การศึกษาอิทธิพลตะวันตกที่มีต่อการออกแบบอาคาร ศาลยุติธรรมในระหว่าง รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ถึง รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (พ.ศ. 2411 - 2468)

Abstract

การศึกษาอิทธิพลตะวันตกที่มีต่อการออกแบบอาคารศาลยุติธรรมในสมัยรัชกาลที่ 5 ถึงรัชกาลที่ 6 มีที่มาจากอาคารศาลที่สร้างขึ้นในช่วงเวลานี้จะมีลักษณะทางสถาปัตยกรรมแตกต่างจากอาคารศาลที่สร้างในช่วงก่อนและหลัง อีกทั้งในปัจจุบันอาคารเหล่านี้มีความทรุดโทรม และถูกรื้อถอนจนเหลือจำนวนไม่มากนักที่มีความสมบูรณ์และสามารถจะเข้าไปทำการศึกษาได้ จึงเห็นว่าอาคารเหล่านี้มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และสถาปัตยกรรมควรค่าแก่การทำการศึกษา แต่ยังไม่มีผู้ใดทำการศึกษาและบันทึกข้อมูลมาก่อน กรณีศึกษา คือ อาคารศาลที่สร้างขึ้นในช่วง รัชกาลที่ 5 และรัชกาลที่ 6 ที่ยังมีตัวอาคารเหลืออยู่ในสภาพสมบูรณ์และเข้าไปทำการศึกษาได้ โดยวิเคราะห์รูปแบบองค์ประกอบทางสถาปัตยกรรมและการใช้พื้นที่ของอาคาร เพื่อนำไปเปรียบเทียบกับข้อมูลทางประวัติศาสตร์ และทำการจัดรวบรวมเป็นหมวดหมู่ เพื่อให้เกิดความชัดเจนจึงได้ทำการศึกษาสืบค้นประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวกับพัฒนาการทางด้านการศาลการเมืองการปกครอง อีกทั้งทำการศึกษารูปแบบสถาปัตยกรรมตะวันตกที่มีอยู่ในอาคารทางราชการอื่นๆ และประวัติกลุ่มสถาปนิกที่เข้ามารับราชการในประเทศไทยขณะนั้น เพื่อสรุปอิทธิพลของสถาปัตยกรรมตะวันตกที่ส่งผลต่อการออกแบบอาคารศาล จากนั้นได้ศึกษาลักษณะทางกายภาพ และวิเคราะห์อิทธิพลต่างๆ ที่ส่งผลต่อการออกแบบสถาปัตยกรรมอาคารศาล ผลจากการศึกษาโดยอาศัยการเปรียบเทียบจากระยะเวลาและรูปแบบสถาปัตยกรรม สามารถระบุได้ถึงกลุ่มบุคคลผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในการออกแบบ ลักษณะและรูปแบบทางสถาปัตยกรรมของอาคารศาล และการจัดแบ่งหมวดหมู่ของอาคารศาล อย่างไรก็ตาม จากผลการศึกษามีข้อเสนอแนะว่าอาคารศาลที่ได้รับอิทธิพลตะวันตกควรได้รับการอนุรักษ์ที่เหมาะสมเช่น ใช้เป็นพิพิธภัณฑ์ของศาลซึ่งเปิดให้บุคคลทั่วไปได้เข้าชม ภายในมีการจัดแสดงเรื่องราวประวัติความเป็นมาของอาคาร และห้องพิจารณาคดี เพื่อเป็นการบันทึกประวัติศาสตร์และเผยแพร่ให้กับคนรุ่นหลัง ทั้งนี้ยังเป็นการเก็บรักษาสภาพของตัวอาคารให้คงอยู่ไม่ถูกทำลายหรือเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมมากนักอีกด้วย