การยกเลิกคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการ

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ศึกษาเรื่องการยกเลิก หรือเพิกถอนคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการเฉพาะกรณีการอนุญาโตตุลาการระหว่างเอกชน โดยจะศึกษาเกี่ยวกับลักษณะทั่วไป ความสำคัญ เหตุ และวิธีดำเนินการในการยกเลิกหรือเพิกถอนคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการ โดยศึกษากฎหมายของประเทศเนเธอร์แลนด์ ประเทศฝรั่งเศส ประเทศเบลเยียม ประเทศเยอรมัน ประเทศสหรัฐอเมริกา ประเทศสวีเดน ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ประเทศอังกฤษ UNCITRAL Model Law on Intermational Arbitration 1985 และอนุสัญญาว่าด้วยการระงับข้อพิพาททางการลงทุนระหว่างรัฐและคนชาติของรัฐอื่น อนุญาโตตุลาการเป็นเรื่องของสัญญา กล่าวคือ เป็นเรื่องที่คู่กรณีตกลงยินยอมให้อนุญาโตตุลาการที่ตนมีส่วนร่วมในการแต่งตั้งเพื่อทำการวินิจฉัยชี้ขาดข้อพิพาทของตน โดยอนุญาโตตุลาการจะเป็นผู้พิจารณาทั้งปัญหาข้อเท็จจริงและปัญหาข้อกฎหมาย เมื่ออนุญาโตตุลาการได้ทำคำชี้ขาดแล้ว คำชี้ขาดที่ทำขึ้นจะถึงที่สุดและมีผลผูกมัดคู่กรณี และคู่กรณีไม่สามารถอุทธรณ์คำชี้ขาดได้อีก การยกเลิกหรือเพิกถอนคำชี้ขาดเป็นเครื่องมือในการตรวจสอบว่าคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการที่ทำขึ้นมีลักษณะที่สำคัญของการอนุญาโตตุลาการซึ่งประกอบด้วยเรื่องของสัญญา และเรื่องของการวินิจฉัยชี้ขาดข้อพิพาทครบถ้วนหรือไม่ เนื่องจากการยกเลิกหรือเพิกถอนคำชี้ขาดเป็นข้อยกเว้นของหลักทั่วไปในการอนุญาโตตุลาการที่ว่า เมื่อมีการทำคำชี้ขาดแล้วก็ถือว่าข้อเท็จจริงในคดีเป็นอันยุติ ฟังได้ว่าเป็นความจริงตามที่ได้ชี้ขาด (res judicata) และการยกเลิกหรือเพิกถอนคำชี้ขาดที่ประสบผลสำเร็จจะทำให้คำชี้ขาดไม่มีผลบังคับอีกต่อไป ดังนั้นเหตุในการร้องขอให้ยกเลิกหรือเพิกถอนคำชี้ขาดจึงควรจะเป็นเหตุที่สำคัญและจำเป็นอย่างยิ่ง ซึ่งประกอบด้วยเหตุดังต่อไปนี้ 1. สัญญาอนุาโตตุลาการไม่สมบูรณ์ 2. องค์ประกอบของคณะอนุญาโตตุลาการไม่ได้เป็นไปตามข้อตกลงที่กำหนดไว้ 3. อนุญาโตตุลาการไม่ได้ปฏิบัติตามอำนาจหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย 4. อนุญาโตตุลาการไม่ได้ลงลายมือชื่อในคำชี้ขาดหรือคำชี้ขาดไม่ได้ระบุเหตุผลตามบทบัญญัติของกฎหมาย 5. คำชี้ขาดหรือวิธีการในการทำคำชี้ขาดขัดต่อความสงบเรียบร้อยของประชาชน วิธีดำเนินการในการร้องขอให้ยกเลิกหรือเพิกถอนคำชี้ขาดควรคำนึงถึงสิทธิของคู่กรณีทั้งสองฝ่าย กล่าวคือให้โอกาสและเวลาอย่างเพียงพอแก่ผู้ร้องขอ แต่ในขณะเดียวกันก็ไม่ควรจะมากจนกลายเป็นเครื่องมือในการประวิงคดีและหากเป็นกรณีที่ผู้ร้องขอได้ใช้การยกเลิกหรือเพิกถอนคำชี้ขาดเพื่อเป็นการประวิงคดี ก็ควรกำหนดให้ผู้ร้องดังกล่าวชดใช้ค่าเสียหายให้แก่คู่กรณีอีกฝ่ายหนึ่งอันเนื่องจากการไม่ได้รับชำระหนี้ตามกำหนด นอกจากนี้ศาลที่มีอำนาจในการพิจารณาเรื่องหารยกเลิกหรือเพิกถอนคำชี้ขาดก็ควรจะเป็นศาลที่มีความรู้ความสามารถตลอดจนประสบการณ์ในเรื่องการอนุญาโตตุลาการเป็นอย่างดี