การศึกษาประโยคภาษาไทยที่มีคำว่า "ทำไม" ทางด้านอรรถศาสตร์และวัจนปฏิบัติศาสตร์

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความหมายของประโยคที่มีคำ ทำไม อยู่ในตำแหน่งต้นประโยคและท้ายประโยค ทั้งในด้านอรรถศาสตร์และวัจนปฏิบัติศาสตร์ รวมถึงวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างความหมายกับตำแหน่งของคำดังกล่าว ผลกการศึกษาในเชิงอรรถศาสตร์ พบว่าประโยคที่มีคำ ทำไม อยู่ในตำแหน่งต้นประโยค จะสื่อถึง "ปัจจัยกระตุ้น" ซึ่งเป็นสิ่งที่เกิดนำเหตุการณ์มา ส่วนประโยคที่มีคำ ทำไม อยู่ในตำแหน่งท้ายประโยค จะสื่อถึง "เป้าประสงค์" ซึ่งเป็นสิ่งที่เกิดตามหลังเหตุการณ์ หรือเป็นผลของเหตุการณ์ ปรากฏการณ์นี้ แสดงให้เห็นความสอดคล้องระหว่างรูปภาษากับความหมายได้อย่างชัดเจน อย่างไรก็ตาม ประโยคที่มีคำ ทำไมอยู่ที่ต้นประโยคสามารถสื่อถึงเป้าประสงค์ได้ด้วย เมื่อผู้พูดมีมุมมองว่า เป้าประสงค์จัดเป็นปัจจัยกระตุ้นอย่างหนึ่ง ในด้านวัจนปฏิบัติศาสตร์ พบว่ารูปประโยคที่มีคำ ทำไม สามารถใช้สื่อวัจนกรรมอื่นๆ ที่นอกเหนือจากการถามได้อีก 7 วัจนกรรม ได้แก่ การแนะนำ การขอร้อง การสั่ง การตำหนิ การโต้แย้ง การแสดงความรู้สึกในแง่ลบ และการชม คำ ทำไม ในถ้อยคำที่ใช้สื่อวัจนกรรมเหล่านี้ จะใช้เพื่อชักจูงหรือผลักดันให้ผู้ฟังเห็นว่า มีการกระทำอื่นที่มี เหตุผล กว่า และเป็นการเปิดช่องเพื่อแสดงความคิดโต้แย้ง อย่างไรก็ตาม การสื่อวัจนกรรมต่างๆ ด้วยถ้อยคำที่มีคำ ทำไม มีความเสี่ยงที่จะทำให้เกิดความไม่สุภาพขึ้นได้ โดยระดับความสุภาพของถ้อยคำดังกล่าวจะขึ้นอยู่กับระดับความเป็นคำถามที่ผู้ฟังอนุมานได้ นอกจากนี้ พบกรณีที่ คำ ทำไม สามารถใช้โดยลำพังในฐานะหน่วยผลัดหนึ่งหน่วย ซึ่งสามารถสื่อความหมายเชิงอารมณ์ทัศนคติได้ 2 แบบได้แก่ การท้าทาย และการรำพัน คำ ทำไม ที่ปรากฏลำพังดังกล่าวนี้ถือเป็นดัชนีปริเฉท และเมื่อใช้เป็นดัชนีปริจเฉท เสียงของคำ ทำไม ก็มีการแปรไปในลักษณะเดียวกันกับที่พบในดัชนีปริจเฉทส่วนใหญ่