การสร้างและรักษาอำนาจทางการเมืองของพลตำรวจเอก เผ่า ศรียานนท์

Abstract

งานวิจัยครั้งนี้มุ่งที่จะศึกษาว่า พล.ต.อ. เผ่า ศรียานนท์ ได้มีวิธีดำเนินการอย่างไรในการสร้างและรักษาอำนาจของตนเองให้คงอยู่ได้ใน ช่วงเวลา 10 ปี ที่ครองอำนาจอยู่ โดยผลการศึกษาได้พบว่า พล.ต.อ. เผ่า ได้ใช้สถาบันแห่งอำนาจ 3 ส่วน อันได้แก่ สถาบันรัฐสภาและพรรคการเมือง สถาบันตำรวจ และฐานทางเศรษฐกิจ ในการค้ำจุนอำนาจของตนเองไว้ในลักษณะที่ต่างก็เกื้อกูลซึ่งกันและกัน โดยมีปัจจัยแห่งอำนาจตัวอื่นๆ เป็นตัวเสริมให้คงอำนาจอยู่ได้ ในขณะเดียวกันก็พยายามสร้างเสริมสถาบันดังกล่าวให้มีความเข้มแข็งมั่นคงขึ้น เรื่องๆ ในอีกแง่มุมหนึ่งนั้นก็จะเห็นได้ว่าปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาที่ ศึกษา การเมืองและการบริหารแทบจะแยกไม่ออกจากกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเมืองกับองค์กรตำรวจดูจะเป็นตัวอย่างที่เห็นได้ชัดเจน ที่สุด ตำรวจในยุคสมัยนี้จึงกลายเป็นกลไกของรัฐที่ถูกนำมาใช้ เป็นเครื่องมือทางการเมืองได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด จนอาจมองได้ว่ารัฐไทยในขณะนั้นมีสภาพไม่แตกต่างไปจากรัฐตำรวจ