แนวทางการทำดัชนีเพื่อการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมสำหรับอาคารประเภทโรงแรม

Abstract

ในสภาวะปัจจุบันการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมที่เกิดจากกระบวนการออกแบบอาคารเป็นเรื่องที่สำคัญ ผลจากการออกแบบอาคารที่ปรากฏอยู่ในปัจจุบันที่ขาดการเอาใจใส่ต่อสิ่งแวดล้อมเป็นเหตุให้เกิดผลกระทบต่อการใช้ทรัพยากรธรรมชาติเกินความจำเป็นทั้งทางตรงและทางอ้อม การวิจัยนี้วัตถุประสงค์หลักของการวิจัย คือ ศึกษาตัวแปรทางด้านสิ่งแวดล้อม ศึกษากระบวนการออกแบบอาคารที่คำนึงถึงสภาพแวดล้อม และศึกษาวิธีการประเมินผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมในโครงการต่างๆ สร้างแบบประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมที่เกิดจากการออกแบบอาคาร ผลจากการวิจัยนี้จะเน้นการประเมินผลการทบสิ่งแวดล้อมที่เกิดจากการออกแบบอาคารประเภทโรงแรม กระบวนการวิจัยประกอบด้วย การศึกษาและรวบรวมข้อมูลสิ่งแวดล้อมประเภทต่างๆ การพิจารณาระดับผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และศึกษากระบวนการออกแบบอาคาร ตัวแปรหลักที่ใช้ในการประเมิน ได้แก่ การใช้สภาพแวดล้อมให้เกิดประโยชน์ การเลือกตำแหน่งและทิศทางของอาคาร การเลือกรูปทรงของอาคาร การเลือกระบบเปลือกอาคาร การเลือกวัสดุประกอบอาคาร การเลือกระบบปรับอาคารภายในอาคาร และการเลือกระบบการจัดเก็บขยะ ขั้นตอนต่อมาเป็นการแสวงหาค่าน้ำหนักของตัวแปรที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม โดยจำแนกจากลักษณะการเกิดผลกระทบของตัวแปรดังกล่าวเป็น 3 กรณี ดังนี้ ระยะเวลาที่เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม การคืนสภาพของสิ่งแวดล้อม และพื้นที่ที่เกิดความเสียหายต่อสิ่งแวดล้อม ระดับคะแนนของการเกิดผลกระทบแบ่งออกเป็น 3 ระดับ กล่าวคือ ระดับที่มีค่าเท่ากับ 1 คือผลกระทบที่เกิดขึ้นและทำความเสียหายให้สิ่งแวดล้อมน้อยที่สุด ระดับที่มีค่าเท่ากับ 2 คือผลกระทบที่เกิดขึ้นและทำความเสียหายให้สิ่งแวดล้อมปานกลาง และระดับที่มีค่าเท่ากับ 3 คือผลกระทบที่เกิดขึ้นและทำความเสียหายให้สิ่งแวดล้อมมากที่สุด การสร้างดัชนีบอกค่าน้ำหนักของลักษณะการเกิดผลกระทบดังกล่าวใช้วิธีลำดับความสัมพันธ์ เนื่องจากเป็นวิธีที่สามารถจำกัดการศึกษาผลกระทบที่เกิดจากกิจกรรมภายในโครงการให้แคบลงและตรงกับวัตถุประสงค์ที่ต้องการได้ จากนั้นจึงพิจารณาลักษณะการเกิดผล กระทบโดยกำหนดเป็นคะแนนความสัมพันธ์ของตัวแปร คะแนนความสัมพันธ์ที่ได้นำไปสร้างดัชนีแสดงความสัมพันธ์ของตัวแปร ในขั้นตอนสุดท้าย ค่าคะแนนความสัมพันธ์ของตัวแปรแต่ละคู่ได้นำมาใช้เป็นค่าน้ำหนักในการสร้างแบบประเมิน การแบ่งระดับการประเมินจะแบ่งเป็น 5 ระดับคะแนนโดยนำค่าคะแนนความสัมพันธ์มาเป็นค่าสัมประสิทธิ์ในการปรับฐานคะแนนที่ได้รับจากแบบประเมิน ผลของการวิจัยพบว่า ในการออกแบบอาคารควรจะคำนึงถึงผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ตามลำดับดังนี้ คุณภาพของการใช้พลังงาน คุณภาพทางทัศนวิสัย คุณภาพของน้ำภายในโครงการ คุณภาพของดินภายในโครงการ คุณภาพอากาศภายในโครงการ คุณภาพอากาศภายในอาคาร คุณภาพของเสียงภายในอาคาร และคุณภาพของเสียงภายในโครงการ เมื่อได้ทำการทดสอบแบบประเมินมาทดสอบอาคารประเภทโรงแรมพบว่าโรงแรมที่ทำการทดสอบได้คะแนนจากการประเมิน 66.52 คะแนน ซึ่งจัดอยู่ในระดับ 2 หมายถึง อาคารดังกล่าวก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม 33.48 เปอร์เซ็น การวิจัยนี้จึงเป็นการเริ่มต้นในการจัดทำดัชนีเพื่อนำมาประยุกต์ใช้ประเมินผลอาคารประเภทโรงแรมที่สามารถพัฒนาต่อไปได้ กรณีศึกษานี้เป็นเพียงตัวอย่างเบื้องต้นซึ่งควรมีการศึกษาเพิ่มเติมถึงวิธีการให้คะแนน และค่าน้ำหนักของตัวแปรต่างๆ รวมทั้งการศึกษาอาคารประเภทโรงแรมหลังอื่นๆ เพื่อนำมาใช้เป็นข้อมูลในการประเมินผล กระทบสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับตัวอาคารได้อย่างมีประสิทธิภาพ