การหมุนเวียนธาตุอาหารของป่าดิบแล้งธรรมชาติ และป่าดิบแล้งที่กำลังคืนสภาพป่า บริเวณเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไน จังหวัดฉะเชิงเทรา

Abstract

การศึกษาการหมุนเวียนธาตุอาหารในป่าดิบแล้งธรรมชาติและป่าดิบแล้งที่กำลังคืนสภาพป่า บริเวณเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไน จังหวัดฉะเชิงเทรา พบว่าในป่าดิบแล้งธรรมชาติ มีพันธุ์ไม้ 60 ชนิด ใน 31 วงศ์ ความหนาแน่นเฉลี่ยเท่ากับ 1684 ต้นต่อเฮกแตร์ ไม้เด่นที่มี DBH มากว่า 4.5 เซนติเมตร ได้แก่ ตะแบก (Lagerstroemia calyculata) สามพันตา (Sampantaea amentiflora) และกระเบากลัก (Hydnocarpus ilicifolius) ส่วนในป่าดิบแล้งที่กำลังคืนสภาพป่า มีพันธุ์ไม้ 57 ชนิด ใน 30 วงศ์ มีความหนาแน่นเฉลี่ยเท่ากับ 1017 ต้นต่อเฮกแตร์ ไม้เด่นได้แก่ ตะแบก (L.calyculata) กัดลิ้น (Walsura robusta) การเวก (Artabotrys siamensis) ปริมาณการสะสมธาตุอาหารในระบบหมุนเวียน (ดินและพืช) ในป่าดิบแล้งทั้งสองสภาพป่า พบว่าธาตุ N, Ca และMg สะสมมากในเนื้อดินลึก 0 - 100 เซนติเมตร แต่ธาตุ P และ K สะสมมากในมวลชีวภาพของพืช ป่าดิบแล้งธรรมชาติมีธาตุอาหาร N, P, K, Ca และ Mg สะสม 6991.31, 94.23, 1248.92, 10308.07 และ 4596.76 kg/ha ตามลำดับ ส่วนในป่าดิบแล้งที่กำลังคืนสภาพป่ามีธาตุอาหาร N, P, K, Ca และ Mg สะสมเท่ากับ 7690.84, 105.53, 2733.84, 12370.45 และ 6635.49 kg/ha ตามลำดับ ในระบบการหมุนเวียนธาตุอาหารของป่าดิบแล้งธรรมชาติ พบว่าในรอบปีพืชมีการดูดซับ N, P, K, Ca และ Mg เท่ากับ 147.84, 7.29, 65.89, 276.40 และ 32.85 kg/ha ตามลำดับ และปลดปล่อยธาตุอาหารดังกล่าวจากการย่อยสลายของซากพืชทั้งหมดเท่ากับ 141.31, 5.86, 37.51, 232.17 และ 31.54 kg/ha ตามลำดับ ธาตุ N, P, K, Ca และ Mg สูญเสียจากดิน เท่ากับ 6.53, 1.43, 28.38, 44.23 และ 1.31 kg/ha ตามลำดับ ในรอบปีมีธาตุอาหาร N, P, K, Ca และ Mg เก็บกักในมวลชีวภาพของพืชเท่ากับ 32.80, 2.34, 27.01, 80.29 และ 8.51 kg/ha/year ตามลำดับ ส่วนในป่าดิบแล้งที่กำลังคืนสภาพป่า พืชมีการดูดซับ N, P, K, Ca และ Mg เท่ากับ 122.66, 9.82, 83.63, 186.10 และ 31.68 kg/ha ตามลำดับ และปลดปล่อยธาตุอาหารดังกล่าวเท่ากับ 138.26, 9.12, 33.77, 205.71 และ 29.95 kg/ha ตามลำดับ ธาตุ P, K, และ Mg ที่สูญเสียจากดินเท่ากับ 0.70, 49.86 และ 1.73 kg/ha ตามลำดับ และมีธาตุ N และCa ปลดปล่อยเพิ่มให้กับดิน เท่ากับ 15.60 และ 19.61 kg/ha และ N, P, K, Ca และ Mg เก็บกักในมวลชีวภาพของพืช เท่ากับ 30.00, 2.18, 52.78, 50.12 และ 10.60 kg/ha/year ตามลำดับ