การวิเคราะห์ต้นทุนของการรักษาวัณโรคปอด ณ ศูนย์วัณโรคเขต

Abstract

วัณโรค ยังเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศไทย ประกอบกับกรมควบคุมโรคติดต่อได้เปลี่ยนแปลงโครงสร้างการบริหารงานใหม่ ทำให้ศูนย์วัณโรคเขตมีบุคลากรลดลง จึงสมควรวิเคราะห์สถานการณ์ต้นทุนของศูนย์วัณโรคเขต การศึกษาต้นทุนของการรักษาผู้ป่วยวัณโรค ณ ศูนย์วัณโรคเขต ในมุมมองของผู้ให้บริการ ได้เก็บข้อมูลต้นทุนค่าแรง ต้นทุนค่าวัสดุ ต้นทุนค่าลงทุน ในช่วงเดือน มกราคม ถึง กันยายน 2539 และใช้การจัดสรรต้นทุนแบบสมการเส้นตรง โดยอาศัยการแบ่งหน่วยงานออกเป็น 3 กลุ่มต้นทุน คือ หน่วยต้นทุนที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ หน่วยต้นทุนที่ก่อให้เกิดรายได้ และหน่วยต้นทุนที่ให้บริการผู้ป่วย พบว่า ต้นทุนต่อครั้งของการตรวจรักษาผู้ป่วย เป็น 1,069.89 บาท การเอกซเรย์ปอดเป็น 153.74 บาท การตรวจเสมหะเป็น 157.37 บาท และการจ่ายยาเป็น 180.84 บาท การรักษาผู้ป่วยวัณโรคเชื้อดื้อยามีต้นทุนสูงที่สุด คือ 92,884.40 บาท ผู้ป่วยวัณโรคกลับเป็นซ้ำ 16,236.50 บาท ผู้ป่วยวัณโรคร่วมกับเอดส์ 15,615.46 บาท ต้นทุนของการรักษาผู้ป่วยวัณโรคที่มีการดำเนินโรคที่มีการดำเนินโรคตามปกติ เป็น 12,498.30 บาท และต้นทุนของการรักษาผู้ป่วยวัณโรคไม่แพร่เชื้อ เป็น 7,889.78 บาท อัตราส่วนต้นทุนค่าวัสดุ ต่อค่าลงทุน ต่อค่าแรง เป็น 1 : 2.52 : 3.09 โดยศูนย์วัณโรคเขต 3 ภาคตะวันออก ศูนย์วัณโรคเขต 7 ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และศูนย์วัณโรคเขต 9 ภาคเหนือซึ่งปฏิบัติงานตามโครงสร้างใหม่ของกรมควบคุมโรคติดต่อ มีต้นทุนการรักษาผู้ป่วยวัณโรคสูงกว่าศูนย์วัณโรคเขต 12 ภาคใต้ ที่ยังปฏิบัติงานตามโครงสร้างการบริหารงานเดิม จากการศึกษานี้ จึงควรจัดให้มีการทบทวนนโยบายในการให้บริการผู้ป่วยวัณโรค ให้เป็นไปในทิศทางเดียวกัน เพื่อให้ศูนย์วัณโรคเขตสามารถใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ ให้เกิดประโยชน์สูงสุด