวิจัยเป็นการวิจัยและพัฒนาการศึกษาผลการใช้ต้นแบบโครงการที่พัฒนาขึ้น ใช้แผนแบบการวิจัยแบบสุ่มในบล็อกวัดก่อนและวัดหลังกลุ่มตัวอย่างเป็นนักศึกษาพยาบาลชั้นปีที่ 4 วิทยาลัยพยาบาลกองทัพเรือ จำนวน 41 คน ปีการศึกษา 2547 และผู้แทนชุมชนจำนวน 10 คน แบ่งกลุ่มตัวอย่างโดยใช้คะแนนวิชาการพยาบาลอนามัยชุมชน ในการจัดบล็อก 4 บล็อก และสุ่มจากบล็อคเข้ากลุ่มทดลอง 2 กลุ่ม จำนวน 21 คน และกลุ่มควบคุม 2 กลุ่ม จำนวน 20 คน รวม 4 หมู่บ้าน ระยะเวลาในการทดลอง 4 สัปดาห์ การรวบรวมข้อมูลใช้การสังเกต การสัมภาษณ์ การทดสอบ การสำรวจ และการบันทึกการเรียนรู้ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณใช้สถิติภาคบรรยาย การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ การวิเคราะห์ความแปรปรวนวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา จากการพัฒนาและทดลองใช้ต้นแบบโครงการ พบว่า (1) ต้นแบบโครงการแกปฏิบัติการพยาบาลอนามัยชุมชนแบบบูรณาการวิจัยที่พัฒนาขึ้น แสดงถึงการบูรณาการขั้นตอนการวิจัยเข้าไปในแต่ละขั้นตอนของการดำเนินงานอนามัยชุมชนได้โดยที่กระบวนการวิจัยมีลักษณะต่อเนื่องคล้ายขดลวดอยู่ในกระบวนการดำเนินงานทุกขั้นตอน และผู้แทนชุมชนมีส่วนร่วมตลอดกระบวนการ ต้นแบบโครงการได้รับการตรวจสอบคุณภาพโดยผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 11 ท่าน ก่อนการทดลองใช้ (2 ) คะแนนเฉลี่ยความรู้ด้านการดำเนินงานอนามัยชุมชนหลังการทดลองสูงกว่าก่อนการทดลอง นักศึกษาพยาบาลกลุ่มทดลอง-2 มีคะแนนเฉลี่ยความรู้ด้านการดำเนินงานอนามัยชุมชนสูงกว่ากลุ่มควบคุม-1 และ กลุ่มควบคุม-2 มีคะแนนเฉลี่ยสูงกว่ากลุ่มควบคุม-1 นักศึกษาพยาบาลที่มีคะแนนการพยาบาลอนามัยชุมชนภาคทฤษฎีในกลุ่มที่ 2 มีคะแนนเฉลี่ยสูงกว่ากลุ่มที่ 3 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (3) นักศึกษาพยาบาลกลุ่มทดลองมีคะแนนปฏิบัติการดำเนินงานอนามัยชุมชนสูงกว่าร้อยละ 60 ซึ่งผ่านเกณฑ์ที่กำหนด (4) คะแนน เฉลี่ยความรู้ด้านการวิจัยฐานชุมชน หลังการทดลองสูงกว่าก่อนการทดลอง นักศึกษาพยาบาลกลุ่มทดลอง-1 มีคะแนนเฉลี่ยความรู้ด้านการวิจัยฐานชุมชนสูงกว่ากลุ่มควบคุม-1 และกลุ่มควบคุม-2 อย่างมีนัยสำคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05 (5) นักศึกษาพยาบาลกลุ่มทดลอง มีทัศนคติทางบวกต่อการมีส่วนร่วมในการทำวิจัยฐานชุมชนด้านการอนามัยชุมชน (6) ผู้แทนชุมชน และชุมชนได้รับการเสริมพลังอำนาจด้านการจัดการปัญหาทางสุขภาพที่เป็นระบบ มีทัศนคติทางบวกต่อการมีส่วนร่วมในการวิจัยฐานชุมชนด้านการอนามัยชุมชน และมีความตระหนักในการดูแลสุขภาพแบบองค์รวม