การศึกษาเปรียบเทียบค่าสัดส่วนอีควิลิเบรทเคทีต่อวีของวิธีเรทอัสจัสเมนต์ กับวิธีการคำนวณจากน้ำยาไดอะลัยซิส

Abstract

ที่มาและเหตุผล การประเมินความเพียงพอของการฟอกเลือดเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งในการดูแลผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยวิธีฟอกเลือด วิธีประเมินความเพียงพอของการฟอกเลือดจะดูจากสัดส่วนการขจัด urea ออกจากร่างกายโดยเทียบกับ ปริมาตรการกระจายของยูเรีย นั่นคือค่า K1/V เพื่อไม่ให้มีผลกระทบจากภาวะ urea rebound จะใช้ค่า equilibrated BUN ซึ่งได้จากการเจาะเลือดหลังเสร็จสิ้นการฟอกเลือด 30-60 นาที ในการคำนวณเพื่อให้ได้ค่า equilibrated K1/V (eK1/V) แม้ว่าค่า eK1/V สามารถคำนวณได้หลายวิธี แต่วิธีมาตรฐานมีความยุ่งยากในทางปฏิบัติวิธี rate adjustment เป็นวิธีใหม่ที่ปรับค่า variable volume, single pool K1/V โดยใช้สมการเชิงเส้น ซึ่งความชันของสมการสัมพันธ์กับอัตราเร็วของการฟอกเลือด (K/V) อย่างไรก็ตามยังไม่มีข้อมูลของการใช้วิธีนี้ในผู้ป่วยที่รับการฟอกเลือด 2 ครั้งต่อสัปดาห์ วิธีการศึกษา ค่า K1/V ในผู้ป่วยที่รับการฟอกเลือด 2 ครั้งต่อสัปดาห์ โดยใช้วิธีคำนวณ 4 วิธี รวม 6 ค่า คือ 1) วิธี empirical (Emp), 2) วิธีของ Smye (Sm), 3) วิธี Second generation of natural logarithm ของ Daugirdas โดยใช้ค่า postdialysis BUN และ 30-minute postdialysis BUN (Dau, Dau30), 4) วิธี rale adjustment โดยใช้ค่า postdialysis BUN และ 30-minute postdialysis BUN (Rate, Rate30) นำไปเปรียบเทียบกับวิธีมาตรฐานทางด้านเลือดคือ formal variable volume, double pool urea kinetic model (DP) และวิธีมาตรฐานทางด้าน ไดอะลัยซิสคือ modified Direct Dialysate Quantitative method (mDDQ) ซึ่งเก็บน้ำยาไดอะลัยซิสทั้งหมด (Dtotal) นอกจากนั้นการศึกษานี้ยังได้เสนอวิธี mDDQ ซึ่งเก็บน้ำยาไดอะลัยซิสเป็นจุดเวลาทุกชั่วโมง (Dspot) เพื่อประเมินค่า K1/V อีกด้วย ผลการศึกษา ผู้ป่วยที่เข้ารับการศึกษาได้รับการฟอกเลือดที่เพียงพอ โดยมีค่า K1/V(Dau30) เท่ากับ 1.91 เมื่อ เปรียบเทียบค่า K1/V จากวิธีต่าง ๆ กับวิธี mDDQ (Dtotal) วิธีที่มีค่า median ของ absolute ของความแตกต่างของค่า K1/V จากน้อยไปมากคือ Rate30 (0.10); Dau30, Rate, Sm (มีค่า median ดังกล่าวเท่ากันคือ 0.11); Emp (0.13); Dau (0.35) โดยมีค่า r ตามลำดับ ดังนี้ 0.962, 0.974, 0.886, 0.793, 0.742, 0.898 และเมื่อเปรียบเทียบค่า K1/V จากวิธีต่าง ๆ กับวิธี DP วิธีที่มีค่า median ของ absolute ของความแตกต่างของค่า K1/V จากน้อยไปมากคือ Rate30 (0.04), Sm (0.17), Emp (0.19), Rate (0.22), Dau30 (0.24), Dau (0.48) โดยมีค่า r ตามลำดับดังนี้ 0.956, 0.75, 0.668, 0.829, 0.958, 0.826 และเมื่อเปรียบเทียบค่า K1/V ของวิธี Dtotal และ Dspot พบว่ามีค่า median ของ absolute ของความแตกต่างของค่า K1/V และค่า r เท่ากับ 0.01 และ 0.991 ตามลำดับ ข้อสรุป 1. ค่า K1/V โดยวิธี rate adjustment โดยใช้ค่า equilibrated BUN (Rate30) มีความ ถูกต้องและความสัมพันธ์ที่ดีกับวิธี mDDQ (Dtotal) 2. ค่า K1/V โดยวิธี mDDQ ที่ใช้วิธีเก็บตัวอย่างน้ำยาไดอะลัยซิสเป็นจุดเวลาทุก 1 ชั่วโมง (Dspot) มีความถูกต้องและความสัมพันธ์ที่ดีกับวิธี mDDQ (Dtotal)