โครงสร้างองค์ประกอบและแนวโน้มการทดแทนของสังคมพืช ในระบบนิเวศป่าผลัดใบ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง

Abstract

ศึกษาโครงสร้าง องค์ประกอบ และแนวโน้มการทดแทนของสังคมพืช ในระบบนิเวศป่าผลัดใบในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง พิจารณาจากการเปลี่ยนแปลงสัดส่วนของพันธุ์ไม้ ในกลุ่มไม้ยืนต้น ลูกไม้ และ กล้าไม้ในระบบนิเวศป่าเต็งรัง ระบบนิเวศป่าเบญจพรรณ และระบบนิเวศรอยต่อ โดยใช้วิธีการวิเคราะห์คุณสมบัติโครงสร้างของระบบนิเวศ ทั้งทางกายภาพและทางชีวภาพ การวิเคราะห์ พบว่า ในระบบนิเวศป่าเต็งรัง มีพืชชนิดเด่นที่เป็นองค์ประกอบของโครงสร้าง ในกลุ่มไม้ยืนต้นลูกไม้และกล้าไม้เป็นชนิดเดียวกันคือ เต็ง (Shorea obtusa Wall.) และ รัง (Shorea siamensis Miq.) ขณะที่ในระบบนิเวศป่าเบญจพรรณพบพืชชนิดเด่นมากกว่า ได้แก่ หนามกาย (Terminalia nigrovenulosa Pierre ex Laness.) อินทรชิต (Lagerstroemia loudonii Teijsm. ex Binn.) ตะคร้อ (Schleichera oleosa Merr.) และ ตะแบกเปลือกบาง (Lagerstroemia duperreana Pierre) แต่ดัชนีความสำคัญของพืชแต่ละชนิดจะมีค่าน้อยกว่าในระบบนิเวศป่าเต็งรัง ในระบบนิเวศรอยต่อแม้จะมีสัดส่วนของโครงสร้างเด่นที่เป็นองค์ประกอบเป็นชนิดเดียวกับที่พบในระบบนิเวศป่าเบญจพรรณค่อนข้างมากแต่ยังมี เต็ง กับ รัง ขึ้นปะปนอยู่และมีค่าดัชนีความสำคัญค่อนข้างสูง ดัชนีความหลากหลายของระบบนิเวศรอยต่อ ก็มีค่าใกล้เคียงกับของระบบนิเวศป่าเบญจพรรณมากกว่าของระบบนิเวศป่าเต็งรัง จากผลการวิเคราะห์ระบบนิเวศป่าผลัดใบในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง จึงเสนอว่าโครงสร้างของระบบนิเวศป่าผลัดใบ ที่จะเกิดจากการทดแทนของสังคมพืชในรุ่นต่อไป น่าจะมีลักษณะของโครงสร้างเด่นที่ปรากฎจะเป็นการผสมกัน ระหว่างพืชชนิดเด่นที่พบทั้งในระบบนิเวศป่าเต็งรัง และในระบบนิเวศป่าเบญจพรรณ