ผลของการกำจัดเชื้อเฮลิโคแบคเตอร์ ไพโลไร สายพันธุ์ซึ่งดื้อต่อยา คลาริโทรมัยซินด้วยสูตรยา แพนโตพราโซล อะม็อกซิซิลลิน คลาริโทรมัยซิน ในผู้ป่วยไทย

Abstract

วัตถุประสงค์ : เฮลิโคแบคเตอร์ ไพโลไร สายพันธุ์ซึ่งดื้อต่อยา คลาริโทรมัยซิน เป็นปัญหาที่พบมากขึ้นในแถบเอเชีย ตะวันออกเฉียงใต้ เนื่องจากอาจจะมีผลต่อการกำจัดเชื้อเฮลิโคแบคเตอร์ ไพโลไร โดยการใช้สูตรยามาตรฐานสามชนิด (proton pump inhibitor-amoxycilin-clarithromycin) การศึกษานี้เพื่อประเมินผลการกำจัดเชื้อเฮลิโคแบคเตอร์ ไพโลไร สายพันธุ์ซึ่งดื้อต่อยา คลาริโทรมัยซิน ในผู้ป่วยไทย โดยสูตรการรักษา แพนโตพราโซล อะม็อกซิซิลลิน และ คลาริโทรมัยซิน ในผู้ป่วย non ulcer dyspepsia ชาวไทย ระเบียบวิธีวิจัย มีผู้ป่วยซึ่งมีอาการปวดท้องบริเวณลิ้นปี่ และได้รับการวินิจฉัยด้วยการส่องกล้อง ระบบทางเดินอาหารส่วนบนที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ และได้รับการตัดชิ้นเนื้อในกระเพาะอาหารไปตรวจ ได้ผลบวกต่อ urease test สามารถเพาะเชื้อเฮลิโคแบคเตอร์ ไพโลไร และทราบผลความไวของเชื้อเฮลิโคแบคเตอร์ ไพโลไร ต่อยา clarithromycin รวมทั้งสิ้น 69 ราย การทดสอบความไวของเชื้อต่อยาปฏิชีวนะ โดยใช้ Epsilometer test (E-test) โดยระดับที่ถือว่าดื้อยา clarithromycin คือ > 1.0 ไมโครกรัม ต่อ มิลลิลิตร ผลการตรวจ E-test พบว่ามีผู้ป่วย 16 ราย ติดเชื้อเฮลิโคแบคเตอร์ ไพโลไร ที่ดื้อต่อยา clarithromycin และมีผู้ป่วย 53 ราย ที่ตอบสนองต่อยา clarithromycin และผู้ป่วยทั้ง 69 ราย ได้รับการรักษาด้วยยา pantoprazole 40 มิลลิกรัม วันละ 2 ครั้ง, amoxicillin 1,000 มิลลิกรัม วันละ 2 ครั้ง และ clarithromycin (MR) 1,000 มิลลิกรัม วันละ 1 ครั้ง นาน 1 สัปดาห์ การประเมินผลการกำจัดเชื้อเฮลิโคแบคเตอร์ ไพโลไร ว่าสำเร็จหรือไม่โดยการใช้ 14C urease test (PY-test) ประเมินหลังจากรับประทานยาครบแล้วอย่างน้อย 1 เดือน ผลการวิจัย การดื้อของเชื้อเฮลิโคแบคเตอร์ ไพโลไรต่อ clarithromycin แบบปฐมภูมิ พบได้ 16 จาก 69 ราย (ร้อยละ 23.2) ผลการกำจัดเชื้อเฮลิโคแบคเตอร์ ไพโลไร ในกลุ่มที่ตอบสนองและดื้อต่อยา clarithromycin ได้ผลสำเร็จ 48 จาก 53 ราย (ร้อยละ 90.56) และ 9 จาก16 ราย (ร้อยละ 56.25) ตามลำดับ ซึ่งมีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p=0.002) สรุป เชื้อเฮลิโคแบคเตอร์ ไพโลไร ที่ดื้อต่อยา clarithromycin เป็นปัญหาที่พบมากขึ้นในประเทศไทย ซึ่งผลจากการดื้อต่อยา clarithromycin นี้ จะมีผลลดอัตราการกำจัดเชื้อ ของสูตรยากำจัดเชื้อที่มี clarithromycin เป็นองค์ประกอบอย่างมีนัยสำคัญ