การวิเคราะห์ธาตุในฝุ่นจากอากาศโดยใช้เทคนิคการเรืองรังสีเอกซ์

Abstract

การวิเคราะห์ธาตุในฝันจากอากาศโดยเทคนิคการเรืองรังสีเอกซ์ใช้ทั้งระบบ WDX และ EDX การวิเคราะห์ธาตุปริมาณน้อย ได้แก่ ตะกั่ว แมงกานีส โบรมีน นิกเกิล สังกะสี เหล็ก ทิเทเนียม โครเมียม ทองแดง และกำมะถัน ด้วยระบบ WDX พบว่าขีดจํากัดในการวิเคราะห์ธาตุเหล่านี้บน กระดาษกรองเซลลูโลส (Whatman เบอร์ 41) ขนาดพื้นที่ 9.621 ตารางเซนติเมตร มีค่าเป็น 0.22 0.15 0.14 0.09 0.10 0.20 0.21 0.18 0.09 และ 2.10 ไมโครกรัม ตามลำดับ จาก การเปรียบเทียบผลวิเคราะห์ที่ได้รับกับวิธีอินดัคทีฟลิคับเปิลพลาสมาอิมิชชันสเปคโทรเมตรี และ อะตอมมิคแอบสอร์บชันสเปคโทรโฟโตเมตรี พบว่าค่าที่ได้อยู่ในเกณฑ์ที่ยอมรับ สำหรับธาตุหลักที่เป็นส่วนประกอบของฝุ่นจากอากาศ วิเคราะห์ด้วยระบบ EDX การแก้ไข ผลรบกวนเนื่องจากแมทริกซ์ทำโดยใช้วิธีอัตราส่วนของพีคต่อค่าแบคกราวน์ นอกจากนี้ ยังศึกษาถึงการใช้กล้องจุลทรรศน์อิเลคตรอนแบบส่องกราด ที่ติดตั้งหน่วยวิเคราะห์ รังสีเอกซ์เรื่องระบบ EDX เพื่อศึกษาขนาด รูปร่าง และธาตุที่เป็นส่วนประกอบของอนุภาคฝุ่นขนาดเล็กจากอากาศ จากการวิเคราะห์ตัวอย่างฝุ่นจากอากาศ บริเวณศูนย์เครื่องมือวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พบว่า ค่าเฉลี่ยของปริมาณธาตุหลักในฝุ่นเป็นดังนี้ ธาตุอะลูมิเนียม ซิลิกอน โปแตสเซียม แคลเซียม เหล็ก และกำมะถัน มีค่าเป็นร้อยละโดยน้าหนัก ตามลำดับดังนี้ 6.32 22.04 1.80 10.36 1.82 และ 4.17 สำหรับธาตุปริมาณน้อยบางธาตุ เช่น ตะกั่ว แมงกานีส โบรมีน นิกเกิล สังกะสี ทเทเนียม และทองแดง มีค่าเป็น 2.08, 0.272 0.512 0.443 3.635 1.775 และ 2.066 มิลลิกรัม ต่อ กรัม ตามลำดับ สำหรับตัวอย่างฝุ่นจากอากาศ บริเวณอำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี พบว่า ค่าเฉลี่ยของปริมาณธาตุหลักในฝุ่นเป็นดังนี้ ธาตุอะลูมิเนียม ซิลิกอน โปแตสเซียม แคลเซียม เหล็ก และกำมะถัน มีค่าเป็น ร้อยละโดยน้าหนัก ตามลำดับดังนี้ 7.41 32.18 2.87 2.72 2.07 และ 2.31สำหรับธาตุปริมาณน้อยบางธาตุ เช่น ตะกั่ว แมงกานีส โบรมีน นิกเกิล สังกะสี ทเทเนียม และทองแดง มีค่าเป็น 0.486 0.551 0.428 0.523 0.205 2.944 และ 0.604 มิลลิกรัม ต่อ กรัม ตามลำดับ