การให้อำนาจพนักงานอัยการเรียกร้องค่าสินไหมทดแทนผู้เสียหายในคดีมลพิษ

Abstract

การวิจัยเรื่องนี้มีจุดมุ่งหมาย เพื่อศึกษาถึงการให้อำนาจพนักงานอัยการเรียกร้องค่าสินไหมทดแทนแทนผู้เสียหายที่เป็นเอกชนในคดีมลพิษของประเทศไทย จากการศึกษาพบว่า การเรียกร้องค่าสินไหมทดแทนในคดีมลพิษโดยผู้เสียหายที่เป็นเอกชนปัจจุบันมีปัญหาอุปสรรคอันได้แก่ ปัญหาความยากลำบากในการรวบรวมพยานหลักฐานเพื่อพิสูจน์ในคดี ปัญหาการควบคุมความถูกต้องแท้จริงของพยานหลักฐาน รวมทั้งปัญหาภาระค่าใช้จ่ายในการดำเนินคดี ซึ่งหากพนักงานอัยการมีอำนาจในการเรียกร้องค่าสินไหมทดแทนแทนผู้เสียหายดังกล่าวได้แล้ว จะสามารถแก้ไขปัญหาอุปสรรคข้างต้นได้ หากแต่ในปัจจุบันภายใต้พระราชบัญญัติพนักงานอัยการ พ.ศ. 2498 นั้น แม้ว่ามลพิษจะได้ก่อให้เกิดความเสียหายต่อส่วนรวมอย่างร้ายแรงเพียงใดก็ตาม พนักงานอัยการก็จะไม่มีอำนาจในการเรียกร้องค่าสินไหมทดแทนแทนผู้เสียหายที่เป็นเอกชนในกรณีดังกล่าวได้เลย ทั้งนี้เพราะพนักงานอัยการจะมีอำนาจเฉพาะในกรณีที่มีความเสียหายเกิดต่อทรัพย์สินของรัฐเท่านั้น ด้วยเหตุนี้ การยอมรับให้พนักงานอัยการมีอำนาจในการเรียกร้องค่าสินไหมทดแทนแทนผู้เสียหายที่เป็นเอกชนในคดีมลพิษ จึงย่อมที่จะเป็นการใช้อำนาจของรัฐในการคุ้มครองประโยชน์ประชาชนด้านสิ่งแวดล้อม และยังจะเป็นมาตรการทางแพ่งที่สามารถบังคับใช้ในการพิทักษ์คุ้มครองสิ่งแวดล้อมได้อย่างมีประสิทธิภาพอีกด้วย ซึ่งในต่างประเทศแม้ว่าพนักงานอัยการจะไม่มีอำนาจในการเรียกร้องค่าสินไหมทดแทนแทนผู้เสียหายที่เป็นเอกชนในคดีมลพิษได้ก็ตาม แต่ก็จะมีกลไกพิเศษอื่นที่จะคุ้มครองประโยชน์ผู้เสียหายในกรณีดังกล่าวได้ ซึ่งในประเทศไทยก็มิได้มีกลไกพิเศษเช่นนั้น การวิจัยเรื่องนี้จึงได้เสนอแนะให้มีการแก้ไขปรับปรุงพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2535 ด้วยการเพิ่มเติมเป็นมาตราใหม่ขึ้น ในหมวดว่าด้วยความรับผิดทางแพ่ง โดยให้มีเนื้อหาว่า "หากเป็นกรณีที่การดำเนินคดีเพื่อเรียกร้องค่าสินไหมทดแทนแทนผู้เสียหายที่เป็นเอกชนในคดีมลพิษจะเป็นประโยชน์ต่อประชาชนโดยส่วนรวม และประชาชนผู้เสียหายได้มาร้องขอตามกฎหมายแล้ว ก็ให้พนักงานอัยการมีอำนาจเรียกร้องค่าสินไหมทดแทนแทนผู้เสียหายดังกล่าวได้ และให้ได้รับการยกเว้นค่าฤชาธรรมเนียมทั้งปวง" นอกจากนี้แล้วยังได้เสนอแนะให้มีการพิจารณาศึกษาเพื่อที่จะขยายอำนาจของพนักงานอัยการในการที่จะคุ้มครองประโยชน์ประชาชนด้านสิ่งแวดล้อมในลักษณะการป้องกันความเสียหายไว้ก่อนล่วงหน้าอีกด้วย เพื่อผลของการพิทักษ์รักษาสื่งแวดล้อมอย่างมีประสิทธิภาพ