งานเขียนเชิงชีวประวัติของไทยในสมัยรัตนโกสินทร์ ระหว่าง พ.ศ. 2325-2475

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้เป็นการศึกษาประวัติของการเขียนชีวประวัติทั้งของต่างประเทศและของไทย และรวบรวมชีวประวัติของคนไทยใน 150 ปีแรกของสมัยรัตนโกสินทร์ คือระหว่าง พ.ศ. 2325-2475 ในประเทศตะวันตก การเขียนประวัติชีวิตของบุคคลเริ่มขึ้นตั้งแต่สมัยกรีกและโรมันและได้มีวิวัฒนาการเรื่อยมา จนในปัจจุบันนับได้ว่าเป็นหนังสือประเภทหนึ่งซึ่งได้รับความนิยมจากผู้อ่าน ส่วนการเขียนชีวประวัติในประเทศทางตะวันออก ซึ่งมีอารยธรรมเก่าแก่ที่สุดนั้น มีความแตกต่างกันในระยะเริ่มต้นแห่งการเขียนอันจะเห็นได้อย่างชัดเจน คือประวัติบุคคลผู้สำคัญของจีน ปรากฏเป็นบันทึกทางประวัติศาสตร์ ส่วนประวัติบุคคลสำคัญของอินเดียปรากฏในงานด้านวรรณกรรม การเขียนชีวประวัติของไทยในสมัยสุโขทัยเป็นต้นมาจนถึงสมัยต้นรัตนโกสินทร์เป็นเพียงการบันทึกซึ่งกล่าวถึงการกระทำของบุคคลสำคัญในทำนองยกย่องสรรเสริญ ในสมัยพุทธศตวรรษที่ 24 มีการติดต่อกับต่างประเทศมากขึ้น งานเขียนของไทยได้รับอิทธิพลจากวรรณกรรมของประเทศฝ่ายตะวันตก จึงปรากฏมีการเขียนชีวประวัติมากขึ้น สมัยปัจจุบันการเขียนส่วนใหญ่จะเป็นประวัติบุคคลผู้ล่วงลับไปแล้ว รูปแบบการเขียนที่นิยมใช้ในปัจจุบันเป็นการเขียนอย่างง่าย ๆ ตามแบบแผน หรือเป็นการสรรเสริญและไว้อาลัย ต่อมามีทำนองการเขียนเชิงวิเคราะห์วิจารณ์ รูปแบบการเขียนนี้เพิ่งอยู่ในระยะเริ่มต้นเท่านั้น ในบทสุดท้ายเป็นนามานุกรมชีวประวัติโดยย่อของคนไทยผู้มีประวัติชีวิตและผลงานอยู่ในระหว่าง พ.ศ. 2325-2475 พร้อมทั้งสาระสังเขปประวัติและผลงาน แต่แหล่งค้นคว้ายังอยู่กระจัดกระจายและแทรกอยู่ในหนังสือประเภทต่าง ๆ มากมาย ทั้งหนังสือเรื่องบุคคลและหนังสือเรื่องบ้านเมือง ฉะนั้นในการรวบรวมชีวประวัติจึงได้เสนอรายชื่อแหล่งค้นคว้าประวัติบุคคลนั้น ๆ ไว้ด้วย