คติการสร้างเรือนมงคลสูตรของกลุ่มสกุลช่างเกาะยอ อำเภอเมือง จังหวัดสงขลา

Abstract

คติมงคลสูตรซึ่งพบในชุมชนเกาะยอนั้นเป็นคติความเชื่ออันได้รับอิทธิพลมาจากการผสมผสานของศาสนาอันหลากหลาย ผนวกกับคติความเชื่อดั้งเดิมของชาวเกาะยอ และภูมิปัญญาของชาวเกาะยอที่สามารถยึดถือเป็นหลักการในการดำเนินชีวิตเพื่อให้เกิดความสุข ความสมบูรณ์ทางจิตใจ ที่สำคัญคือสามารถนำมาประยุกต์พัฒนาศาสตร์นั้น ผสมผสานกับศาสตร์ทางช่างในการสร้างพื้นที่อันมีความเหมาะสมในการดำเนินชีวิตให้เป็นไปตามคติมงคลสูตรซึ่งสถานที่นั้นก็มีชื่อเรียกว่า เรือนมงคลสูตรนั่นเอง เรือนมงคลสูตรเป็นสถานที่อันเป็นสัญลักษณ์ความสมบูรณ์ทางจิตวิญญาณหรือมณฑลในตัวเองแล้วอีกทั้งยังมีความสำคัญในการเป็นสถานที่สัพพายะในการทำให้จิตของผู้ครองเรือนเข้าถึงภาวะบริสุทธิ์ความสัมพันธ์อีกประการหนึ่งซึ่งแสดงให้เห็นความเป็นลักษณะเฉพาะของสถานที่หรือเรือนมงคลสูตรนั้นๆ ก็คือ มาตราสูตรที่มาจากคติมงคลสูตร มงคลสูตรหมายถึง แผนภูมิทางจักรวาลวิทยาซึ่งมีความหมายเกี่ยวข้องกับความสมบูรณ์ทางจิตวิญญาณของมนุษย์เป็นหลักการดำเนินชีวิตให้สอดคล้องกับสภาวะทางธรรมชาติ เพื่อให้ชีวิตมีความสมบูรณ์ทางจิตวิญญาณในทางที่ดี ในกระแสความสมบูรณ์ดังกล่าวเป็นการประสานพลัง สถิตกับพลังเคลื่อนไหว พลังชีวิตมงคลชายกับพลังชีวิตมงคลหญิง ซึ่งในมงคลสูตรกล่าวถึงในแง่ของ ชีวิตกับความคิด เมื่อผูกความสัมพันธ์นี้กับคติทางศาสนาก็คือ กรุณากับปัญญา ซึ่งแนวคิดทางจิตวิญญาณเหล่านี้มีการถ่ายทอดรูปแบบความเข้าใจในความสมบูรณ์ทางจิตวิญญาณหรือมณฑลให้ปรากฎเป็นรูปธรรมคือ เรือนมงคลสูตร มาตราสูตรในทางมงคลสูตรหมายถึง สัดส่วนมงคลอันเกิดจากสัดส่วนร่างกายของเจ้าของเรือน ดังนั้นสัดส่วนเรือนมงคลสูตรแต่ละเรือนจึงมีลักษณะเฉพาะ โดยมาตราสูตรถ่ายทอดความหมายจากมงคลสูตร (นามธรรมที่กล่าวถึงมณฑลทางจิตวิญญาณ) สู่สถานที่อันมีความเหมาะสมในการดำเนินชีวิตสู่ความสมบูรณ์ทางจิตวิญญาณของบุคคลนั้นๆ